Freyr - 15.01.1984, Page 25

Ólafur R. Dýrmundsson
landnýtingarráðunautur
Fækkun hrossa er skynsamleg
Athugasemdir og leiðréttingar vegna greinar séra Halldórs Gunnarssonar í
Holti „Um nýja leiðbeiningaþjónustu í málefnum hrossabúskapar“, sem birtist
í 21. tbl. Freys 1983.
Margt hefur verið skrafað og skrifað um hrossaeign landsmanna síðustu mánuðina. A
tímabili í sumar var töluvert fjallað um málið í ríkisútvarpinu, en hvati þeirrar
umfjöllunar voru tvö stutt útvarpsviðtöl sem Bjarni Sigtryggsson fréttamaður átti við
frænda sinn, Gunnar Bjarnason, ráðunaut, í júlímánuði.
Greinilega hafa Bjarna þótt mál-
efni hrossabúskapar og hesta-
mennsku áhugaverð því að næstu
vikur á eftir átti hann útvarpsvið-
töl við ýmsa menn tengda þessum
málum, sérstaklega með tilliti til
beitar hrossa. Sumir hestamenn
voru viðkvæmir fyrir þessari opin-
skáu umræðu, töldu jafnvel út-
varpið vera að reka áróður gegn
íslenska hestinum. Við bættist að
Gunnar Bjarnason kom af stað
blaðaskrifum um hrossabeit og
fleira, sem stóðu fram á haustið.
Umræður stóðu sem hæst í fjöl-
miðlum þegar fundur var haldinn í
Bændahöllinni 15. ágúst sl. um
hrossaeign og hrossabúskap í
landinu með sérstöku tilliti til
landnýtingar og markaðsmála.
Fundarboðendur voru Búnaðarfé-
lag íslands, Framleiðsluráð land-
búnaðarins, Landgræðsla ríkisins
og Stéttarsamband bænda. Af
málflutningi sr. Halldórs á þeim
fundi mátti ráða, að honum féll
þessi umræða illa, og hann virtist
tregur til að horfast í augu við
þann raunveruleika sem blasti við
og hefur reyndar gert um árabil.
Því miður þurfti ég að fara af fundi
um hádegi, hafði tilkynnt fundar-
stjóra það áður en fundurinn
hófst, og þar sem mælendaskrá
var fullskipuð og menn þurftu
margt að segja, tók ég ekki til
máls. Það hefði ég gert síðar um
daginn, ef ég hefði getað setið
fundinn til enda. Einnig hefði ég
greitt atkvæði með ályktun hans
sem var samþykkt samhljóða eins
og sr. Halldór víkur að í grein
sinni.
Villandi upplýsingar.
í grein sinni fer sr. Halldór það
frjálslega með tölur og staðreynd-
ir, og málflutningur hans er á
margan hátt svo einhliða og vill-
andi, að ég tel nauðsynlegt að
koma hér nokkrum athugasemd-
um og leiðréttingum á framfæri.
Hér tiltek ég þó aðeins þrjú dæmi
um villandi tölulegar upplýsingar,
en fleiri mætti nefna:
1) Sr. Halldór segir hross hafa
verið um 40.000 í landinu á
árabilinu frá 1910—1970. Op-
inberar skýrslur sýna aftur á
móti mikinn breytileika þannig
að á þessu tímabili voru þau
flest árið 1943 eða 61.876 og
fæst árið 1963 eða 29.536. Árið
1970 voru þau 33.472 og 1982
voru sett á vetur 53.650 hross í
landinu. Ekki ætla ég að leggja
mat á hversu nákvæmlega
hross hafa verið framtalin. Sú
mikla fjölgun sem varð á liðn-
um áratug, einkum frá 1970—
1977, var ekki öll í þéttbýli eins
og sr. Halldór heldur fram.
Víða í sveitum hefur hrossum
fjölgað mikið, sérstaklega þar
sem ekki voru mjög mörg
hross fyrir. í stöku hreppi hef-
ur þeim fækkað. (Heimild:
Forðagæsluskýrslur).
2) Sr. Halldór áætlaði að óseldar
birgðir hrossakjöts í haust yrðu
50 tonn, en raunin varð sú, að
1. september voru birgðirnar
180 tonn og þó höfðu nokkrir
tugir tonna farið í refafóður og
kjötmjölsvinnslu eða verið
varpað á hauga. (Heimild:
Framleiðsluráð landbúnað-
arins).
3) Sr. Halldór segir samtals 3900
hross rekin í afrétti og aðeins í
Húnavatnssýslum og Skaga-
firði. Hið rétta er að einnig
FREYR — 65