Nýi tíminn - 02.11.1956, Blaðsíða 6

6) — NÝI TÍMINN — Fimmtudagur 2- nóvember 1936 -f
P------------------------------------------
Ntl TlMINN
Útgefandi: Sósíalistafiokkurinn. Ritstlon og aoTrgBarmaSur: Ásmundur
Sigurðsson. — Áskríftargjald kr. SO & ári. Prentsmiðja ÞjððTlUans h.f.
Atburðirnir í Póllandi og
Ungverjalandi
jlyfiklir og alvarlegir atburðir
I’I hafa að undanförnu verið
£Ö gerast í Póllandi og Ung-
verjalandi, og sérstaklega í
Ungverjalandi hefur atburða-
rásin orðið mjög hörmuleg; þar
bafa orðið stórfelld blóðug á-
tök dögum saman og fjölmarg-
ir látið lífið. Enn eru fréttir
enganveginn skýrar, en sósíal-
istar um allan heim hljóta að
hugleiða þessa atburði vand-
3ega og reyna að gera sér grein
fyrir ástæðunum.
T Ungverjálándi og Póllandi
hafði fasismi verið við lýði
sm langt skeið þegar styrjöld-
irrni lauk og þjóðfélagsbylting-
sr voru framkvæmdar. Efna-
hagsástandið í löndunum báð-
u:n var hörmulegt; Pólland
hafði verið hrjáð flestum lönd-
lim meir í styrjöldinni og mátti
Isndið heita samfelld rúst; Ung-
verjaland var einnig illa leik-
5ð og auk þess hafði allt at-
■ nnulíf þar verið frumstæð-
sra, lénsskipulagið hafði ekki
enn sleppt tökunum í því landi
Það voru því risavaxin verk-
e:ni sern biðu þjóðanna, og
engum sem fylgdist með bland-
sðist hugur um að gengið var
sð þeim með eldmóði og þjart-
syni; það var eins og almenn-
íngur hefði verið leystur úr
áiögum. Á þeim ellefu árum
scm liðin eru frá stríðslokum
fcafa þá einnig verið unnin
S'iórvirki; fólkið í þessum lönd-
u. n hefur lyf t Grettistökum.
En það er hægt að lyfta Grett-
i tökum um skeið; erfiðara að
halda því áfram ár eftir ár.
Það virðist engum efa bund-
.5 að í þessum löndum hefur
vsrið færzt. of mikið í fang,
. iihogar þessara þjóða hafa
hngsað um of til framtíðarinn-
sr, en skeytt of lítið um kjör
og réttindi almennings meðan
á rndurreisninni stóð. Almenn-
ingur hefur hins vegar krafizt
yess i æ rikari mæli að fá
:5 njóta betur árangurs af-
i ska sinna þegar í stað, fá
bætt kjör og aukin réttindi,
enda þótt nýsköpun atvinnu-
ííísins yrði að ganga þeim mun
hægar.
I»að virðist ekki heldur nein-
* um efa bundið að alvarleg
.v.istök hafa orðið í framkvæmd
nýsköpunarinnar í þessum lönd-
v. m. Leiðtogarnir hafa ekki haft
hau tök á því sem skyldi að
samhæfa framkvæmd sósíal-
ismans aðstæðunum í löndum
sinum, þjóðfélagsástandi ag
srfleifð. Þeir hafa á ýmsum
'viðum fetað algerlega í fót-
=por Sovétríkjanna, jafnvel þar
i»m slíkt hentaði alls ekki. Eru
jpetta mjög háskaleg mistök;
hver þjóð verður að fram-
kvæma sósíalismann á sinn
eigin hátt; það er nauðsynlegt
að læra af öðrum, en eftir-
hermur eru gagnslausar og
stórhættulegar.
TTitt er þó ef til vill enn al-
varlegra að í ákafa sínum
við framkvæmd nýsköpunar-
innar hafa leiðtogar þessara
landa þverbrotið meginreglur
sósialismans um lýðræði og
mannhelgi, Við vitum nú að
í þessum löndum, og einkan-
lega í Ungverjalandi, hafa ver-
ið unnin hin herfilegustu ill-
virki, menn hafa verið fangels-
aðir og teknir af lífi saklaus-
ir, ágreiningur um stefnu og
starfsaðferðir hefur verið
flokkaður til afbrota. Slík
glæpaverk verða hvorki rétt-
lætt né afsökuð.
Tírotin á sósíalistískum lýð-
** ræðisreglum hafa þá einn-
ig leitt til þess að forusta sósí-
alistísku flokkanna í þessum
löndum hefur misst hin sjálf-
sögðu og óhjákvæmilegu tengsl
við alþýðu manna. Atburðir
síðustu daga hafa leitt í ljós
að sumir forustumennirnir voru
orðnir næsta einangraðir með
stefnu sina; allt í einu reis
fólkið í löndunum upp undir
forustu sósíalista og verkalýðs-
samtaka og krafðist stefnu-
breytingar og nýrra starfshátta.
Þegar svo v.ar komið tókst
verkamannaflokknum pólska
að breyta til svo um munaði
nægilega snemma til þess að
halda trausti og stuðningi þjóð-
ar sinnar, en í Ungverjalandi
var dregið svo lengi að taka
tillit til alþýðu manna að allt
fór í bál og brand. Komu þá
og að sjálfsögðu til skjalanna
gagnbyltingarmenn og undir-
róðursmenn sem reyndu að
hagnýta sér ástandið til hins
ýtrasta. Varð ástandið svo
alvarlegt að gripið var til
þess algera örþrifaráðs að biðja
rauða herinn að skakka leik-
inn, og er enn óséð hvernig
þeim atburðum lýkur.
fT" unnugum ber saman um að
alþýða manna i þessum
löndum sé ekki að mótmæla
sósíalismanum og framkvæmd
hans, heldur starfsaðferðum og
stórfelldum mistökum sem nú
hafa leitt til hinna afdrifarík-
ustu atburða, Það er komið
sem komið er, en væntanlega
verða þessi miklu og alvarlegu
átök til þess að lagt verður
inn á réttar brautir við fram-
kvæmd sósíalismans. Sú
reynsla sem fengizt hefur er
dýrkeypt, en vonandi verður
hún ekki síður dýrmæt.
Xhaldinu ber ekki samon um
ráðstcdcmir ríkisstlórnarinnar
Fjórir fullfrúar jbess lýstu gagnstœSum
skoSunum á Alþingi I gœr
Bráðabirgðalög ríkisstjórnarinnar um bindingu verð-
lags og kaupgjalds komu til umræðu á Alþimgi nýlega og
urðu harðar umræður sem halda áfram í dag. Reyndu í-
haldsmenn að gagnrýna þessar ráðstafanir en málflutn-
ingur þeirra stangaðist allur innbyrðis.
Hannibal Valdimarsson fé-
lagsmálaráðherra mælti fyrir
frumvarpinu og rakti þau rök
sem lágu til þess að ríkisstjórn-
in framkvæmdi þessar ráðstaf-
anir. Af hálfu íhaldsins töluðu
þeir Bjarni Benediktsson, Björn
Ólafsson, Ólafur Björnsson og
Ingólfur Jónsson. Bjarni Bene-
diktsson lýsti efnislega fylgi
við ráðstafanir ríkisstjórnar-
innar. Björn Ölafsson lýsti
fylgi við bindingu kaupgjalds-
ins en kvað verðhækkanabann-
ið mjög hart aðgöngu og lýsti
andstöðu við það! Ólafur
Björnsson virtist gagnrýna
kaupbindinguna, en öll var
ræða hans mjög torskilin að.
vanda. Og Ingólfur Jónsson
gagnrýndi ráðstafanirnar fyrir
það að þær gengu á hlufc
bænda!
Þeir ráðherrarnir Hannibai
Valdimarsson og Gylfi Þ. Gísla*
son svöruðu íhaldsmönnunum,
Bentu þeir sérstaklega á það
hvernig allt ræki sig á annars
horn. íhaldið hefði enga sam*
fellda stefnu fram að færa,
heldur reyndu fulltrúar þesS
að skírskota til flestra eða allra
stétta og starfshópa þjóðfé-
lagsins þótt ekkert samræmi
væri í þeirri afstöðu innbyrðis.
Landsfundur Kvenréttindafélags Islan
landbúnaði, fiskveiðum og iðnaði sköp-
uð heilbrigð vaxfarskilyrði
Fishurinn sé unninn innanlands9 reist rerði
ný fishiðjjurer og verhsmiðjur
Níundi landsfundur Kvenréttindafélags íslands sam-
þykkti eftirfarandi:
„Þar sem vitað er að stærsta hluta þjóðartekna er afl-
að með landbúnaði, fiskveiðum og iðnaði, telur fundur-
inn nauðsynlegt, að þessum höfuðatvinnugreinum séu
sköpuð heilbrigð vaxtarskilyrði, er tryggi aukna atvinnu
og aukin þjóðarverðmæti.
Telur fundurinn því bezt
náð með því:
a) að fiskurinn sé ekki send-
ur óunninn úr landinu,
b) að afla nýrra atvinnu-
tækja tii iands og sjávar,
c) að komið sé upp fisk-
iðjuverum víðar á landinu,
og þau nýtt tii fulls, sem
fyrir eru,
d) að komið yrði upp verk-
smiðjum til vinnslu á ýms-
um efnum úr fiskúrgangi,
svo sem plastefni o.fl., svo
og verksmiðjur er vinni úr
ýmsum landbúnaðarafurðum
svo sem úr garðávöxtum,
e) að innflutuingur á nauð-
synlegum hráefnum til iðn-
aðar verði aukinn og tollum
af þeim létt, svo innlendi iðn
aðurinn verði samkeppnis-
fær við samskonar innfluttar
vörur og sparaður með því
útlendur gjaldeyrir,
Unglingavinna.
Fundurinn telur aðkallandi
að skipulögð sé vor- og sumar-
vinna fyrir námsfólk og ung-
linga til þess að námsfólk geti
gengið að ákveðnu starfi er
skólum lýkur.
Vegna þess hve mikil eftir-
spurn ei; sumstaðar eftir vinnu-
afli við framleiðslustörfin
snemma á vorin, vill fundurinn
beina því til fræðslumálastjórn-
arinnar, hvort ekki sé þörf á
því að námstími unglinga sé
eitthvað breyttur frá því sem
nú er, þar sem svo hagar til.
Jafnréttisákvæði.
9. landsfundur KRFl, skorar
á ríkisstjórnina að láta rann-
saka hvernig jafnréttisákvæði
laga um réttindi og skyldur
starfsmanna ríkisins eru i
framkvæmd, og láta fara fram
endurmat á þeim störfum hjá
ríkis- og bæjarfélögum, sem
hingað til hafa verið vanmetin
til launa með tilliti til þess, að
þau hafa verið talin kvenna-
störf, svo sem störf ljósmæðra,
talsímakvenna, hjúkrunar-
kvenna, vélritara o.fl. Fundur-
inn væntir þess, að athugun
þessi sé framkvæmd af konum.
og körlum, og leitað sé álits
KRFl og BSRB með vaí
kvenna til starfsins.
9. landsfundur KRFÍ skorar
á stjórn félagsins að aðstoða
Ljósmæðrafélag íslands eftir
föngum við að fá nú þegar
endurmetin kjör félaga þess
og bætt til samræmis við kjör
annarra opinberra starfs-
manna.
Frönsk bæjarstjórn segir af sér
til að mótmæla áfengislögum
Bæjarstjórnin I þorpinu Fontaine-en-Duesmois nálægt Dijoit
í Frakklandi hefur sagt af sér í mótmælaskyni við tilraunir æðri
stjórnarvalda til að neyða þorpsbúa til að fá sér matarbita,
ef þeir vildu fá sér í staupinu á eina veitingahúsi þorpsins.
Bæjarstjórnin samþykkti um
leið eftirfarandi ályktun: „Eins
og allir aðrir franskir borgarar
hafa 150 íbúar Fontaine-en-
Duesmois rétt til að fá sér í
staupinu hvenær sem þá lystir.
Það er skerðing á borgaraleg-
um réttindum þeirra að svipta
þá þessum rétti“.
Ástæðan til þessarar örlaga-
ríku ákvörðunar bæjarstjórnar-
innar var sú, að skattayfir-
völdin komust að því, að frú
Helene Franc, eigandi eina veit-
ingahússins i þorpinu, hafði
veitt vín gestum, sem ekki
borðuðu mat, en til þess hafði
hún ekki leyfi. Hún reyndi að
verja sig með því, að hún og
faðir hennar hefðu gert þetta
í hálfa öld án þess að nokkur
hefði við það að athuga, en sú
vörn dugði ekki. Hún var neydd
til að fara að fyrirmælum yfir*
valdanna.
Bæjarstjórnin reyndi þá að
grípa í taumana og veitti frú
Franc sérstaka undanþágu
„vegna almannaheilla“, eins og
það var orðað. Þetta bragð
misheppnaðist og veitingakon-
an var dæmd í 1.500 franka
sekt. Þegar sá dómur féll, sagði
öll bæjarstjómin af sér og bæj*
arstjórinn einnig.