Nýi tíminn - 17.02.1955, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 17. febrúar 1955 — NÝI TÍMINN — (3
Um landbúnaðarstyrki
í öllum menningarlöndum er
landbúnaðurinn talinn einn a£
undirstöðuatvinnuvegum þjóð-
anna.
Með jarðræktarlögunum frá
1923 hefur þjóðfélag okkar \úð-
urkennt þetta, með allmiklum
styrkjum til margskonar jarða-
bóta. v ■
Nú síðari árin hefur stefnu
þeirri aukist: fylgi, að ríkinu
beri að standa að mestu leyti
straum af kostnaði við fram-
ræslu mýrlendisins.
íætta er eðlilegasti og þýð-
ingarmesti stuðningur, sem rík-
ið getur veitt til landbúnaðar-
ins, að . jafna aðstöðu almenn-
ings í sveitum landsins til rækt-
unar, með því að breyta mýr-
unum í jafngildi þurrlendis-
móa.
• En benda verður á það, að
víða hagar svo til í sveitum
að ekki er til annað en meira
eða minna grýtt land til rækt-
unar. Þar sem svo er ástatt
verður að koma þessum aðilum
til hjálpar, með því að veita
þeim styrk til grjótnáms, að
sama marki og veitt er í fram-
ræslu mýranna. Sé hámark
grjótnáms þá miðað við stærð
þess lands er ræktanlegt verð-
ur, vegna grjótnámsins, en ekki
50 rúmm. á ári, eins og nú er.
Sé orðið við þessum réttmætu
kröfum, að ríkið kosti fram-
ræsluna og grjótnám úr rækt-
anlegu landi að sama marki
auk ríflegs styrks á nýrækt hef-
ur það orðið við eðlilegum
skyldum sínum við framtíðina.
Ræktað land er dýrmætur
höfuðstóll sem okkur er skylt
að varðveita og afhenda síðar í
hendur niðjanna og við ættum
að finna því betur þá skyldu,
sem • þjóðfélagið er fúsara til
að vinna að jafnari aðstöðu
bændanna, til að gera jörðina
sér arðgæfa.
Enn eru vaxandi kröfur um
aukna styrki til áburðar-, hey-,
matjurta- og vérkfærageymsla.
Ekki efast ég um þörf bænda
fyrir aukið fjármagn til slíkra
framkvæmda, en tel vafasamt,
að þar sé gerð krafa um stuðn-
ing í réttu formi.
Það má ekki lengur dragast,
að fastar reglur séu settar um
byggingu og staðsetningu á-
burðar- og heygeymsla og slík-
ar byggingar séu háðar um-
sjón og eftirliti fagmanna, engu
síður en íbúðarhús.
Sem annar grundvallarat-
vinnuvegur þjóðarinnar á land-
búnaðurinn heimtingu á að-
gengilegu fjármagni, fyrst og
fremst til stofnlána, þ. e. til
vandaðra bygginga á jörðunum,
sem miðaðar séu við aukinn bú-
stofn og vaxandi ræktun. Slík
lán, með mjög lágum vöxtum,
til langs tíma, mundu verða
bændum almennt meiri lyfti-
stöng en núverandi styrkir, og
mætti þá komast hjá að vinna
byggingarnar upp í mörgum á-
föngum, eins og nú er oft gert,
án þess að heildarskipulag og
verkleg þekking fái haldist í
hendur.
Með lögunum um jarðræktar-
og húsagerðarsamþykktir í
sveitum frá 1945 var nýr þátt-
ur tekinn upp, landbúnaðinum
til eflingar. Árangurinn af þess-
um lögum eru ræktunarsam-
böndin, sem nú ná til flestra
sveita landsins.
Þar var stórt spor stigið til
þess að gera öllum bændum
kleift að verða aðnjótandi
hinnar hraðvaxandi véltækni,
sem þá var að ryðja sér til
rúms.
Samkvæmt þessum lögum
áttu bændur rétt á að fá stór-
virkar landbúnaðarvélar til
ræktunar, fyrir hálfvirði, ef
þeir sameinuðúst í skipulagðan
félagsskap, ræktunarsambönd-
in — og uppfylltu viss skilyrði
um fjáröflun í stofnsjóð, og
leggðu vissan hundraðshluta
árlega af verði véla og verk-
færa í sjóði, sem eiga í fram-
tíðinni að standa straum al
endurnýjun vélanna og aðalvið-
haldi þeirra.
Þetta hafa bændur hagnýtt
sér svo, að segja má, að rækt-
unarsamböndin hafi átt drýgst-
an þátt í að hrinda ræktun
landsins þeim risaskrefum fram
á leið, sem raun ber nú vitni
um.
Á grundvelli þessara laga má
einnig vænta þess að bændur
geri í náinni framtíð mikil fé-
lagsleg átök í byggingamálum
sveitanna og geti á þann hátt
hagnýtt sér byggingatækni þétt-
býlisins í ríkum mæli, sér til
vinnuléttis og hagnaðar.
Kristófer Grímsson.
Dýragarði Kaupmannafoafnar bœttist um daginn sjald-
gæft rándýr, snjóhlébarðinn sem sést hérna á myndinni.
Þetta er fjögurra ára gömul lœða. Heimkynni snjó-
hlébarðans eru Síbería og Mið-Asía allt suður í Himalaja.
Lofa skalþað sem vel er gert
Síðustu dagana hefi ég verið
að skoða og lesa beztu bók-
ina, sem eftir mínu áliti var
gefin út á siðastliðinu ári.
Þessa skoðun mun ég eiga
sameiginlega flestum þeim,
sem hafa farið höndum um
vasahandbók bænda, sem Ól-
afur Jónsson fyrrverandi til-
raunastjóri, annaðhvort hef-
ur sjálfur samið greinar i,
eða fengið færustu búvisinda-
menn okkar til að gera.
Reynsla allra alda og þjóða
sýnir ótvírætt að örlög þjóða
eru komin undir því hvemig
ræktun lands og kjörum
bænda er háttað og engin á-
stæða er til að ætla að í því
verði íslenzka þjóðin undan-
tekning.
Ég hefi undir höndum erlend-
ar vasahandbækur bænda, sem
eiga að gegna svipuðu hlut-
verki í heimalandi sínu. Má-
ske em ráðleggingar þeirra
byggðar á meiri reynslu en
sú íslenzka þvi þar hefur
reynlsan í ræktunarbúskap
safnazt í árahundmð, en hér
er hún í sannleika sagt, með
ótta og hreykni. í senn, að
voga sér að sleppa pilsi móð-
ur sinnar, foma búskaparlag-
inu, í fyrsta sinn, en einmitt
þetta er seiðmagn íslenzks
þjóðlífs þvi gott er ,að vera
ungur og finna löngun og
getu til stórræða svella í æð-
um og íslendingar hafa það
fram yfir flestar aðrar þjóðir
heims að eiga ónumið og ó-
kannað land að mörgu leyti.
Maður, sem ekki veit, hvað
hann vill og getur, eða hvaða
tökum hann á að beita við-
fangsefnið, er ekki einu sinni
hálfur liðsmaður í baráttunni
fyrir framtíðinni, og þess-
vegna er það djúp unun að
lesa og íhuga fræðslu hand-
bókarinnar því þar er saman-
komið allt það sem beztu bú-
vísindamenn okkar vita um,
hvernig eigi að búa hér á
landi, og við þurfum á þvi
að halda, því þrátt fyrir allt
tal ýmissa blaða um að allt
sé í stakasta lagi í sveitunum,
virðist mér að svo sé ekki.
Efnahagslegt sjálfstæði er
gmndvöllurinn undir raun-
veralegu sjálfstæði, og ef við
notum þá fræðslu, sem er í
handbókinni og ryðjum úr
vegi þeim tálmunum sem loka
brautunum tll efnalegs sjálf-
stæðis þá mun það í fram-
tíðinni vera mikill heiður að
vera íslendingur. Það er hlut-
verk sósíalista að vera í
broddi sóknar, en bezt mun
reynast að hafa ekki slegið
slöku við undirbúning og
þjálfun og þessvegna þarf
hver sósíalisti til sveita að
reyna að kryfja til mergjar
hvar við erum stödd og
hvernig við getum náð tak-
markinu, og til þess er vasa-
handbókin afbragðs tæki.
Að lokum vil ég þakka rit-
stjóranum og Prentverki Odds
Björnssonar fyrir vel unnin
störf, þvi bókin er kostagrip-
ur og á það við bæði hvað
snertir efni og frágang.
Ejnar Petersen.
Loftsteinn oUi
sprengingu
Það mun hafa verið loft-
steinn sem olli sprengingunni
miklu á Nýja Sjálandi, sem
skýrt var frá í fréttum
fyrir nokkrum dögum. Vísinda-
menn segja að lýsingar sjónár-
og heyrnarvotta bendi eindreg-
ið til að um hafi verið að
ræða loftstein, sem hafi sprung-
ið þegar hann kom inn í hin
þéttari lög lofthjúpsins um-
hverfis jörðina.
UNGA STÚLKAN OG
SJÁLFSTÆÐISFLOKKURINN
Það var einu sinni ung
stúlka og það er ekki lengra
síðan en svo, að hún er enn-
þá ung og vonandi í bezta
gengi.
Þessi unga stúlka vann á
stórum vinnustað hér í bæ
og eins og gengur bar þar
margt á góma.
Dag nokkum lenti hún í
stælum við ungan verka-
mann á staðnum.
Hún hélt þvi fram, að
Sjálfstæðisflokkurinn væri
vinveittur verkafólkinu og
vildi hag þess sem beztan.
Hann hélt því fram að
þetta væri stundum í orði,
en aldrei á borði, og full-
yrti að Sjálfstæðisflokkurinn
hefði aldrei stutt verkafólk í
neinni vinnudeilu.
Svona þráttuðu þau um
þetta fram og aftur, unz
hann bauð henni að veðja
um það, hvort hún gæti
fundið nokkurt dæmi þess,
að Sjálfstæðisflokkurinn
hefði stutt verkafólk í vinnu-
deilu.
Unga stúlkan tók veðmál-
inu og hóf síðan leitina.
Hún kynnti sér marga ár-
ganga Morgunblaðsins, en
í hverri vinnudeilu sem þar
var skrifað um, fann hún
bara skammir um verkalýð-
inn og kröfur hans.
Hún gekk fyrir ráðherra
og þingmenn og spurði þá
hvenær Sjálfstæðisflokkur-
inn hefði stutt verkalýðinn
í vinnudeilu, en aldrei þessu
vant misstu þeir allir málið.
Hún fór til margra kunn-
ingja sinna og spurði, en
enginn gat svarað henni.
Hún fór í Holstein og
yfirheyrði yfirmenn og und-
irgefna, og þar var gáð í
skjöl og skilríki, en þar
fundust engir pappírar
henni í hag. Þó rámaði ein-
hvern í að forysta Sjálfstæð-
isflokksins hefði einhvern-
tíma hygglað Friðleifi eitt-
hvað einhverntíma, þegar
honum sárlá á!
En nú gat unga stúlkan
ekki gert meira.
Hún sá að hún hafði tap-
að veðmálinu, þrátt fyrir
samvizkusamlega leit.
En hún sá fleira:
Hún sá, að það var á
einskis manns færi að vinna
þetta veðmál, því að öll
skrif Morgunblaðsins í öll-
um vinnudeilum sönnuðu
hið gagnstæða: að forysta
Sjálfstæðisflokksins hafði
aldrei í neinni vinnudeilu
tekið afstöðu með verkafólk-
inu, heldur alltaf á móti
því.
Hún sá, að ef afstaða
Morgunblaðsins hefði ráðið,
þá hefði kaupið aldrei
hækkað, heldur væri það nú
eins og það var fyrir ára-
tugum síðan.
Hinsvegar sá hún líka, að
aldrei í neinu tilfelli hafði
Morgunblaðið ráðizt á gífur-
lega auðsöfnun og óhóf
yfirstéttarinnar, alltaf að-
eins ráðizt á verkalýðinn og
oft með ókvæðisorðum. —
Þannig fór um veðmál
ungu stúlkunnar. —
Nú standa yfir tvær
vinnudeilur, önnur í Vest-
mannaeyjum, hin á flutn-
ingaskipum.
1 hvorugri deilunni hefur
Morgunblaðið lagt launþeg-
um lið, heldur þvert á móti
dembt ókvæðisorðum yfir
sjómenn og forystu þeirra.
Framundan eru aðrar
vinnudeilur, þar sem mörg
verkalýðsfélög með þúsund-
um meðlima (hvar af margir
era sjálfstæðismenn) telja,
að ekki sé lengur hægt að
lifa við núverandi launakjör.
Þessar launadeilur verða
nýtt stórapróf á forystu
Sjálfstæðisflokksins og blað
hans, Morgunblaðið.
Tekur það afstöðu með
verkalýðnum eða móti?
Á unga stúlkan að upplifa
einn eina sönnun þess, að
Sjálfstæðisflokkurinn leggi
verkalýðnum aldrei lið í
neinni vinnudeilu?
Tugþúsundir verkafólks
og landsmanna yfirleitt
munu á næstu vikum hafa
forystu Sjálfstæðisflokksins
og Morgunblaðsins undir
smásjánni.
Með eða móti verkalýðn-
um?
Það er veðmálið.