Sameiningin - 01.01.1912, Page 10

330
lífi, að þeir eru fljótir til að laga sig eftir öðrum. Því
þroskast þeir margir svo vel í Vestrh.eimi, innan-um
enska þjóðflokkinn, og því fara þeir margir svo illa inn-
an-um Dani. Eg er enginn Dana-hatari, eða eg hefi
enga samliygð með þessarri nýju íslenzku stúdenta-
‘pólitík’, sem einlægt vill liggja í illdeilum við Dani, en
apar þó eftir þeim allt, sem verst er og ljótast í lífs-
skoðan og siðferði. — —
„Er það t. d. ekki einkennilegt, að í sumar var
stœrsta kaffi-liúsið í Reykjavík troðfullt kvöld eftir
kvöld af ‘fínu’ fólki til að lilusta á danskan leikara
syngja klámvísur, og einlægt var klappað, ekld fyrir
söngnum, því maðrinn var sama sem raddlaus, heldr
fyrir kláminu. Af því danskir stúdentar hafa púns-
drykkju á samkomum sínum, þá gjöra nú íslenzkir stúl-
dentar hið sama í Reykjavík. Svo langt vorum við ekki
komnir í okkar tíð. Það er danska léttúðin, sem menn
gleypa við í höfuðstaðnum okkar.
-----„Einsog nú er komið er eg yðr alveg samdóma.
um, að bezt sé að skilja ríki og kirkju. Hvað þá tekr
við er reyndar óljóst. En menn myndi þá fara að hugsa
um, hvort þeir vilja vera kristnir menn. Að einu leyti
stöndum vér verr að vígi en Islendingar í Vestrheimi.
Það er strjálbyggðin hér á landi, sem gjörir allt félags-
líf svo örðugt. Iiún dregr úr því félagslífi, sem nú er,
og gjörir það dauflegt og dofið; og hún mun verða stór
torfœra á veginum, þegar ætti að fara að mynda félag-
skap að nýju á rústum ríkiskirkjunnar.
„Nýju guðfrœðina skil eg ekki fullkomlega. Mér
finnst þessir forkólfar hennar aldrei segja hreint út,
hvað þeir meina. Eg á bágt með að dœma um þær kenn-
ingar, þvíað satt að segja á eg bágt með að lesa það, sem
þeir eru að skrifa; mér finnst það svo ískyggilegt, allt
neikvætt, ekkert lengr fast og áreiða.nlegt. Mér kemr
til hugar það, sem stendr í danskri alfrœða-orðbók:
„Den kristne Mytologi kaldes teologi“ (Goðasagniúnar
kristnu eru nefndar guðfrœði). Er það ekki þesskonar
guðfrœði, þarsem allt verðr að æfintýrum og ‘al-legorí-
um’ (líkingarmáli), — ef til vill fögru og andríku, ef