Sameiningin - 01.01.1912, Blaðsíða 22

342
Griskan varS a'ð alheimsmáli, og hélt þeim sessi síðan, jafnvel
eftir aS ríki Rómverja var komið til sög-unnar.
Meðan Alexander var í Egyptalandi, reisti hann borg eina
viS mynni Nílár; var borgin nefnd eftir honum og kölluð Alex-
andría. Sú borg varS síSar víSfræg menntastöS. og flutti þang-
aS slíkr fjöldi GySinga, aS borgin varð mesta höfuSból þeirra í
heimi, næst Jerúsalem. Þessir GySingar, sem bjuggu i Alexl-
andríu, og víSar um gríska ríkiS, töluSu griska tungu og voru
kallaS'ir Hellenistar. Þeir héldu samt sem áSr trú sinni og siS-
um, komu sér upp samkunduhúsum og lásu ritningarnar, hvar
sem þeir fóru. Þegar tímar liSu, varS nauSsynlegt aS snúa hin-
um hebresku helgiritum á grísku, svo almenningr GySinga hefSi
þeirra full not Á þvi verki var byrjaS í Alexandríu, liklega
um 250 árum f. Kr., eSa rúmurn áttatíu árum eftir aS GySingar
komust undir Alexander konung. Þessi gríska þýSing gamla
testamentisins er nefnd sjötíumanna-þýSingin (Septúaginta),
af þvi aS gamlar sagnir segja, aS sjötíu lærSir GySingar hafi
unniS aS þýSingunni.
Eftir dauSa Alexanders, áriS 323, böi-Sust herforingjar
hans um völdin, og skiftist ríkiS á milli þeirra. StóSu þær styrj-
aldir aldir tuttugu ár og vel þaS, og höfSu ýmsir sigr. AS síð-
ustu var orrusta háS vi'Sl Ipsus i Erygíu (\ Eitlu-AsíuJ áriS 301,
og réð sú orrusta nokkurn veginn varanlegum úrs’litum!. Selevk-
us fyrsti, sem nefndr var Níkator fþ. e.: „hinn sigrsæli“J, hélt
Litlu-Asíu mestallri, og þar aS auki Sýrlandi, Babýloníu. Mesó-
potamíu og öSrum löndurn þar eystra. Reisti hann borg eina í
dal Orontes-fljóts, sem nefnd var Antiokía; hún varS höfuS-
borgin í ríki eftirmanna Selevkusar hálfa þriSju öld. Ptolemeus
fyrsti hélt Egyptalandi , og sátu eftirmenn hans, Ptolemear, aS
völdum í Alexandríu í þrjár aldir.
Nú liggr GySingaland milli Sýrlands og Egyptalands og
varS því aS þrætu-epli milli Selevkus-niSja og Ptolemea. Þó var
landiS oftast undir Egyptalands-konungum frá dauSa Alexand-
ers og þangaS til áriS1 200 f Kr. En oft áttu GySingar um sárt
aS binda, þegar þessi tvö stórveldi börSust um yfirráSin yfir
þeim, einkum frá árunum 220—198.
í lok þeirrar Sturlunga-aldar, eSa áriS 198 f. Kr., náSi
Antíokus þriSji, sera nefndr var „hinn mikli“, yfirráSum yfir
GySingalandi, og tengdi þaS viS Sýrland. Komst landið aldrei
úr því undir Egyptalands-konunga. Antíokus þessi fór vel meS
GySinga, gaf þ>eim upp skatta í þrjú ár, veitti þeim fullt trúþ