Nýr Stormur


Nýr Stormur - 30.06.1967, Blaðsíða 7

Nýr Stormur - 30.06.1967, Blaðsíða 7
FöSTUDAGUR 30. júní 1967 GUNNAR HALL: Þættir úr stjórnmálasögu íslands eftir árið 1900- Fánamálið Engar sögur fara af því, hvort ísland hafi haft nokkurt skjaldarmerki eða innsigli á lýðveldistímanum eða ekki, og má sennilega gera ráð fyrir, að svo hafi ekki verið. Þegar Gizur Þorvaldsson var skipað- Ur jarl á íslandi (1258) fékk Há kon konungur honum merki og lúður, og var merkið eitt af kennitáknum jarlanna í þá daga, en þess er eigi getið hvernig þetta merki hafi ver- ið, hvort það hafi verið kon- ungsmerkið norska eða eitt- hvað annað mevki. Árið 1279 var Hrafn Oddsson gerður merkismaður og skipaður yfir Island; má að sjálfsögðu gera ráð fyrir, að honum hafi einn- ig verið fengið merki, þótt eigi sé þess getið, og þá auðvitað því síður hvernig það hafi ver- ið. Eins og kunnugt er var flattur þorskur seinna meir tekinn upp í merki íslands, og hafa flestir ætlað það merki stafi frá 16. öld, en af ýms- um atriðum virðist þó mega ráða, að það sé talsvert eldra að uppruna. Á íslenzku skinn- handriti einu, sem skrifað er nál. 1360, er dregin upp mynd af flöttum þorski úti á spássíu, án þess að hún standi í nokkru sýnilegu sambandi við efni bókarinnar, og virðist myndin með vissu vera gerð um sama leyti og skinnbókin er rituð og af sama manni og er þetta sú langelsta mynd af þorskinum, sem menn vita til. Þá kemur þorskmyndin næst fyrir í inn,- sigli íslandsfarafélagsins í Hamborg nál. 1500, og á þar eflaust að tákna samband fé- lagsmanna við ísland, því um þær mundir var skreið aðalút flutningsvara landsmanna. — Vorið 1550 sendi Kristján III. Danakonungur Islendingum innsigli með Lauritz Mule fó- geta, og fylgdi því bréf dags. 28. janúar s.á., þar sem hann þakkar landsmönnum trúa fylgd og hollustu í siðaskipta- málinu og lætur í ljósi þá ósk, að þeir noti innsiglið við opin- berar bréfagerðir, er varði landið og þjóðina, og að það sé falið 6 .eða 8 valinkunnum mönnum til geymslu, svo það sé ekki vanbrúkað. Af bréfi þessu verður þó ekki séð hvern ig innsiglinu hefir verið hátt- að, né heldur, hvort upptökin til sendingarinnar hafi verið hjá landsmönnum eða kommg- inum, en hið síðara virðist þó sennilegra. Engin bréf né skjöl eru heldur til frá þessum tíma, er sýni þetta innsigli, svo að menn viti til, enda virðist það ekki hafa orðið langætt, því 42 árum síðar, á alþingi 1592, var Jóni lögmanni Jóns- syni falið á hendur að fara ut- an og bera undir konung ýms nauðsynjamál landsins, og þar á meðal var það eitt í erindis bréfi hans að fá innsigli handa landinu. Af þessu virðist mega (Framh. í næsta blaði). • e • • !SSSSSSSSS£SSSSSSSSS£SSSSSSSSSSSSSSSSSSS£SSS£S£SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSil A UQL ÝSIN6 um breytt símanúmer lögreglustjóraembættisins í Reykjavík Frá og með 19. júní verða símanúmer embættisins sem hér segir: Aöalsími (19 línur) 10200 Lögregluvarðstofa 11166 Skráning bifreiða 16834 Sjá nánar í símaskrá. Lögreglustjórinn í Reykjavík, 15. júní 1967. ^S£SSS£SsS£SSSSS£SSSSS£SSS£SSSSSSS£SSSSSSSSSSSSSSSSS£SS: UUitUKItiíUliiUiUmiiuiiUiiSKimiMSUmKniSiiiltiKK AÐ SIGRA Uftetair Winston Ctiurctiill í 25 ár, lord Moran hctir birt opinberlega dagbækur sínar og niHn Nýr stoirmur blrta útdrátt úr þeim, næstu vlkurnar. Ðaghækur Lord Moran Hafa vakid geysitega atbygli, þvíað níönnum er enn t svo fersku minni þetta mesta mikil- menni 20. aklarinnar, sem breitti gangi mannkynssbgunnar með persönulelka sinum. EM DEYJA Churchfll og Roosewelt eru í Casablanca til aS reyna að koma á saettum á milli de Gaulle og yfir- hershöfðingja franska hersins í Norður Afrlku og hér heldur Ifflœkn- ir Churchills áfram dagbók sinni: 22. janúar 1943. Það var ekki auðvelt að fá de Gaulle til Afríku. Þess vegna var Anthony Eden fengið það hlut- verk að telja hershöfðingjann á að fara til fundar við Churchill, Henry Giraud og forseta Banda- rikjanna, en de Gaulle var alls ekki á því að láta sig. Það var fyrst er forsætisráðherrann sendi símskeyti til London um, að ef hershöfðinginn yrði ekki samvinnuþýðari við bandamenn í framtíðinni, myndu þeir verða neyddir til að láta hann sigla sinn sjó — þá fyrst sá de Gaulle sitt óvænna. Hann kom í morg- un og var mjög kuldalegur. Hálf- ur dagurinn fór í að fá hann til að hitta Giraud, en það var eins °g að toga í staðan hest. Samtal hans við forsætisráðherrann tókst lítið betur. Þegar hann gekk hnakkakertur niður stíginn frá húsinu með nefið upp í loft- iS, sagði Ohurchill tarosandi við mig: „Land hans hefir gefið upp orrustuna og sjálfur er hann flóttamaður og ef við látum hann róa. er búið með hann. En hsíö bara á hann, sjáið hann!“ endurtók Churchill. „Hann gæti alveg eins verið Stalín með sínar | 200 divisionir bak við sín orð. • Eg var reiður við hann og sagði honum að ef hann vildi ekki vinna með okkur, vildum við ekk ert hafa meira með hann að gera.“ „Hvað sagði hann þá?“ spurði ég. „O, það virtist engin áhrif hafa á hann,“ sagði forsætisráð- herrann. „Nærvera mín og ógn- anir höfðu engar verkanir.“ Harry Hopkins hafði sagt mér í spaugi, að de Gaulle héldi sig vera í beinum ættlegg frá Jeanne d’Arc. Eg sagði forsætisráðherr- anum þetta, en hann hló ekki — hugsunin virtist honum ekki frá leit. „Frakkland án hers, er ekki Frakkland. De Gaulle er hið lif- andi tákn þessa hers. Ef til vill það síðasta," sagði hann sorg- mæddur. Þrátt fyrir að drembilæti þessa Frakka, sem hann sýndi öllu og öllum, fór í taugarnar á forsætis ráöherranum, kemur þó stund- um fyrir að hann getur ekki leynt aðdáun sinni. Hann var með tárin í augunum, þegar að hann sagði: „Hið alvarlega afbrot Eng- lands er í augum de Gaulle, að það hefir hjálpað Frakklandi. Hann getur ekki þolað tilhugs- unina um, að það skyldi þurfa á hjálp að halda. Hann vill ekki andartak sleppa aðgæzlu þeirri, er hann hefir á heiðri þess.“ Eg þóttist vita hvað myndi ske í kvöld þegar de Gaulle hitti for- setann. Ef maður átti að trúa Harry, var Roosewelt ekki í skapi til að fara að dást að hinu gall- iska stolti. 23. janúar 1943. Fundur þeirra de Gaulle og Roosewelts tókst betur en við var búist. Forsetinn var snortinn af „innblásnu augnaráði hans“, sem einhvernveginn hafði farið framhjá forsætisráðherranum. 24. janúar 1943. Forsetinn og forsætisráðherr- ann voru ásamt de. Gaulle á blaðmannafundi, þegar Harry Hopkins kom öllum á óvænt inn með Giraud. Eg er viss um að Harrý hafði undirbúið þetta ojs- inbera mót með hinum tveim frönsku hershöfðingjum. Roosewelt varð undrancli, en greip strax tækifærið. Áður en hinir tveir menn höfðu náð sér eftir hina óvæntu samfundi, hafði forsetinn og forsætisráð- herrann gert ráðstafanir til að þessi sögulega stund yrði varð- veitt til framtíðarinnar. Það voru margir sem buðust til að taka myndir, því að þarna ■ var heill hópur af ljósmyndurum I en forsetinn ákvað að myndin ! skyldi tekin á bak við bungalow j þann er hann bjó í. | Myndin sem ljósmyndarinn | tók, mun sennilega hafa þýð- | ingu fyrir sagnfræðinga fram- J tíðarinnar. j Hún mun sýna hinn beinstífa j de Gulle rétta varlega fram hend 1 ína, en það vottaði ekki fyrir brosi á andliti hans. Bak við handlegginn sést á forsetann, sem kastaði höfðinu aftur í hrifningu, en Winston sat virðu lega á stólbríkinni, með andlits- svip eins og barn, sem situr með mynd í hendinni og bíður eftir að mótspilarinn kalli upp: „Slétt eða krónan!“ Ráðstefnan hefir staðið í 10 daga. Herforingjar flugu beint heim til Englands, en forsætis- ráðherrann ekur í bíl með for- setanum til Marrakesh, og verð- ur þar í sólarhring. Síðan fljúg- um við til Kaíró, en forsetinn siglir heim. Við héldum af stað í voldugri bílalest. Alla leiðina til Marrak- esh, yfir 200 km voru bandarísk- ir hermenn á hundrað metra millibili og þegar við staðnæmd umst við veglnn til að snæða morgunverð, flugu orrustuvélar yfir okkur til verndar. Gasablancaráðstefnan: Giraud, Rosewelt, de Gaulle, og Churchill.

x

Nýr Stormur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Nýr Stormur
https://timarit.is/publication/793

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.