Freyr - 01.01.1949, Side 17

FREYR
11
notkun heys og annarra slíkra fóðurteg-
unda, og einnig virðist þessi bygging hest
anna stuðla að því að gera þá óháða
kraftfóðurgj öfum þrátt fyrir mikla notk-
nn. Er dæmt er um byggingu þessara
kynja, er oft talað um „heyvambir", sem
i raun og veru eru fyrir hendi í miklu
fíkara mæli en hjá okkar innlendu kynj-
um“.
Nú, eftir 10 ára hagnýta reynslu, tel ég
varfærnislega komizt að orði, er ég held
Þeirri skoðun fram, að mögulegt sé að
halda smáhesta á 5—8 ha nýbýlum.
Mér virðist aðkallandi að komizt verði
sem fyrst að vísindalegum niðurstöðum
nm fóðurtegundir, fóðurmagn og fóður-
nýtingu og hlutfall alls þessa og afkasta
smáhestanna.
Því miður er næstum því enginn not-
hæfur efniviður til um þetta, og við verð-
um að komast að mestu leyti af með ó-
fullkomnar heimildir einstakra hrossa-
ræktarmanna.
Eftirfarandi upplýsingar varðandi vinnu-
afköst eru teknar úr prentuðum bæklingi,
sem kom út í Reykjavík:
Bandmál: 130-140 cm.
Þungi: 300-400 kg.
Plægingarvinna: 2 smáhestar 4-5 klukku
stundir; hér er átt við plægingar á fram-
ræstu, grasivöxnu mýrlendi, með 24 cm.
breiðum og 16 cm. þykkum plógstreng
við 225-334 kg. dráttarmótstöðu.
Fóðurskömmtunin á stríðsárunum gerði
ráð fyrir 0,75-1,5 kg. daglegum kraftfóð-
gjöfum — eftir styrkleika fóðursins.
Undir venjulegum kringum stæðum álít
ég 1,5 kg. daglega gjöf af höfrum nauð-
synlega, til þess að smáhestinum verði
haldið fyllilega starfhæfum og heilbrigð-
um. Mín eigin reynsla af Shetland-dverg-
hestum og kynblendingum af þeim og is-
lenzkum smáhestum er sú, að þeir gefa
einnig ágæt vinnuafköst á sumrin, enda
þótt þeir fái ekki annað fóður en haga-
beit á nóttum, og svo er líka hægt að
gefa á vetrum nær eingöngu saxaðar róf-
ur saman við klíð, hafragras blandað
smáraheyi og syrju með söxuðu heyi.
Af því, sem sagt hefir verið, er þolið,
þrautsegjan og hið mikla mótstöðuafl gegn
sjúkdómum, einkum kláða, og hin öra
fjölgun smáhestanna, athyglisverðust.
Þessi reynsla er meir en 14 ára gömul og
fengin við örðugustu skilyrði á 18 ha-jörð
um, stundum við frumstæðustu dráttar-
skilyrði og lélega vagna, við notkun venju-
Iegra akuryrkjuáhalda og óhagstæðar
vegalengdir (12-14 km. venjulega malar-
vegur) til járnbrautar og borgar.
Af þessu ætti að vera ljóst, hversu nauð-
synlegt er að gera nákvæmar rannsóknir,
sem mér finnst eiga að beinast í þessa átt:
1. Tilraunir og skýrslugerð varðandi
fóðurnotkun við hin ýmsu vinnuafköst
og um dráttarnotkun smáhesta.
2. Fóðurtilraunir með ýmsar fóðurteg-
undir með það mark fyrir augum að
spara kraftfóður og að ákveða hag-
felldar fóðurreglur fyrir smáhesta.
3. Komið sé upp hentugum afkastapróf-
um í nánu sambandi við hagnýta
notkun smáhesta.
4. Komið verði upp og þrautreynd sér-
stök landbúnaðaráhöld og farartæki
fyrir smáhesta í samvinnu við tilsjón-
arnefnd með tækni í landbúnaðinum.
Annars er það eftirtektarvert, ef c.I:oð-
aðar eru hagskýrslur frá 3.6. 1946 og frá
3.12 1946 um hrossaeign, að tala stórhesta
hefir lækkað um fáa hundraðshluta, en
smáhestatalan hefir hækkað um allt að
því 50%. Hundraðstala þessarar aukning-
ar er of há, og sú ályktun virðist réttmæt,