Nýi tíminn - 14.05.1953, Blaðsíða 2

2) — NÝI TLVtlNN — Fimmtudagur 14. maí 1953
Ctvarpið
Framhald af 4. síðu.
en gert er. íslenzk stjórnarvöld
geta ekki bannað Fréttastof-
unni að taka fréttir frá borg-
-aralegum fréttastofnunum vest-
rænna fanda. En sjaldari bólar
á áhuga að afla uppQýsinga um
það, sem brezka útvarpið á, en
veitir enga greinilega fræðslu
um. Tökum nærtækt dæmi:
bæjarstjórnarkosningarnar í
Frakklandi 26. f. m. íslenzka
útvarpið hefur aðeins ílutt það,
er brezka útvarpið flytur eftir
tilkynningum franskra stjórnar-
vaida. Kosn.ingar í Frakk-
tlandi er stórviðburður á al-
þjóðamælikvarða. Eg efa ekki,
að ísienzka fréttastofan hafi
tekið það, sem brezka útvarpið
fiutti, vel og samvizkusamlega.
Og því samkvæmt fær maður
þetta að vita um gengi komm-
ún.ista í kosningunum í Frakk-
AB flokkurinn og
Framhflid
verði afmáð eins fljótt og kost-
ur er.“
'k
Eftirleikinn þekkja allir.
Réttum tveim árum eftir að
ávarp Hanníbals birtist er þessi
þingmaður félagsins kvaddur til
Reykjavíkur ásamt öðrum þing
mönnum þríflokkanna. Síðan er
setzt á leynifundi og um það
rætt livort stíga eig; stórt og
lafdrifaríkt spor „á þessari ó-
iheiliabráut“ eða hvort menn
■skuii „rísa til varnar frelsi sínu
Oig framtíð, gegn erlendri á-
saélni.“ Það er ekki g'e'tið úrh
neitt hugarvíl hjá þingmánrtin-
ium og ekki er kunnugt að hann
ihafi ráðgazt neitt við félaga
sína í fulltrúaráði Þjóðvarnar-
félagsins. Hann samþykkir her-
námið skilyrðisaust, ásamt
Gylfa Þ. Gíslasyni, mannimum
sem hafði lýst yfir því að her-
nám hefði í för með sér gífur-
lega hættu fyrir þjóðerni ís-
lendinga, tungu og menningu
og siálfstæði landsins yrði nafn
ið eitt. Og þegar Finnur heitinn
Jónsson kemur með tiliögu um
það á iaumufundinum að Al-
þingi sk'Uili þó að minnsta kosti
kvatt saman, greiða þeir tví-
menningarnir, Gylfi og Hanni-
'bal, báðir atkvæði á móti því!
★
Lokaáfanganum var nú náð
í hinni pólitísku refskák Al-
'þýðuflokksms. Hún hófst með
því að flokkurinn allur þóttist
vera hin öruggasta vörn gegn
afsalí íslenzkra landsréttinda.
Því næst tók við skipudagður
klofningur um Keflavíkufsamn-
ing og Atlanzhafsbandaliag. Síð-
an stóð Hanníbal einn sfem hinn
sókndjarfi forustumaður í þjóð
vamafbaráttu íalendinga. En
þegar lokaáfanganum — her-
náminu — var náð þótti ekki
leng'Ur nein þörf að dyljast, þá
stóð forusta flokksins öll ein-
‘huga að afsali íslenzkra Iands-
réttinda. Og þar segjuirn við
skilið við Alþýðuflokkinn í dag,
á sama hátt og allir þeir kjós-
endur 'hafa sagt skilið við hann
■sem lestu trúnað á heilindi
þeirra yfirlýsinga sem birtar
voru í hinum margbreytileg-
ustu myndum í fimm ár.
landi: Ko.mmúnistar hafa tapað
miklu á smærri stöðunum, unn-
ið á í París, en alls tapað á 3.
■ hundrað fulltrúum. Síðan:
Kommúnistar hafa hlotið 1/3
>allra fulltrúa cg eru langstærsti
flokkur Frakklands. Aldre; eru
birtar neinar hilutfall’Stölur og
enginn tölulegúr samanburður
'gerður við fvrri kosningar. Ver-
aldarvanur maður sér strax, að
kommúnistir hafa unnið stór-
sigur og tölum haldið leyndum
til að dylj.a þann sig-ur. Það er
reynt að blekkja, án þess beint'
að ljúga: Þeir tapa mörgum
fuHtrúum á smærri stöðum, en
auka fylgi í Piarís. Þvi er ekki
haldið á loft, að þeir hafi tap-
að fylgi á smærri stöðunum.
enda þarf það ekki .að hafa
verið að xáði, þótt þeir hafi
tapað fulltrúum, fulltrúatala er
iað lallmiklu leyti undir því
komið, hvernig fylgið skiptist
miili andstöðuflokkanna. En
saklaus hlustandi er í vanda
imeð að koma þessum brotum
sam'án. Og það hlýtur frétta-
stofan að -skilja, ef hún hugsar
nokkuð út í málið, og hún
hlýtur líka að sjá sér skylt að
afila nánari fræðslu, ef hún hef-
ur nokkra tilfinningu fyrir
■skyldu á annað borð. Og nán-
iari fregnir um úrslitin er til-
tölulega auðvelt að fá. Borg-
araleg blöð og fréttastofnanir
um öfll Norðurlönd hafa sína
fréttaritara i París, og þótt
Fréttastofa Útvarpsins sjái sér
það ekki fært kostnaðar vegna,
þá á hún 'iað geta áflað frétt.a
úr blöðum nágrannalandanna.
Væntan.lega lætur hún nú ekki
á sér standa að gefa greiniieg-
iar fréttir af heildarúrslitunum
að seinni kosningunum af-
stöðnum.
Daufingjahátturinn á senni-
iegast sök á því, hve iítið við
fáum að vita um merkilega
hluti, sem alþjóðleig gögn liggja
þó fyr.ir um, og má þar ekki
sízt nefna af vettvangi Samein-
uðu þjóðanna. Útvarpið hefur
þar mjög ómerkilegan frétta-
ritara, og ég geri ekki ráð fyr-
ir því, að þar get.i Fréttastof-
.an .nokkru um ráðið. En það
er 'ástæðulaust, að bann sé einn
rum fræðslu af þeim vettvangi.
Nefndir Sameinuðu þjóðanna
láta frá sér fara hiniar merki-
legustu skýrslur um þýðingar-
mikil atriði varðandi ástand og
þróun mála. Úr þessum skýrsl-
um og öðrum sambærilegum
be.r Fréttastofunni. skylda til að
vinna og birta hlustendum nið-
urstöður: um framleiðsluþróun
einstakra ríkja, menningará-
stand, ástand á sviði mann-
réttinda,- heilbrigði o. s. frv.
íslenzkir útvarpshlustendur
eiga hekntingu á, að þeir fái
að fylgjast með í þessum efn-
um. G. Ben.
tJrval úr crzelsi^ra
Framhald af 1. síðu.
ufn gleðiefni að eiga þess kost
að eignast þessar ritgerðir og
ræður Sigfúsar í bókarformi,
Flestum er það lesefni týnt og
lokað sem geymt er einungis í
gömlum blöðum og Alþingistíð-
indin eru heldur ekki í margra
höndum. í ritgerðum og ræðum
Sigfúsar er margt það sem lengi
mun geymast og mikils verða
mctið, og ótrúlega margt hefur
komizt með í þessa bók, enda
þótt hér sé einungis um úrval
að ræða.
GóÖir möo'uleikar viröast vera hér á landi fyrir verk-
smiöju til vinnslu aluminium-oxids úr bauxiti, viö jarö-
hita með lægri vinnslukostnaði en í öðrum Evrópulöndum.
Stofnkostnaður slíks fyrirtækis er talinn hlutfallslega
lágur og næga markaöi ætti aö vera hægt aö fá í ná-
grannalöndunulm, þó aö aluminiumvinnsla yrði ekki hafin
hér.
Odduj- Sigurgeirsson — Odd-
ui' sterki af Skaganum — lézt
að Elliheimilinu Grund 7. þm.
Oddur var fæddur á Akranesi
29 október 1878 og því á 74.
aldursári er hann lézt. Margir
munu sakna gamla mannsins
því hann var einn þeirra sem
„settu svip á bæinn“.
Þetta er álit Baldurs Líndals,
efnaverkfræðings, se.m samið hef-
ur skýrslu um nýtingú jarðhita til
vinnslu alijminium-oxids, en
kahc-r úr þessari skýrslu hans
eru birtir í aprílhefti fslenzks
iðinaðar, málgagni Fél. íslenzkra
iðnrekenda.
' : ' ' I
Aðallega notað til vinnsiu
aluminiums
Aluminium-oxid er ef.ni, sem
mesta þýðingu hefur í iðnaði
sem miilistig í vinnslu alumini-
ums, en einnig e.r það notað í
einangrunarefn.i, eldföst efni og
sem hvati við efnabreytingar.
Aluminium-oxid er að mestu
ifs m
Fyrsta hefti Tíniarits Máls og menningar á þessu ári
er komið út fjölbreytt og vandað að efni.
Kristinn E. Andrésson ræðir
þar um hinn ágæta nýja kjör-
bókaílokk félagsins, Jakob Bene
diktsson skrifar um þjóðarein-
ingu gegn her í landi. Skúti
Þórðarson majgisfer, sem : var
ein.n af Kínaförunum á s, 1.
hausti, skrifar: Kínverska bylt-
ingin cg stjórnskipun alþýðu-
lýðveldisins, Jónas Árnason alþm.
skrifar: ' Hugsjón .gegn hræðslú.
Kristinn Björnsson skrifar: Af-
brot ung'.inga ■—• Orsakir og
meðferð. Birt er ræða sem Krist-
inn E. Andrésson flutti á tutit-
ugu ára afmæli Féiags róttækra
stúdenta: Æskan í dag. I Vín sá
ég friðinn, nefnist grein eftir
Jean-Paul Sartre, um friðarþing-
ið í Vín s. 1. haust. Eiður Berg-
mann skrifar: Orðsending til
ungs skálds. Birt er erindi Árna
Böðvai'ssonar um Þjóðir og
tumgumál. Skúli Guðjónsson á
iþama sögu: Styrjöldin við Rússa,
ennfremur er saga eftir Halldór
Stefánsson: Ekkert svar. Kvæði
eru eftir Þorstein Valdimarssop,
Svavar Guðnason, Hannes Sig-
fússon, Gest Guðfinnss. og' Guð-
mund Böðvarsson. Þá eru að
lokum umsagnir um bækur.
Verndarar mennhigarinna r
Framhald af 10. síðu.
markaðsviðskipti við. Nú heimt
uðu þeir af honum 50.000
franka. Hann lofaði að ná í
peningana, en flúði inn í lög-
réglustöð á leiðinni. Bandaríkja
meanimir lögðu á flótta, en
lögreglan hóf eltingarleik og
náði þeim seinna um kvöldið.
Arabinn sagði lögregluþjónun-
um, að hermennimir hef'ðu
ógnað sér með orðunum: „Við
skulum lúberja þig, einsog vi'ð
lömdum annan náunga nú um
daginn.“ I bifreið hermann-
anna fann lögreglan einar grá-
ar buxur, skyrtu, gnént háls-
bindi, eina skó og blóðugar.
frakka. Bandaríska herlögregl-
an hefur mál þeirra til rann-
sókriar.
Óttasf innrás
á Kúbu
Fyrir ári síðan hrifsaði hers-
höfðingi áð nafni Batista völd-
in í eyríkinu Kúbu í Karíba-
hafi. Nú hefur Batista skipað
her sínum að vera viðbúinn
að hrinda tilraunum andstæð-
inga lians til landgöngu af sjó.
Hafa útlægir Kúbumenn verið
handteknir í Mexíkó og fundizt
á þeim áætlanir um vopnakaup
og flutaing vopnanna til Kúbu.
Menn þessir styðja Socarras
forseta, sem Batista steypti af
stóli með hjálp hersins.
framleitt úr bauxiiti, en það er
jarðefni, sem finnst yfirleitt ekki
í norðlægum ilöndum o-g yrði því
að flytjia það inn til vinnslu’hér.
Vinnslukostnaður ííkur og
í Ameríku
Aðrar þjóðir byg'gja vinnsiu á
ialuminium-oxid mikið á ódýru
jarðgasi, en þar sem jarðgufan
er samt enn ódýrari og jarðhit-
inn mun vara í þúsundir ára,
‘telur Bialdur Líndal líklegt að
vinnsliukostnaður yrði hér á
landi mjög líkur og í Ameriku,
þar sem orkan er tiiltölulega ó-
dýr, og mun lægri en ,í öðrum
Evrópulöndum, sem vinna alu-
minium-oxid. Þessi kostnaðará-
ætlun er þó miðuð við það, að
innflutningsverð á baiuxiti yrði
hið sama hér og í Ameríku.
Hengil inn og Krísuvík
Það eru einkum tvö jarðhita-
svæði ihér á landi, sem til greina
koma í þessu skyni, Hengilsvæð-
ið og Knísu'víkiunsvæðið. Veldur
þar einkum leiga þeirra með til-
liti til mögulegra hafn.a.
Nauðsyn frekari athugana
í lok skýrslu sinnar ber Bald-
ur 'Líndal fram tillögu í 5 liðum
um fr.amhaldsathuganir í þessu
máli: 1. Rannsakað sé hvað sé
hen'tug verksmiðjustærð. 2. Rann
sakað sé hve mikið magn gufu
er hægt að fá á stöðum sem
ihenta þessarj vinnslu. 3. Athug-
,aðir séu staðhættir og vinnslu-
ihættir erlendra verksmiðjia af
þessu tagi. 4. Athugað sé hvar
hægt isé að fá bauxit með góðum
kjörum. 5. Áætlun sé igerð um
aluminiúm-oxidverksmiðju á ís-
■landi.
fsfenzka sendinefndin i Hoskva
Islénzka sendinefndin var viðstödd hátíðaliöldin 1. maí í
Moskvu, fylgdist með hátíðahöldunum á Kauða torginu og
skeiumtu sér svo á g’ötum borgarinnar um kvöldið. Meðal
annars sáu nefndarmenn íþróttakeppni, fóru í leikhús og hlust-
uðu á hijóinleika.
Um kvöldið 4. maí gekkst
VOKS, sem stendur fyrir boði
sendinefndarinnar héðan, fyrir
samkvæmi fvrir h'na erlendu
gesti sína. Meðal þeirra voru
sendinefndir frá Brasilíu, ítal-
íu, Finnlandi, Belgíu, Austur-
ríki, Hollandi, Þýzkalandi og
írau, auk Islands.
I samkvæmi. þessu voru við-
staddir fulltrúar margra félaga
og félagssamtaka í Sovétríkj-
unum, fulltrúar vísinda, bók-
mennta og lista og blaðamenn.
Gestirnir voru viðstaddir
hljómleika, þar sem meðal
annars komu fram Emil Gíl-
els, Davíd Ojstrakh, ívan Petr-
ov, og fjölmargir aðrir af
þekktustu listamönnum Sovét-
ríkjanna. Gestirnir voru mjög
hrifnir af móttökunum öllum.
Vitað er, að útlendu sendi-
nefndirnar fóru síðan til Stal-
íngradborgar að skoða borgina
og héldu síðan á skipum eftir
Volgu-Don skurðiiuum mikla.

Vezkalýðs- og sjómannaféiag Keflavíkur:
íslenzks hers
„Aðalfundur Ver!kalýðs- og sjómannafélags Kefla-
víkur, haidhm 3. niaí 1953, mótmælir harðlega framkom-
timi iiugmynd nm íslenzkan her“.
Áiyktun. þessi var samþykkt einróma.