Sameiningin - 01.01.1912, Síða 12

332
Campbell er án efa einskonar algyðistrúar-maÖr
(monistic pantheist). Hann trúir því, að kjarni albeims-
tilverunnar sé aðeins einn („tbere is but one universal
snbstance'‘). Guð er sá kjarni, og sá kjarni er guð.
Guð er í manninnm og maðrinn í guði. Orð Campbell’s
eru þessi: „Nvja guðfrœðin lítr svo á, að mannkynið
allt bafi sama kjarna sem faðirinn' ‘. „Minn gnð er eig-
ið eðli mitt einsog það er undir-niðri og yðar guð alveg
eins eigið eðli yðar einsog það er í rót sinni.“ Eftir
þessu er sérliver maðr guðlegr, og maðrinn Kristr Jesús
þá auðvitað einnig guðlegr. 1 eðli hvers manns býr
eittlivað guðlegt (a divine immanence)■ IJaÖ er einn
þáttr hins náttúrlega manns. Ekki þarf maðrinn á
neinni yfirnáttúrlegri opinberan að halda utan-að; hann
þarfnast aðeins þess guðs, sem er í honum sjálfum.
Sagan um syndafallið er skröksaga eða æfintýri. Hafi
maðrinn á annað borð fallið, þá hefir það fall verið fall
uppá-við! Úr því engin er synd til, þá þarf maðrinn
ekki neins frelsara œðra eðlis en liann sjálfr. Sérhver
maðr er sinn eigin spámaðr og frelsari. ‘Treyst rödd
guðs hið innra í sjálfum þér’. Nýja guðfrœðin gjörir
manninn að guði. Synd er engin til nema synd á móti
sjálfum sér og reglubundnu skipulagi mannfélagsins
(social order). Frelsan engin fyrir einstaklinginn, að-
eins mannfélags-heill (sociologicál salvation). Endr-
fœðing engin önnur en það, er nefna mætti mannfélags-
endrfœðing.“
„Vér heyrðum Campbell tala ritaf dœmisögunni um
hinn glataða son. Rúm höfum vér ekkert til þess að
lýsa hugmyndunum undarlegu í þeirri undarlegu rœðu.
Það verðr að vera nóg, að í raun og veru hafi öllum
mönnum evangeliskrar kristinnar trúar á öllum öldum
algjörlega skjátlazt, er þeir skildu dœmisögu þessa eins-
og almennt hefir verið gjört. Það er rangt að leggja á-
herzlu á synd sonarins óspilunarsama (glataða sonarins
einsog hann venjulega er nefndr á íslenzku). Hann
syndgaði gegn mannfélaginu á neikvæðan liátt, þarsem
hann notaði ekki efni sín, tíma sinn og hœfileika þá, er
honum voru meðfœddir, öðrum mönnum til góðs. Hann