Ný vikutíðindi - 01.09.1972, Blaðsíða 6

6
NY VIICUTIÐINDl
DAIJÐI ART
Vegna einkennilegs útlits og háttalags, átti höfund-
ur þessarar sögu i erfiðleikum með að fá far frá Banda-
ríkjunum til Englands. Að lokum tókst honum þó að
fá stýrimanninn á M/s Campania til að útvega sér pláss
um borð.
ÉG VAR látinn fá auðan
tveggja manna klefa í einangr-
aðasta hluta hvalbaksins. Ég
held að velgjörðarmaður minn,
stýrimaðurinn, hafi sett mig
niður þar, svo ég yrði ekki
öðrum farþegum til óþæginda
— fengi ég kast eða hegðaði
mér á einhvern hátt kynlega.
Ég var uppi á dekki, þar til
myrkva tók, en þá vorum við
komnir vel áleiðis og auður
sjór íramundan. Hafgolan virk-
aði sem bezta meðal við þreyt-
unni og höfuðverkjunum, sem
ég hafði þjáðst af vikum sam-
an. Einhvers staðar handan
blágráa sjóndeildarhringsins
beið England. Hugsun mín
varð skýrari, og mér leið betur
en mér hafði liðið mánuðum
saman.
Eftir að myrkrið var skollið
á, fór ég niður í drungalegan
klefann. Ég hafði aldrei þreytt-
ari verið á ævinni, nemá ef til
vill á heimleiðinni frá Ástra-
líu, mörgum árum áður. Hér
var kojan mín, með hvítum
lökum og samanbrotið teppi
með ísaumuðu merki Cunard
skipafélagsins. Að hugsa sér;
nú gæti ég sofið eins lengi og
mér þóknaðist.
Ætti ég bara ekki að sofa
alla leiðina? Ég skuldaði lík-
ama mínum fulla viku svefns,
og nú var tækifærið að jafna
skuldina. Ég var staðráðinn í
að leggjast í koju og rísa ekki
úr henni, fyrr en skipið væri
komið í mynni Mersey-árinnar.
Ég lagðist fyrir, setti höfuðið
á koddann og sofnaði þegar
værum svefni.
— ★ —
ÉG HRÖKK upp við, að ein-
hver var að hamast á hurðinni
og rödd kallaði:
„Ætlarðu ekki að fara á
fætur?“
Eg velti því fyrir mér,
hversu lengi ég hefði sofið,
fjóra daga — kannski fimm.
Ég var allavega viss um, að
ég hafði sofið lengi.
,,Það er búið að hringja
tvisvar til kvöldverðar.“
„Hvað er klukkan?“ kallaði
ég.
„Tæplega níu,“ var svarað.
„Hvaða dagur er?“ kallaði
ég aftur Það var smáþögn, en
siðan var sagt undrandi röddu.
„Auðvitað kvöldið, sem við
létum úr höfn.“
Ég hafði þá aðeins sofið
klukkutíma. Mér fannst ég
hafa verið rændur rétti mín-
um. Ég skreiddist á fætur og
opnaði hurðina. Fyrir framan
stóð skipsþjónninn. Hann leit
óþolinmóðlega á mig, en rudd-
ist síðan inn í klefann með
tvær stórar ferðatöskur. Á
hæla hans gekk heljarstór og
herðabreiður maður, en hræði-
lega holdgrannur og fölur á-
sýndum. Hann var svo mátt-
farinn, að hann varð að taka
á öllu, til að staulast yfir að
kojunni, þar sem hann lét fall-
ast niður og kastaði maeðinni.
Augu hans voru óeðlilega stór
og geislandi af hitasótt, en litu
á mig með hlýju og'vinarhug.
„Þessi herra á að vera í
klefanum hjá þér,“ tilkynnti
skipsþjónninn. Mig langaði til
að mótmæla, en vildi ekki
særa tilfinningar veika manns-
ins. Ég muldraði þess í stað
eitthvað á þá leið, að ég vildi
vera útaf fyrir mig, þar sem
ég vissi að nóg var af auðum
klefum.
Þjónninn leit hvasst á mig,
en sagði síðan ísmeygilega:
„Ef þér hafið yfir einhverju
að kvarta, getið þér talað við
stýrimanninn, herra minn.“
Hann kom síðan töskum
veika mannsins fyrir, gekk út
og dyrnar féllu að stöfum. Sá
nýkomni, sem sat í minni koju,
sagði með erfiðismunum:
„Mér geðjast ekki að honum
þessum.“
„Ekki mér heldur,“ sam-
þykkti ég.
1 Við litum hvor - á annan, og
veiki maðurinn brosti. Utlit
hans og klæðnaður var eins og
•hjá týpískum brezkum verka-
manni. Hann hafði nýjan six-
pensara á höfði og klossa með
þykkum sólum á fótunum.
Hann leit út fyrir að vera ná-
lægt fimmtugu. Greinilegt var
að hann var alvarlega veikur,
og veikindi höfðu tálgað hinn
gríðarstóra líkama hans næst-
um inn að beini.
Hann brosti lítið eitt og
sagði:
„Ég skal færa mig úr koj-
unni þinni, strax og ég næ
andanum.“
„O, vertu bara kyrr þar sem
þú ert. Ég skal taka efri koj-
una,“ svaraði ég.
Hann brosti aftur. „Ætlarðu
þá ekki að fá þig fluttan í
annan klefa?“
„Nei, ég verð kyrr hér.“
„Það er gott. Stundum líður
mér fjarskalega illa og þá er
gott að hafa einhvern hjá sér.
Ég þjáist af sykursýki. Ég var
í öðrurn klefa fyrst, en klefa-
félagar minir kvörtuðu undan
mér og þá var ég fluttur hing-
að. Það er gott að vera loksins
búinn að koma sér fyrir.“
„Hvað um kvöldverð?"
spurði ég. „Hann er tilbúinn
núna.“
„Ég fer ekki upp í matsal-
inn; ég borða bara hérna,“
svaraði hann.
Ég hringdi í þjóninn og
veiki maðurinn bað hann að
búa uú'. sig og færa sér síðan
kvöldverð þangað niður. — Ég
fór út í leit að matsalnum.
— ★ —
ÞAÐ voru fáir farþegar um
borð. Ég settist í fyrsta auða
sætið, sem ég sá. Það var á
milli tveggja para, sem mér
virtust vera hjón. Þetta var
ósköp venjulegt fólk að sjá,
en ákaflega innundir sig.
Þjónninn kom með matseðilinn
og ég pantaði mér mat.
Þegar því var lokið, veitti ég
athygli, að sætin við hliðina á
mér voru orðin auð. Fólkið
sem var mér til hvorrar hand-
ar hafði fært sig utar eftir
borðinu. Það kærði sig víst
ekki um félagsskap minn.
Kannske hafði það gilda á-
stæðu til þess, þar sem ég hef
alltaf verið talinn furðufugl
og sennilega hef ég litast um
í salnum á óviðeigandi hátt.
En ég var særður og fannst
mér vera sýnd lítilsvirðing. Ég
hefi alltaf haft meira álit á al-
þýðufólki, sem umgengst mann
alveg óþvingað, heldur en milli
stéttarfólki, sem telur sig vel
upp alið, en er óþolandi í
manngreiningaráliti sínu.
Mér varð hugsað til þessa
fína fólks, sem neitaði að vera
í klefa með félaga mínum.
Skyndilega var stóllinn við
hliðina á mér dreginn fram.
Ég leit til hliðar og sá mér
til furðu mann í fullum prests-
skrúða setjast við hliðina á
mér.
„Góða kvöldið," sagði hann
glaðlega en sneri sér síðan til
þjónsins og pantaði mat.
Ég hélt áfram að borða og
gerði enga tilraun til þess að
ihefja samræður.
Þegar hann hafði lokið við
’að tálá við þjóninnj snéri hann
,sér að mér og viðhafði eitthvað
varðandi sjóferðina og veðrið.
Ég anzaði honum þurrlega, en
hann hélt áfram að tala, og
ekki leið á löngu áður en ég
hafði jafnað mig á dónaskap
hinna borðfélaganna og tók að
ræða við hann. Hann var að-
laðandi og alþýðlegur og sagð-
ist vera rómversk-katólskur
prestur og ættaður frá Glas-
gow. Hann hét faðir Cunning-
ham og var á leiðinni heim úr
trúboðsleiðangri um Ameríku-
ríki. Ég er viss um að hann
hefur séð háttalag “hinna borð-
félaganna og þess vegna tyllt
sér niður hjá mér. Hann var
þess háttar maður, og það var
engin uppgerð í vinsamlegri
framkomu hans. Hann var eini
maðurinn, sem talaði við mig
alla leiðina, að undanskyldum
veslings klefafélaga mínum.
Að vísu yrtu aðrir farþegar á
mig.
Það sama kvöld varð mér
reikað upp á dekk. Ég staldr-
aði við borðstokkinn og horfði
hugsandi niður í sjávarlöðrið.
Allt í einu var hnippt í öxl-
ina á mér, og stór kinnbeina-
ber maður frá Mið-vesturríkj-
unum sagði:
„Fyrirgefðu, ég var að velta
því fyrir mér áðan, þegar við
vorum niðri, hvort þú værir
Tékki. Eftir útliti þínu að
dæma, þú skilur ...“
„Hvað kemur þér það við,
hvort ég er Tékki eða ekki?“
sagði ég frekjulega.
Framkoma mín fékk aug-
sýnilega á hann.
„Ég hélt að maður mætti
spyrja. Það er engin ástæða til
að rjúka upp við svo mein-
lausa spurningu,“ sagði hann
með þessum leiðinlega Mið-
vesturrík j af ramburði.
í því skapi, sem ég var, lang
aði mig mest til að gefa hon-
um einn á hann. Ég þoldi ekki
þessar spurningar, og örugg-
lega hefur hann ekki órað fyr-
ir, hve litlu munaði að ég ryki
á hann. Mér tókst að hemja
mig , og þegar ég gekk burt,
heyrði ég hann tauta:
„Heilög hamingjan! Hvað
sumt fólk æsir sig upp yfir
engu.“
ÉG HÉLT niður í klefa
minn. Veiki maðurinn var hátt-
aður og lá í koju. Hann kink-
aði vinalega kolli í átt til mín.
Ég held að hann hafi verið ein
mana og þráð félagsskap minn,
slíkur sem hann nú var, vegna
þess einkennilega ástands, sem
hugur minn hafði verið í und-
anfarna mánuði.
Hann leit í áttina þangað
sem fiðlukassinn minn stóð
upp við þilið.
„Hvað ertu með þarna, —
fiðlu?“
„Já.“
„Kanntu að leika á hana?“
„Ég hef haft það að at-
vinnu.“
Hann leit á mig af tauga-
Spenntum ákafa, eins og hann
væri að mælast til of mikils
af mér.
„Gerðu það nú fyrir mig.
Spilaðu „Þú munt minnast
mín“.
Ég tók upp fiðluna.
STAÐREVIMDIR
Þriðja hver bandarísk fjöl-
skylda á annað hvort hund
cða költ.
Borgin Calipatria í Kaliforn-
íu liggur lægst allra borga í
Ameríku. Hún cr 61 metra
undir sjávarmáli.
Villtir hðrtir geta lifað í
12—15 ár, svo lramarlega sem
þeir ienda ekki í klónum á
rándýrum eða slcppa við byssu-
kúlur veiðimanna.
— • —
Ilinn frægi gríski læknir
Hippokrates, sem v'ar uppi um
það bil 450 árum f. Kr., var
sá fyrsti, sem kunnugt er að
hafi saumað saman sár mcð
nál og tvinna.
—•—
Að minnsta kosti fjögur af
hverjum hundrað börnum i
heiminum eru andlega vanheil
að einhverju leyti segir í al-
þjóðlegri læknaskýrslu, scm
gefin hefur verið út.
— • —
Kókoshnetupálminn er mjög
dýrmæt jurt. Hann veitir þeim
innfæddu jafnt fæði sem klæði
og efni í margs konar áhöld.
j Sykureyðsla líkamans eykst,
jþegar maður reiðist.
„Ætli þú meinir ekki „Votar
varir“? Það er svona.“
Ég lék nokkrar nótur, og
hann iánkaði ákafur. Á meðan
ég spilaði, hallaði hann sér
aftur á bak og lokaði augun-
um; og þegar ég hafði lokið
við lagið, smjattaði hann likt
og kokkur, sem bragðar á
gæðasúpu. „Þetta er sko tón-
list,“ íullyrti hann. „Regluleg
óperumúsík, ha. Ekki líkt
jþéssu söngleikjadrasli. Veiztu?
Ég held að þetta sé fallegasta
lág, sem nokkru sinni hefur
'verið, samið.“
Ég gaf ekki í skyn, að ég
hefði aðrar hugmyndir um lag-
ið, að ég tali nú ekki um út-
setninguna á því til einleiks á
fiðlu. Hann talaði mikið um
stund, eða þar til hann tók að
þreytast. Síðan lá hann hreyf-
ingarlaus og starði á rúmfjal-
irnar á kojunni fyrir ofan sig.
Á meðan hánn talaði, drakk
hann heil ósköp af vatni.
Ég hélt áfram að spila og
hann sofnaði brátt. Ég sat og
horfði á hann drykklanga
stund. Hann hét Artúr; ekki
vissi ég um ættarnafn hans.
Hann var múrari að atvinnu
og hafði búið í Bandaríkjunum
nokkurn tíma, en þar hafði
hann drjúgum meiri tekjur,’ en
hann gat haft í Englandi. Hann
veiktist, og læknarnir sögðu
honum að vísu að þetta væri
alvarlegt, en ekki að sjúkdóm-
urinn myndi draga hann til
dauða. Það fór fyrir honum
eins og mér, að hann fékk
ákafa löngun til að komast
iheim. Hann sagði: ■> .ifijoui
„Manni líður einhvernveginn
ekki eins illa heima.“
Það eina sem honum sárnaði
var, að hann átti ekki neina
ættingja til að hverfa heim til,
utan einnar systur, sem átti
heima einhvers staðar í Mið-
Englandi. Aumingja maðurinn,
hann \ar þess algjörlega ómeð-
vitandi, að dauðinn var fast
á hæla honum.. . Ég hefði get-
að sagt honum, að hann gæti
glaðst yfir því að eiga enga
ættingja.
Samújð mín með honum
virkaði sem meðal á sjúkleika
míns eigin hugar. Þann tíma,
sem ég hafði orðið að þola
mikla sálarlega áreynslu, hafði
ég haft stöðugt vaxandi á-
hyggjui af geðheilbrigði minni.
Það var því gott fyrir mig að
taka tillit til annarra en sjálfs
míns. Ég vissi af hverju skips-
þjónninn hafði komið með
hann í minn klefa. Ég var svo
undarlegur og alls ekki hæfur
til að umgangast hina farþeg-
ana og þar af leiðandi eini far-
þeginn, sem myndi sætta sig
við návist veika mannsins. Auð
sætt var, að eins og hann var
á sig kominn, gátu þeir ekki
sett hann í klefa út af fyrir
sig. Það hlýtur því að hafa
komið þeim vel, að slíkur
kynjafugl, sem ég var talinn,
skyldi vera um borð og ekk-
ert sjálfsagðara í þeirra aug-
um, en að láta hann inn til
mín.
Ég hef stundum verið að
velta því fyrir mér, hvers
vegna þeir settu hann ekki í
sjúkraklefa. Mig grunar að