Freyr - 01.09.1951, Blaðsíða 10

278
FREY R
undir pokunum, en efsta lagið var ögn orn-
að.
E setti 1 vagnhlass af elftingu ofan á
fóðrið í hlöðunni og annað ekki. Fleygði
hann elftingunni þegar notkun fóðursins
byrjaði, en engu fóðri, allt var ágætt og
jafnvel hefði mátt nota elftinguna líka.
F og G breiddu báðir sundurspretta
áburðarpoka yfir grænfóðrið í votheys-
hlöðunum og þar á ofan sand í pokum um
2 smálestir á 12,5 m flöt, þ. e. tæplega 200
kg á fermeter.
Árangurinn var: Hjá öðrum var fleygt
sem svaraði einu kerruhlassi, hjá hinum
var allur úrgangur úr 120 rúmmetra stabba
ekki meiri en sem svaraði í hjólbörur, en
fóðrið var allt afbragðsgott.
H og I lögðu báðir vatnsþéttan pappír of-
an á fóðrið að lokum og ekkert annað. Hjá
öðrum var engu fleygt, en hjá hinum sem
svaraði tveim kerruhlössum. Ögn af fóðri
var gallað úti við veggina, mygluvottur, er
náði til 15 cm dýptar hjá öðrum, en allt að
50 cm dýpt hjá hinum.
Af svörum þessum verður séð, að bænd-
urnir hafa yfirleitt haft lítið fyrir að varð-
veita yfirborð fóðursins gegn skemmdum,
en þrátt fyrir það hafa gallar verið engir
eða smámunir einir. Að sjálfsögðu er á-
stæða til að varðveita yfirborð fóðursins
svo sem kostur er á, en hvaða aðferð er
viðhöfð til þess að útiloka súrefni ■loftsins,
sem ræður mestu um árangurinn, er fjár-
hagslegt atriði og oftast spursmál um
vinnuþörf annarsvegar eða dýran tækni-
útbúnað hinsvegar.
Þá var beint til bændanna spurningu um
hvort pressast hafi mikill vökvi úr fóðr-
inu ,um lykt fóðursins og gæði þess o. fl.
Voru svörin yfirleitt á þá lund, að úr græn-
fóðri pressaðist nokkur vökvi, einkum á úr-
komusvæðinu. Um fóðurgæðin upplýsa all-
ir, að fóðrið hafi verið „gott“, „ágætt“ eða
„afbragðs fóður“, en hjá fáeinum hafði
hitnað svo mikið í efsta laginu að það
bliknaði eða ornaði, en var ætilegt og átzt
yfirleitt betur en algrænt vothey. Er það í
samræmi við það, sem viðgengst í öðrum
löndum. Yfirleitt étzt bliknuð taða líka bet-
ur en ornuð.
Spurning 15. Hefir fóðrið frosið við
veggi og á yfirborði?
Veturinn 1950—51 var frostavetur meiri
en gerzt hefir síðan 1918, jafnvel meiri en
verið hefir á Suðurlandi síðan 1890, að sögn
manna, sem hafa haft veðurathuganir með
höndum. Voru frost dögum saman 10—18
stig og mánuðum saman 5—12 stig. Mátti
því búast við að vothey frysi all mikið í
þeim hlöðum, sem eru að mestu eða öllu
ofan jarðar. Staðreyndirnar um þessi efni
liggja fyrir í svörum bændanna, en þau
eru þessi:
A: Lítið eitt fraus við veggi þegar frost-
ið var 5—15 stig.
B, C og D: Aldrei bar á að vothey frysi.
E og F: Þegar frostið var 10—15 stig
fraus 1—3 sm lag á yfirborði úti við veggi,
en á hring innar var héluvottur.
G: í mestu frostunum sem voru 15—20
stig, 5 daga í röð, fraus lítilsháttar við
veggi, en sama og ekkert á yfirborði. „Þarf
engu að kvíða um það að geyma vothey í
hlöðum ofa,njarðar hér á landi vegna frost-
hættu.“
H byrjaði að gefa úr votheysturni um
miðjan janúar. Höfðu þá verið langvinn
frost og var lítið eitt frosið á yfirborði í
byrjun, en þegar jafnt var tekið af yfir-
borði úr því var allt þýtt.
I: Þegar frostið var meira en 10 stig bar
ögn á því að votheyið frysi í 2—3 sm dýpt
úti við veggi, en varð aldrei fast og olli eng-
um vandkvæðum að losa það né nota.
Af þessum svörum virðist það vera ljóst,
að þær hrakspár, sem verið hafa á sveimi,
að vothey í geymslum ofan jarðar yrði að
klakastump á vetrum, eru hugarburðir en
engar staðreyndir, enda ættu þau vand-
kvæði að vera ráðandi í ríkari mæli hjá
þeim þjóðum, sem hafa mun kaldari vet-
ur en við, svo sem er um miðbik Svíþjóðar.
í þessu sambandi er eftirtektarvert það
sem bóndi G segir, en svör öll frá honum
bera vott um nákvæmni í athugunum og
umsögn allri. Og reynsluna hafði hann af
köldum vetri, þó að ekki væri eins og 1918.
★