Freyr - 01.05.1953, Síða 16

164
FREYR
Hreyfingar sœðisins í leginu.
í framhaldi af athugunum um stað-
setningu sæðisins var endurskoðuð sú
kenning, að sæðið væri ca. 5y2—8 klst. (eft-
ir því, hvort um frjódælingu eða eðlun er
að ræða) að komast leiðar sinnar upp í
eggjaleiðara kúnna, þar sem frjóvgun fer
fram.
Athugun þessi, sem gerð var með sérstök-
um mælitækjum og aðgeröum á kúnum,
leiddi í ljós, að aðeins liðu 2.5—4 mínútur
frá eðlun eða frjóælingu í leghálsinn, unz
sæðið var komið leiðar sinnar. Þessi tími
var allt of stuttur til þess, að sæðisfrum-
urnar gætu af eigin rammleik komizt á
honum upp í eggjaleiðarana. Var þá hreyf-
ing legsins athuguð, meðan á yxninu stend-
ur. Kom í ljós, að hún er í samráSmi við hin
ýmsu stig eðlunarinnar. Sami vakinn, sem
veldur þvi, að kýr selja (oxitöcin), veldur
einnig sjálfstilltri hreyfingu legsins, meðan
á eðluninni stendur. Þessar hreyfingar,
sem ná hámarki sínu við sæðislátið, hjálpa
sæðisfrumunum að komast leiðar sinnar á
svo skömmum tíma. Sömu hreyfingar legs-
ins fást fram við frjódælingar, einkum þeg-
ar þær eru framkvæmdar af æfðum mönn-
um. Sú niðurstaða kollvarpar þeirri skoðun,
sem stundum skýtur upp kollinum, að
notkun tæknifrjóvgunar við kýr sé ómann-
úðleg.
Notkun sýklaeyðandi efna og súlfa-
lyfja í sœöisblöndur.
Þess er áður getið, að alltaf er eitthvað
af gerlum og sveppum í sæðisblöndum. Hins
vegar eru sæðisfrumurnar mjög viðkvæm-
ar verur, sem þola ekki nema mjög fá sótt-
hreinsunarefni og þá venjulegast í mjög
veikri upplausn.
Súlfalyf og sveppalyf hafa verið reynd
síðustu árin í sæðisblöndur. Bandaríkja-
menn, sem fyrstir munu hafa byrjað rann-
sóknir með notkun þessara lyfja á þessu
sviði, hafa reynt penicillin, streptomycin,
aureomycin, chloromycin, terramycin og
súlfalyf. Af þessum lyfjum þolir sæði peni-
cillin, streptomycin og sulfanilamide, þeg-
ar þau eru notuð í hæfilegum skömmtum
til þess að koma í veg fyrir, að gerlum
fjölgi í sæðisblöndunni.
Alhuganir á því, hvaða áhrif notkun
þessara þriggja lyfja hefur á frjóvgunar-
hæfileika sæðisins, hafa verið gerðar í stór-
um stíl. Niðurstöður sýna, að frjósemis-
hæfileikinn hefir vaxið um 1.3%—5% við
notkun lyfjanna. Síðan ráðstefnan var
haldin, hefir enska mjólkursölunefndin
(M. M. B.) birt niðurstöður um notkun
lyfjanna, þar sem 7000—8000 kýr voru not-
aðar í hverjum flokki athugunanna. Reynd-
ist alls staðar betra að nota lyfin heldur en
ekki og jafnframt betra að blanda þeim
saman en nota þau hvert í sínu lagi.
Heimildarrit:
Report of the II. International Congress of Physiology
and Pathology of Animal Reproduction and of Artificial
Insemination.
Volume I, bls. 140—142 og 144—152.
Volume II, bls. 7—13, 17—31 og 75—85.
Volume III, bls. 90—96, 99—103, 107—109, 117—124,
126—128 og 130—138.
Addendum, bls. 21—25.
Ófrjó kýr eignast kálf
Fyrirsögnin er ef til vill ósennileg eða
einkennilega orðuð og réttara væri að
segja að ófrjóvguð kýr hefði eignazt kálf-
inn, en frá þessu segir ritlingur, sem Há-
skólinn í Wisconsin hefir nýlega gefið út.
Atburður þessi skeði á þann hátt, að
frjóvgað egg var tekið úr kú og flutt yfir í
kvígu og að 278 dögum liðnum fæddist
kálfurinn, er var 84 pund að þyngd. Þessi
atburður staðfestir eitt þeirra atriða, sem
Ólafur Stefánsson, ráðunautur, greinir frá
í grein sinni hér að framan.
Flutningur eggsins og frjóvgun kvíg-
unnar var framkvæmt á vísindastofnun.