Nýi tíminn - 31.10.1957, Blaðsíða 4

4) _ NÝI TÍMINN
FLmmtudagur 31. október 1957
Ú tf lulningssj óð ur inn hefur stór-
bætt fyrir framleiðslunni
Auk greiðslna á skuldbindingum ársins 1957 hefur hann greitt milli
70 og 80 milljónir kr. af óreiðuskuldum fyrri ára
Útflutningssjóður hafði greitt til sjávarútvegs og land-
búnaðar fram til miðs septembermánaöar um 100 milljón
krónum hærri fjárhæð en greitt var úr gamla kerfinu
árið áður. Miðað við það uppgjör hafði sjóðurinn staöið
nær alveg við allar skuldbindingar sínar vegna ársins
1957 og greitt auk þess um 70 milljónir króna af þeim
óreiðuhala og vanskilaskuldum sem íhaldið skildi eftir
frá fyni árum.
Þessar staði'eyndir ítrekaði
Lúðvik Jósepsson sjávarútvegs-
málaráðherra að gefnu .tjlefni á
fundi efri deildar Alþingis i
gæ'r. Á dagskrá var frumvarp
um staðfestingu á bráðabirgða-
lögum, smábreyt'ngu á lögunum
um Útflulningssjóð. í þeim um-
ræðum bað Sigurður Bjarnason
sjávarútvegsmálaráðherra um
upplýsingar varðandi hag Út-
llutningssjóðs, og svaraði Lúð-
vík þegar. Fara hér á eftir
nokkur atriði úr svari hans:
242 milljónir kr. til
miðs septembers
Tmðvík benti á að ekki væru
tök á að svara fyrírspurnunum
til h'ítar á þessum þingfundi,
enda mundi ekki við því búizt.
Svo virtist sem Sigurður Bjarna-
son tæki ekki alveg trúanlegt
það sem í Morgunblaðinu stæði,
en ekki væru nema nokkrir
dagar frá því að það blað hefði
birt alUanga ritgerð í tölum um
afkomu Útflutningssjóðs.
Ráðherra kvaðst þó mundi
svara aðalatriðunum, og þá geta
þess að síðasta uppgjör sem
hann hefði fengjð í hendur frá
sjóðnum væri miðað við miðjan
septembermánuð.
Það u :)g.jör sýndi, að út-
flutningssjóðtir hafði þá fram til
miðs septembers greitt samtals
út um 242 millj. kr. til fram-
leiðsluatvinnuveganna, sjávarút-
vegs og landbúnaðar.
Sjófturinn liaí'ði þá. fram að
miðjum septenrber, greitt svo að
segja allar þær kröfur, sem inn
höfðu komið, viðvíkjandi bótum
vegna ársins 1957. jafnóðum og
þær höfðu komið. Þó var það
svo, að þann dag þá voru sam-
tals tilheyrandi árinu 1957
komnar til sjóðsins um 13 millj.
kr. í kröfum, sem voru þá til
athugunar hjá isjóðsstjóminni,
en voru ekki gjaldfallnar. Það
mátti því segja, að fram til
mifts september hafi sjóðurinn
staðið í skilum eins og lög og
reglur stóðu til varðandi allar
bætur sein tillieyrðu framleiðslu
ársins 1957.
Um þetta leyti, þá hafði sjóð-
urinn greitt samtals, vegna
skuldgindinga eldra greiðslu-
kerfis, 72 millj. kr., en talið var
að enn væri eftjr að greiða upp
í þessar gömlu skuldbindingar
um 32—34 millj, kr., og al’ þeim
voru 20 milij. kr., sem þá lágu
fyrir, þannig uppgerðar hjá
sjóðnum, að sjóðurinn heíði get-
að greitt þær, ef hann hefðj
haft fé til þess. Það mátti því
segja, að æskilegt hefði ver-
ið að sjóðurinn liefði þarna haft
röskar 20 millj. í tekjur fram
yfir það, sem hann hafði haft,
til þess að geta haft algerlega
hreint borð, bæði viðvíkjandi
uppgjöri af eldri skuldum og
eins viðvíkjandi kröfum þeim,
Tvö öndvegisrit nýkomin út
Landið okkar, eftir Fálma Hannesson og Fiskarnir
eftir Bjarna Sæmundsson
Út eru komin tvö öndvegisrit á vegum Menningarsjóðs
og Þjóövinafélagsins: Landiö okkar, eftir Pálma Hannes-
son rektor og Fiskarnir, eftir Bjarna Sæmundsson fiski-
fræöing.
Gils Guðmundsson fram- þess og allt sem hann reit um
kvæmdastjóri Menningarsjóðs
og Þjóðvinafélagsins skýrði
blaðamönnum frá því í gær að
c.tjórn Menningarsjóðs hefði
c.skað þess að heiðra minningu
Pálma Hannessonar rektors,
með því að gefa út nokkuð
af verkum hans. í gær kom
svo út bókin: Landið okkar, og
eru í henni útvarpserindi o. fl.
litgerðir eftir Pálma. Fyrsti
kafli bókarinnar nefnist lsland.
Annar kaflinn Frá Móðuharð-
indunum og eru í honum út-
varpserindin: Síðueldur, Árið
1783, Hungurvaka og Seinustu
dagar Skálholts. Þriðji kaflinn
er um Skoðanir manna á Is-
l&ndi fyrr og nú, og skiptist
í eftirfarandi efni: Elztu heim-
ildir, Aðrar furðusagnir fornar,
Niðið um ísland í algleymingi,
Til varnar föðurlandinu, Seið-
magn hins ósanna, Svo tekur
e.ð rofa til og Enn þarf þó að
vera á verði. Þá koma út-
v arpáerindin: Askja, Um jarð-
elda á íslandi, Islenzk mold,
Landið okkar, Jónas Hall-
grímsson, Islandslýsing Jónas-
ar Hallgrímssonar, Fjallið
Skjajdþreiður, Nokkrir fræði
það efni var yljað fölskvalausri
ást á landi, þjóð, sögu og menn-
irgu. Þessi bók verður kær-
Pálmi Hannesson
komin, enda verð þess að kom-
nst inn á hvert heúnúi í land-
inu.
Gils Guðmundsson skýrði frá
því að fyrirhuguð væri útgáfa
& annarri bók sem yrðu ferða-
sögur Pálma, kafiar úr dag-
menn, Lesið i bolla, Á skíðum, 0g sýnishorn af skóla-
,Ef et betra telk,“ Eldgosið á ræðum hans
Krakatá, Eldgosið á Martini-
que, Saar, og loks erindaflokk- Fiskarnir
■urinn Um hafið, eðli þess og Fiskarnir, eftir Bjarna Sæ-
uppruna. mundsson fiskifræðing er önn-
Bók þessi fjallar því að ur bókin sem út kom hjá
meirihluta urn íslenzka náttúru Menningai'sjóði í gær. Bók
og aðrir meun hafa ekki snjall- þessi var upphafiega gefin út
t. r ritað um Island og náttúni lyrir um 30 áritm og liefur
verið ófáanleg um fjölda ára.
Nýrrar útgáfu hefur því verið
mikil þörf. Um bókina og höf-
und hennar segir Jón Jónsson
f.'skifræðingur í eftirmála: —
„Bjarni Sæmundsson var for-
vígismaður á sviði fiskirann-
sóltna hér við laud. Hann vann
álcaflega merldlegt brautryðj-
andastarf við liin erfiðustu
skilyrði, einangrun, fátækt og
skilningsleysi oft og tíðum.
Eók lians um íslenzka fiska er
þrekvirki á sínu sviði, og mega
aðrar þjóðir öfumla okkur af
slíku riti fyrir almennlng. Þrátt
fyrir aukna þekkingu okkar er
bókin enn t fuilu gildi og á
vonandi enn eftir að veita
níorgum aukinn fróðleik um
liskana og líf þeirra".
Jón Jónsson héfur skrifað
viðauka við hina upphaflegu
útgáfu og er sá viðauki um
þorsk og sild, nýjar tegundir
fiska sem hér hafa fundizt
o. fl.
Tvö bindi ísiandssögunnar
1 ár gefur Menningarsjóður
og Þjóðvinaféiagið út 19 bækur
(og er þá ein þeirra, sem gef-
in er út á þrem tungum, þrítal-
væntanlega út í byrjun næsta
in). Félagsbóekurnar koma
mánaðar. Af aukabókunum eru
tvær ókomnar enn og eru það
9. bindið af Sögu Islendinga.
Er það um Landshöfðingja-
tímahilið, samið hefur Magnús
Jónsson prófessor. Þá er 5.
bindi S"gu íslendinga væntan-
íegt ljósprentað, en það var
gefið út fyrxr um 12 árum og
upplagið þrotið. Eru þá komin
út 6 bindi er ná yfir tímabilið
frá 1500—1903.
sem komu inn vegna ársins
1957.
Tekjurnar nokkru lægri
en áæílað er
Hitt var svo líka jafnljóst, að
tekjur sjóðsins um þetta leyti
voru í kringum 25 millj. lægri
heldur en ráð hafði verið fyrir
gert, og það stafar af því að
einn megintekjustofninn sem
sjóðurinn byggði á, sem voru
gjaldháu vörurnar eða hinar
gömlu bátagjaldeyrisvörur, hafa
verlð fluttar inn í allmiklu
minna magni heldur en hafði
verið gert á s.l. 2 árum eða
nánar tiltekið, það mun vera
um 50 millj. kr., sem innflutn-
ingur á hinum tollháu vörum
var lægri nú 1. okt. heldur en á
sama tíma árið á undan, en það
þýðir vitanlega að ríkissjóður,
sem tekur tekjur sínar af þess-
um tollháu vörum, og útflutn-
ingssjóður, hafa báðlr fengið
talsvert minni tekjur en ráð
var fyrir gert þegar áætlanir
voru samdar, en þá var við það
miðað að innflutningur á þess-
um vörum yrði svipaður og
hann hafði verið ú unáanförnum
tveimur árum.
Það er því rétt., að verði ekki
veruiegar breytingar þann tíma
sem eftir er af árinu með inn-
flut'ning á þeim vöfum, þá er
nokkurnveginn augljóst mál að
tekjur útflutningssjóðs verða á
þessu ári minni heldúr en ráð
var fyrir gert, og það mundi
að sjálfsögðu þýða það, að hann
vinnur ekki eins hratt upp að
borga upp gömlu skuldirnar frá
árunuin 1955 og 1956, eins og
ráð var fyrir gert,
100 milljónum meira
greitt en í íyrra
En eins og ég hef nú upplýst,
þá er það þó augljóst mál, að
sjóðurinn hefur staðið tiltölu-
lega mjög vel við sinar skuid-
bindingar og unnið stórkostlega
\ í þeim efnurn að greiða upp
þær bætur til framleiðslunnari
sem áður voru orðnar allveru-
lega mikið á eftir.
Það var líka gerður saman-j
burður á því í sambandi við
þetta uppgjör um miðjan sept-1
embermánuð, hvernig greiðslum
t.l framleiðslunnar hefðu verið
nú á árinu 1957, bovið saman
við það scm greiðslurnar voru
frá árinu á undan og sá saman-
burður sýnir það, að til fram-
leiðsliuuiar sem lieild hafði, ver-
ið greítt nú á ávinu 1957 eða
fram til miðs septenibermánað-
ar, rétt um það bil 100 niillj.
kr. hærri fjárhæð til sjávarút-
vegs og landbúnaðar lieldur en
greitt hafði verið úr því kerfi,
sem var gildandi árið áður. Urw
það er því ekki að villast að
útflutnjngssjóður hefur lagað
fyrir framleiðslunni mjög veru-
lega frá þvi sem áður var, bæði
að því leyti til að greiddar
yrðu hærri bætur á hverja ein-
ingu og ejns að uppgjörið er
miklu fyrr á ferð.nni og staðið
betur í skilum.
Hitt er svo annað atriði, að
nokkur uggur er í mönnurn með
það, hvernig verði með
tekjur sjóðsins en það vitanlega
stondur i beínu sambancH við
innflutnjng á þéssumí vöruflokk-
um, sem aðallega eiga að gefa
sjóðnum tekjur. Eg sé svo ekki
ástæðu til þess hér undir um-
ræðum um þetta mál að fara
nánar út í upplýsingar varð-
andi afkomu útflutningssjóðs.
_o—
Umræðurnar urðu nokkru
lengri og talalði auk Luðvik3
og Sigurðar, HannibaT Valdi-
marsson félagsmálaráðherra.
Reyndi Sigurður að láta Hta
svo út að Hannibal hefði í út-
varpsræðu um fjárlögin skýrt
rangt frá hag Útflutningssjóðs,
en Hannibal las þann ræðukafla
og sýndi fram á að ásakanir Sig-
unar voru tilefnislausar.
Menderes hrakar
en hélt þó velli
í þingkosningum í Tyrk-
landi nýlega fékk flokkur
Menderes forsætisráðherra 414
þingsæti af 610 og helzti
stjórnarandstöðuflokkurinn 178.
Áður hafði stjórnarflokkurinn
469 þingsæti af 534 en
stjórnarandstaðan ekki nema
30.
Sovétstúdentar
til Bretlands
Brezka félagið British Coun-
cil sem annast menningarskipti
við önnur lönd hefur boðið 300
sovézkum stúdentum til lengri
eða skemmri dvatar á næstu 12
mánuðum. Fiestir stúdentanna
munu dveljast í þrjár vikur í
Bretlandi.
slenzkir i
Aðalíundi Félags íslenzkra myndlistar-
manna nýlckið
Á aðalfundi Félags ísienzkra myndlistarmanna var Sig-
urður Sigurðsson kjörinn formaöur. Fundunnn sam-
þykkti einróma að gerast aðili ásamt Rithöfundafélagi
íslands að aimennum borgarfundi til að herða á kröfunni
um brottflutning erlends hers af landinu.
Ritari félagsins var kjörinn hannesson, Hjörleifur Sigurðs-
Benedikt Gunnarsson og Val- [ son og Svavar Guðnason, og
týr Pétursson gjaldkeri. Úr þrír myndhöggvarar: Ásmund-
stjórninni gengu því Svavar
Guðnason og Hjöriéifur Sig-
urðsson og báðust þeir báðir
undan endurkosningu.
Sýningarnefndin.
1 sýningarnefndina, er velui
myndir á samsýningar félags-
manna, voru kjörnir múlararn-
ir Þorvaldur Skúlason. Sigurð-
ur Sigurðsson, Jóhannes Jó-
ur Sveinsson, Sigurjón Ólafs-
son og Magnús Á. Árnason.
Þingfulltrúar.
Fulltrúar á þing Bandalags
ísl. listamanna voru kjörnir:
Ásmundur Sveinsson, J ó-
hannes Jóhannesson, Kjartan
Guðjónsson, Hörður Ágústsson
og Sigurður Sigurðsson.