Freyr - 01.05.1953, Side 18

166
FREYR
urinn þótti ekki sem beztur þar, sem seiðum
hafði verið sleppt.
Um aldamótin kom fyrst fram rökstudd
gagnrýni á gildi klaksins, og vakti hún tölu-
verða athygli. Hinni konunglegu laxveiði-
málastjórn Skotlands var falið að segja álit
sitt á gildi klaksins. Hún lét rannsaka gögn
frá Skotlandi, Bandaríkjunum og Kanada
um sambandið milli kviðpokaseiðafjöldans,
sem sleppt var árlega, og veiðanna árin, sem
seiðin áttu að koma fram sem fullorðnir
laxar. Að rannsókninni lokinni sendi lax-
veiðimálastjórnin frá sér álitsgerð, þar sem
hún sá sér ekki fært að mæla með klakinu.
Niðurstöður rannsóknanna voru þær, að þar
sem seiðum hafði verið sleppt og laxveiði
hafði staðið í stað eða aukist, hafði ströng-
um friðunarreglum verið beitt og einnig
hefðu hrygningarskilyrði verið góð. Hins-
vegar hafði laxveiði hrakað þar, sem seiðum
hafði verið sleppt í ár og engin friðun ver-
ið viðhöfð, svo og þar, sem lax hafði, ein-
hverra hluta vegna, ekki komizt á hrygn-
ingarstöðvarnar.
Nokkrum árum eftir, að laxveiðimála-
stjórn Skota sendi frá sér þessa álitsgerð,
gerðust þeir hlutir í Nýja Sjálandi, sem
drógu að sér athygli manna og gáfu klak-
inu byr undir báða vængi. Frá náttúrunnar
hendi voru engir laxkynjaðir fiskar í Nýja
Sjálandi, en menn fengu snemma áhuga á
að rækta laxfiskategundir frá Evrópu og
Ameríku. Fyrstu laxahrognin voru flutt til
Nýja Sjálands frá Bretlandi árið 1868 og síð-
an árlega hrogn nokkurra laxa- og silunga-
tegunda frá Bretlandi og Norður Ameríku.
Það komust fljótlega upp urriðastofnar, en
tilraunir með að sleppa laxaseiðum báru
ekki árangur, fyrr en á árunum milli 1905
og 1910. Á árunum 1905 og 1906 sáust fyrstu
fullorðnu quinnatlaxarnir (kóngslaxar) í
Waitakiánni á Suðurey og sockeyelaxar
1907, en þetta eru tegundir af Kyrrahafs-
laxi. Ári síðar varð fyrst vart við Atlants-
hafslax í Te Anauvatni, en laxaseiðum hafði
verið sleppt ofan við vatnið í Waiauána, sem
rennur í gegnum það. Árangurinn af hinum
langvarandi tilraunum var eðlilega fljótur
að berast frá Nýja Sjálandi út um heim og
þótti hinn merkilegasti.
í Ameríku, og þá einkum á Kyrrahafs-
ströndinni, hafði klak verið rekið í stærri
stíl en annars staðar í heiminum. Á öðrum
tug aldarinnar kom þar fram hávær gagn-
KLAK- OG
ELDISSTÖÐIN
i Leavenworth
i Washington-
fylki i Banda-
rikjunum. Stöðin
er eign Banda-
rikjastjórnar og
er mjög futlkom-
in að öllum frá-
gangi. Hún er
stœrsta stöð
sinnar tegundar
þar vestra. Stór-
ar etdisþrœr sjást
fremst á mynd-
inni.