Nýi tíminn - 14.05.1953, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 14. maí 1953 — NÝI TÍMINN — (3
SVARDAGAR ALÞYÐUFLOKKSINS RIFJAÐIR UPP Á TVEGGJA ÁRA AFMÆLI HERNÁMSINS
h Gl§^3 sSdl0©! clð
:¥§S í landinu á friðartímii
r neinar erlendar herstöðvar
verið mjög skýrt og skelegglega fram tekið og á fyllsia
greiiia
4LÞÝÐUFLOKKURINN hefur skipulagt svik sín
í sjálfstæðismálunum af mestri lævísi allra ís-
lenzkra stjórnmálaflokka. Fyrst þóttist hann í
heild standa gegn hinni erlendu ásælni, síðan
klofnaði hann tvívegis um málið og reyndi þannig
að halda tengslum við sáróánægða kjósendur, og
það er ekki fyrr en eftir hernámið sjálft að allir
forus’tumenn flokksins standa afhjúpaðir frammi
’fyrir þjóðinni.
Árið 1945 kröfðust Bandarik-
in þriggja tiltekinna herstöðva
á íslandi tií 99 ár,a. -Öll þjóðin
reis upp til andmaela þessum
kröfum, og það tókst að kveða
þær niður -— af þeirri einni
ástæðu að sósíalistar áttu þá
sæti í ríkistjórn landsins. En
þegar landspyrna þjóðarinnar
ge;gn hinum ósvífnu kröfum
reis sem hæst hljóp Alþýðu-
flokkiurinn fram á' sjónarsviðið
og lýsti yfir þvi að fylgi við
sig væri öruggasVa vörnin gegn
bandarískri ásælni. Fyrir kosn-
ingarnar 1946 var Alþýðuhúsið
skreytt á þann hátt sem sýnt
er með mynd hér á síðunni. Og
þett.a herbragð tókst, Alþýðu-
flokkurinn iók fylgi sitt og
bætti við sig tyeimur þing-
mönnum með þessari stefnu-
yfirlýsingu.
En þegar þing kom saman
um. baustið voru önnur sjónar-
mið ríkj.andi. Ólafur Thors
lagði fyrir Keflavíkursamning-
inn, og það valt á Alþýðn-
flokknum hvort hann yrði san-
þykktur. Þá greip hatm til þess
snjallræðis að kljúfa sig niður
í brot og hrotaforot, og \ ar
þess iað sjálfsögðu vandlega
gætt að haga kiofningnum
þannig að öruggt væri nð
samningurinn yrði samþykktur.
Síðan var þessi sama aðfetð
endurtekin æ ofan í æ, fram-
bjóðendur flokksins komu
fram í allra kvikinda lík:,
reyndu að smeygia sér inn í
öll samtök þeirra marma sem
börðust gegn hinni erlcndu á-
sælni — og notuðu siðan að-
stöðu sín,a til að trvggip kröf-
um Bandaríkjamanna fram-
gang.
Það stóð sannarlega ekki n
svardögumum hjá forsprökkum
Alþýðuflokksins þegar íslend-
ingar gerðustl
aðilar að At j
lanzhafsbanda J
laginu. — 28.|
marz, 1949 iýstiM
Stefán Jóhannl
Stefánsson, erl
• þá v.ar forJ
sætisráðherra,”
yfir frammi
fyrir þjóðinni allri í útvarps-
umræðum:
„Stofnendur Atlanzliafs-
bandalaigsins hafa til fulls
virt, skilið og ixietið sér-
stöðu íslands sem varnar-
lausrar þjóðar. sem alls ekki
vilþné ætlar sér að hervæð-
>ast og hafnar því eindregið
að hafa erlenda hersetu eða
herstöðvar í landi sínu á
friðartímum. Allt. þettia hef-
ur verið mjög skýrt og skel-
egglega fram tekið og á
fyllstia hátt viðurkennt og
fullkorrlega til greina tekið
sem ófrávíkjanlegt skilyrði
íslendinga til þess að ger-
ast aðili að þessu friðar- og
öryggisbandalagi. .. Stað-
reyndir xnálsins varðandi
aðild íslands eru óvefengj-
anlega þessar: að viður-
kennt er af öllum stofn-
endum Atlanzhafsbanda-
lagsins, að ísland hafi eng-
an her og ætli sér alls ekki
að stofna her; að ekki komi
til mála, að erlendar her-
stöðvar verði á íslandi á
friðartírrumÁ
í sömu umræðu talaði Emil
Jónsson, en hann var þá við-
skipt amád ará ð-
herra sællar,
minningar Of
var einn af I
þremennihgun- ]
um sem stefn*
var til Banda-
rikjanna - ti’
þess að undir- ]
búa aðild fs-
lands að hemaðarbandalaginu.
Ekki var hann frekar myrkur
í máli en Stefán Jóhann:
„Höfuðatriðin sem leggja
ber áherzlu á eru þessi ...
Samningsaðilar gera sér
ljósa sérstöðu íslands sem
herlauss lands og að íslend-
ingar muni .ekki setja upp
hpr. Þeir gera sér líka ljóst,
að við munum ekki leyfa
erlendar herstöðvar á frið-
artíirjum né erlendan her
hér á landi.“
Næsta dag, 29. marz 1949, tal-
aði svo þriðji
leiðtog; flokks-
ins, núverandi I
ritari hans,|
Gylfi Þ. Gísla-
son. Orð hansi
hafa í dag öðl-l
azt þunga. af|
tveggja ára|
reynslu: .
Þannig Ieit kosnmgaskrifstofa Alþýouflokksins út 1940
„Eg var og er þeirrar
skoðunar, að ísland sé ekki
í beinni hætki af hernámi
Rússa, þótt styrjöld brytist
út milli þeirra og Banda-
ríkjanna. Eg taidi því og
tel enga ástæðu til hervarna
hér á landi, sem hetur fer,
því að sjálfir höfum við'
engin tök á að koma þeim
upp og enga getu til að
stofna þann her, er gæti
varið landið árás, en af setu
erlends hers í landinu á
friðartín-pm mundi stafa
stórkostlegur þjóðernis-
háski. íslenzkri tungu og
íslenzkri menningu hlyti að
verða stefnt í voða, ef hér
yrði erlendur her að stað-
aldri, og sjálfstæði landsins
yrði nafnið eitt, ef aðrar
þjóðir kæm.u hér upp víg-
girðingum og gættu þeirra.
íslendingar eiga að
halda fast við algert vopn-
levsi sitt bæði í friði og ó-
friði. Þeir eiga aldrei að
segja nokkurri þjóð stríð á
hendur, aldrei heyja styrj-
öld gegn nokkurri þjóð. ís-
lendingar eiga aldrei að
leyfa erlendum her dvöl í
landinu á friðartímum og
aldrei þola þar neinar er-
lendar hei'stöðvar, enda er
landfræðileg lega landsins
þannig, að á siíku er serr,
betur fer ekki þörf til varn-
ar landinu gegn árás úr
þeirri átt. sem ísland mundi
fyrst og fremst óttast. Hið
aukna öryggi, sem af því
leiddi, mundi og hvergi
nærri vega gegn þeirri gíf-
ur legax hættu, sem slíkt
hefði í för með sér fyrir
sjálfstæði og þjóðemi ís-
lendánga, tungu þeirra og
menningu.“
Alþýðuflokksins voru þannig
allir á einu máli um það að
ekki kæmi til mála að veila
Bandaríkjunum herstöðvar á
íslandi á friðartímum. Við-
brögð þeirra við Atlanzhafs-
bandalaginu voru hins vegar
gerólík. Stefán Jobann og Emil
greiddu atkvæði með aðild ís-
lands; Gylfi greiddi atkvæði á
móti. Tilgangurinn var sá og
sá einn að hálda tengslum við
alla fylgismenn Alþýðuflokks-
ins, jafnt þá sem voru á móti
samningnum og hina sem með
honum voru!
En þá er ónefnd.ur einn leið-
togi Alþýðuflokksins, sem á
sér sögulegastan feril í þessu
máli, Hanníbal Valdimiarsson.
Hann hafði sig mjög í frammi
þessa síðustu daga nrarzmánað-
iar 1949 og flutti heitar og harð-
vítugar ræður. En hann lét sér
ekki nægja að^
greiða atkvæð
gegn Atlanz-I
bafsbanidialag i
inu, og lýsa yíl
ir þeim stað-|
fasta ásetning:|
sínum að berj-|g
ast gegn her- ]
námi íslands;
hann gerði uppreisn í Alþýðu-
flokknum, Um þessar mundir
starfaði Þjóðvarnarfélagið af
miklu kappi. 9. maí 1949 til-
kynnti það í blaði sínu Þjóð-
vörn að félagið væri nú'orðið
landsfélag og að kosið hefði
verið sérstakt fulltrúaráð. Einn
fulltrúanna í ráðinu var Hanní-
bal Valdimarsson. Um leið
sendj félagið frá sér ávarp til
þjóðarinnar, þar sem mörkuð
var stefna fulltrúanna, en þar
var m. a. komizt svö að orði:
Þessir þrír helztu leiðtogar „Háustið. 1945 fór erlent
stórveldi fram á herstöðvar
1 landinu til 99 ára. Nú hef-
ur mikilvægum áföngum
verið náð til þess að full-
nægja þeim t.ilrr;ælum sem
þá voru borin fram. Þeim
áföngum sem eftir eru verð-
ur einndg náð, ef þjóðin rís
ekki . einhuga til varnar
frelsi sínu og framtíð, gegn
erlendri ásælni, gegn þeim
ráð'amönnum sínum, er svo
ljóslega hafa sýnt að þeim
er ekki trúandi til að gæta
réttar og hagsmuna þjóðar-
inniar. íslenzka þjóðin, sjálf-
stæði hennar og framtíð, er
nú. 1 rr.eiri hættu en verið
hefur öldum saman. Allt
veltur á að takast megi að
komia í veg fyrir að fleiri
spof verði stigin á þessari
óheillabraut, og þau sem
þegar bafa verið stigin
verði afmáð eins fljótt og
kostur er.“
Þessi var stefna Hanníbals
Valdimarsonar í maí 1949, og
hann barst mikið á. Næst koma
frá honum greinar þar sem
hann gerir upp við Alþýðu-
fiokkinn á mjög eindreginn
hátt cg lýsir honum m. a. sem
hugsjónalausti, værukæru
hæk jir iði ilialdsins. Þjóðvarn-
arféiagið gerir sér auðsjáan-
dega mjög miklar vonir um
Hannibal; honum er aftur o.g
aftur lýst sem sérstökum fram-
fojóðanda félagsins, og þegar
hann nær kosningu er birt
af honum mynd og því fagnað
ákaflega að félagið eigi svo
góðan og baráttuiglaðan . full-
trúa á þingi, mann sem gerir
sér ljóst að „allt veltnr á þvi
að takast mcgi að koma i veg
fyrir að fleiri spor verði stigin
á þessari óhei!labra.ut «g þau
sem þegar hafa verið stígín
Framhald a 2. síðu