Freyr - 01.08.1975, Side 15

á þennan hátt, er líkja má við hesjuþurrk-
un, var lokiS, var hvert afbrigði hand-
þreskt og kornið þurrkað betur við venju-
legan stofuhita. Að því loknu var kornið
hreinsað og flokkað í stærðarflokka nr. 1
og 2, eins og gert er í venjulegri sjálf-
hreinsandi þreskivél. Nr. 1 flokkurinn, sem
venjulega var % af kornmagni hvers af-
brigðis, var svo tekinn til rannsókna á
þúsund-kornaþyngd og grómagni. Talin
voru 3X50 korn fyrir hvert afbrigði og
ræktunarstað, þau vigtuð á analytiska vog,
og út frá þeim tölum er þúsund-kornavigt-
in fengin. Sömu korn voru síðan sett til
spírunar í moldblandinn sand með ca. 2
cm þakningu og við stofuhita. Talið var
svo eftir 8—10 daga frá sáningu, og gerir
það grómagn kornsins. Við þessar tilraunir
var notaður tilbúinn áburður, um 150 kg
klórkalí, 200 kg þrífosfat og 200—300 kg
Kjarni, miðað við ha. Stærri skammturinn
af Kjarna var á sandinum, og er það eftir
margra ára reynslu, að sandjörðin þarf %
meira N en leirmóajörð. Áburðinum var
dreift samtímis sáningu, en það hefur
reynst best við ræktun korns til fullþrosk-
unar. Árangur framanritaðrar rannsóknar
er að finna í eftirfarandi töflum.
Grómagn og þúsund-kornaþungi.
í töflum I, II og III er sýndur þúsund-
kornaþungi í grömmum og grómagn í pró-
sentum fyrir allar þær 14 korntegundir, er
í töflunum greinir, og eru þessir eiginleikar
kornsins frá tveim jarðvegstegundum, gæði
kornsins mikil eða lítil eftir því, hvort
kornið hefur mjölríkt og þungt korn með
háu grómagni eða. það gagnstæða. Greint
er frá hverri tegund, sem þroskaðst hefur
á sandjörð og móajarðvegi. Efri línan fyrir
hvert afbrigði er frá sandjörð en neðri
línan frá leirmóajörð Kornvalla. Er svo
eins og töflurnar sýna: kornþyngd og gró-
magn leirmóa dregið frá sandjörð, og fæst
þá sá munur á jarðvegstegundum, sem í
nær öllum tilfellum er ávinningur fyrir
sandjörðina. Síðast í hverri töflu er sýnt
meðaltal komþyngdar og grómagn yfir þau
ár, sem hver tegund hefur verið í ræktun,
og þar einnig sýndur munur á sandjörð og
móajörð, hvað þessa eiginleika snertir. Ef
skoðaðar eru allar töflurnar, kemur í ljós,
að bæði komþyngd og grómagn lækkar í
köldum sumrum en hækkar aftur í góðum
árum (sjá 1968 og 1971), og gildir þetta
fyrir öll afbrigðin 14 að tölu.
Sandjörðin hefur í öllum árum gefið
góða og ágæta kornþyngd en þó mesta í
góðum summm, og líkt er farið með gró-
magnið. Fyrsta ár Nipphafranna varð korn-
þyngdin heldur meiri á dótturkorni en er-
lenda útsæðinu, sem notað var vorið 1968,
en svo lækkar þetta, svo að á þessum 5
árum verður hafrakornið af þessu afbrigði
heldur léttara en útsæðið erlenda, sem
notað var fyrsta árið, þ. e. 1968. Mætti því
ætla, að nauðsynlegt væri að nota erlent
útsæði annað hvort eða þriðja hvert ár, til
þess að afbrigðið héldi fullum kornþunga,
og ef þroskun er slæm vegna lítils hita,
er það full nauðsyn til þess að halda korn-
stofninum við. Þetta hefur þó reynst svo
með norska Dönnesbyggið, að það hefur
ekki úrkynjast eftir 52 sumra ræktun hér
á landi. Að vísu hefur kornþjmgd þessa
6-raða afbrigðis farið niður í ca. 20 g þús-
und-kornin í slæmum sumrum, en svo náð
35—38 g kornþyngd árið eftir í góðu ári.
Helsti galli þess er, að það þolir illa haust-
storma, og vill þá kornið hrynja úr öxum
og þar með rýrnar uppskeran. Aftur á móti
eru mörg afbrigði af tvíraðabyggi og höfr-
um, sem þola haustveðrin og halda korninu
í öxunum, ef uppskera dregst ekki mikið
lengur en til 12.—15. september.
Hafraafbrigðin.
í töflu I er sýndur kornþungi og grómagn
á 4 afbrigðum hafra í 5 sumur og 2 afbrigða
seinvaxinna grænfóðurhafra í 2 og 1 sum-
ar, ná þau, sem vænta má, heldur lélegum
kornþroska en þó betri þroska á sandjörð
en leirmóa. Sama gildir um hin 4 afbrigðin,
að kornþroskinn er bestur á sandjörð, eink-
F R E Y R
311