Freyr - 01.01.1949, Qupperneq 10

4
FREYR
Ef ræktaðir eru hafrar, og notaður er
tilbúinn áburður eingöngu, þarf, auk kalís
og fósfórsýru, 200—250 kg. ammoníaksalt-
pétur á ha. til þess að ná sama þunga af
hafragrasi, og belgjurtahafragrænfóður
getur gefið, án þess að nota nema lítið eitt
af köfnunarefnisáburði.
Hvað þarf grœnfóðurlandið að vera stórt?
Gerum ráð fyrir því, að bóndi hafi 10
kýr og þurfi uppbótarfóður handa þeim
frá 20. ágúst til 10. okt. eða í 50 daga að
meðaltali, ætti 25 kg. af grænfóðri, ertum
og höfrum til samans, að vera nægilegt
fóður með háarbeit pr. kú. Þarf þá 250 kg.
á dag eða alls 12500 kg. af grasþurru fóðri
í 50 daga.
Miðað við nr. 3 í tilrauninni hér að
framan þyrfti rúmlega 1 dagsl. til að bæta
upp háarbeitina, en þetta getur fengist
upp af 40 kg. hafraútsæði og 50 kg. af
Herofóðurertum.
Víða er grænfóðrið gefið inni og fer tölu-
verð vinna í fóðrun með því, einkum þeg-
ar það er slegið i rigningu og gefið blautt,
enda étzt það verr og fer þá oft mikið til
spillis. Ég hefi nú í nokkur ár gefið græn-
fóður úti á túni, og reynist það betur, sér-
staklega er útigjöf betri ef fóðrið er regn-
blautt eins og oft vill verða á haustin. Þó
að grænfóðrið sé blautt étzt það ágætlega,
gefið úti á hreinu túni, en verr í fjósstalli.
Bezt er að slá grænfóðrið rétt áður en
það er gefið, láta það í smá-gisstæðar
hrúgur á hreint tún og á bersvæði, en
ekki meðfram girðingum. Kýrnar þurfa að
geta gengið frjálst að hverri hrúgu án þess
að troða mikið á fóðrinu eða óhreinka það
á annan hátt. Með útigjöf grænfóðursins
sparast töluverð vinna, og reynslan hjá
mér hefir sýnt, að það er hagkvæmasta
aðferðin til þess að láta það koma að sem
beztum notum, þar eð þarna þarf ekkert
af fóðrinu að fara til spillis ef rétt gjaf-
lag er viðhaft.
Vel má rækta belgjurtahafragrænfóður
2—3 ár á sama blettinum og nota þá til-
búinn áburð til þess að forðast illgresi.
Ekki þarf að smita erturnar, eða flækju-
fræ, nema fyrsta árið sem það er ræktað
í landinu, því að telja má víst, að ef smitun
tekst, þá lifi bakterían í jarðveginum
næsta ár og úr því ef ræktað er þar lengur.
Ef nýtt land er tekið, þá verður að smita
belgjurtafræið fyrsta árið til öryggis.
Það sem vinnst með því að breyta til um
grænfóðurrækt frá höfrum eingöngu til
ertuhafra, er:
1. Við endurtekna ræktun belgjurta-
grænfóðurs auðgast jarðvegurinn af köfn-
unarefnissamböndum jafnhliða og fóðrið
er bæði steinefna- og eggjahvítuauðugra
en hafrar einir.
2. Við belgjurtaræktina sparast köfnun-
arefnisáburður sem svarar 300—350 kg
kalksaltpétur á ha, miðað við það að rækta
hafra eingöngu.
3. Hafra- ertugrasið, á hæfilegu þroska-
stigi, gefur hollara og betra fóður til mjólk-
urframleiðslu en grænir hafrar eða fóður-
bætir geta veitt. Það ætti því að vera aug-
ljóst að það er belgj urtahafragrænfóður-
rækt, sem koma þarf alls staðar þar sem
mjólkurframleiðsla er um hönd höfð.
Útvegun útsœðis og bakteríusmits
á belgjurtafrœið.
í stað þess að láta eingöngu hafra vera
á boðstólum til grænfóðurræktar, þurfa
verzlanir bændanna að sjá þeim fyrir
nægu útsæði, af fóðurertum og flækjuteg-
undum allt að 50—60% af útsæði því, er
þarf í hvern ha. Mætti því minnka inn-
flutning hafrakorns um fullan helming en
flytja inn í þess stað fræ af einærum belg-
jurtum, ertum og flækjum, svo og jafn-
hliða smit á fræið.
Ertufræið og annað belgjurtafræ, er allt
að % dýrara en hafrakorn, en þó að það
kosti meira í innkaupi, mun margborga sig
að nota það í stað hafra eingöngu, eins og
að framan hefir verið lýst.
Kaupfélög landsins geta haft skjót áhrif
á þetta mál, og breytt grænfóðurrækt
bænda til stór bóta fyrir framleiðslu þeirra
með því að hafa á hverju vori á boðstólum
ertu- og flækjufræ, ásamt viðeigandi smiti
á fræið, svo og leiðarvísi um ræktun þess
og notkun.
Með bættri grænfóðurrækt má bæta síð-