Nýi tíminn - 08.05.1958, Page 1

Kaupib
Ný’ia Hmann
Gre/3/ð
Nýja fimanr.
Fimmtiidagur 8. nva.í 1958 — 12. árgangur. 17. tölublað
Unnið að reglugerð um stækkun
fiskveiðílandhelginnar í 12 mílur
íslendingar þurfa aS frygg]a réff sinn og HfsnauSsyn
jafn einhuga og jbe/r stofnuSu lýSveldiS 1944
Sjávarútvegsmálaráðherra og séríræðingar hans
vinna nú aí kappi að því að undirbúa birtingu
reglugerðar um stækkun landhelginnar í 12 mílur.
Er það umfangsmikið verk, því að ganga verður
frá nákvæmum tilkynningum um stækkunina á
mörgum tungumálum, handa þeim þjóðum sem
stundað hafa veiðar á íslandsmiðum.
Það dregst í nokkra daga að
endanlega verði gengið frá land-
helginni vegna þess að Guðmund-
ur í. Guðmundsson utanrikisráð-
herra taldi sig endiiega þurfa að
sækja fund Atlanzhafsbandalags-
ins í Kaupmannahöfn nú um
helgina. Á þeim fundi mætir
einnig Hans G. Andersen sem
var einn af embættismönnunum
sem sátu Genfarráðstefnuna, en
Hans hefur sem kunnugt er tit-
ilinn ambassador fslands hjá
Atlanzhafsbandalaginu! Þessir
menn töldu það svo mikilvægt
_ að mæta á fundi hjá þeim þjóða-
samtökum sem einróma hafa
snúizt gegn rétti og hagsmunum
fslendinga, hjá því bandalagi
sem lýtur forustu Breta og
Bandaríkjamanna sem hafa jöfn-
uin höndum beitt okkur hótun-
um og svikum, að þess var eng-
inn kostur að þeir gætu tekið
þátt í lokaákvörðunum um
stækkun landhelginnar fyrr en
að fundinum loknum! Þeir munu
hins vegar vera væntanlegir
heim um miðja næstu viku og
ættu þá formlegar lokaákvarðan-
ir um stækkun landhelginnar
ekki að þurfa að dragast í marga
daga.
Atlanzhafsbandalags-
ríkin mótmæla nema
málið. Hins vegar eru sem kunn-
ugt er alltaf til ólánsmenn sem
bregðast þjóðum sínum á úrslita-
stundum — eins og höfundur
landráðagreinanna i Visi — en
almenningsálitið þarf að ein-
angra slíka menn svo að þeir
hafi einir skaða og skömm af til-
ræði sínu.
Sögulegur atburður
Á útifundi verkalýðshreyfingar-
innar 1. maí kröfðust allir ræðu-
menn þess að fiskveiðalandhelg-
in yrði tafarlaust stækkuð upp í
12 mílur, Alþýðubandalagsmenn-
irnir, Alþýðuflokksmaðurinn og
Sjálfstæðisflokksmaðurinn, og
greinilegt var að mannfjöldinn
mikli var fyrst og fremst saman
kominn til þess að leggja áherzlu
á þetta mál. Öll dagblöð lands-
manna — nema Vísir — hafa
einnig stutt 12 miina fiskveiði-
landhelgi sem næsta áfanga í
skrifum sínum. Einmitt með
slíkri samstöðu munu íslending-
ar vinna sigur í landhelgisbarátt-
unni. Einhugur íslendinga þegar
lýðveldið var stofnað vakti at-
hygli og viðurkenningu um allan
heim, og stækkun landhelginnai
i 12 mílur er atburður sem
minnzt verður í sögunni við hlið
fullveldis og lýðveldisstofnunar.
hversu harkaleg viðbrögð and-
stæðinga okkar verða. Eins og
kunnugt er hafa Bretar í hótun-
um við okkúr daglega, og for-
ustumenn togaraeigenda hafa
krafizt þess að brezka flotanum
verði stefnt gegn fslendingum og
að það verði tryggt með vopna-
valdi að brezkir togarar geti
stundað veiðar innan íslenzkrar
landhelgi — að öðrum kosti hafa
togaraeigendur boðað að þeir
muni sjálfir skipuleggja ofbeldis-
verk á íslandsmiðum og virðast
þeir raunar vera byrjaðir á því.
Jafnframt er búizt við því að
reynt verð! að beita efnahags-
legum þvingunum, eins og við-
skiptabanni — en 1952 ætluðu
Bretar sem kunnugt er að reyna
að svelta okkur til undanhalds í
landhelgismálinu, þótt það of-
beldisverk snerist til góðs eins
vegna þess að við gátum hagnýtt
mun betri markaði í sósíalistísku
löndunum. Má búast við að Bret-
ar reyni að fá ýmsar aðrar þjóð-
ir í Atlanzhafsbandalaginu til
þess að taka þátt í slíkum að-
gerðum, hvernig sem það tekst.
Einnig má gera ráð fyrir að Bret-
ar reyni að hagnýta Atlanzhafs-
bandalagið sjálft og önnur 0,vest-
ræn“ samtök, sem við erum
flæktir í, til þes$ að reyna að
hafa af okkur landsréttindi okk-
ar og lífsnauðsyn.
Danir
Þær erlendar þjóðir sem
stundað hafa veiðar 'hér við land
vita að sjálfsögðu að það er ó-
frávíkjanleg ákvörðun íslendinga
að stækka landheigina i 12 míl-
ur, enda hefur brezka stjórnin
þegar látið Sendiherra sinn hér j
bera fram mótmæli og hótanir i
við ríkisstjórnina. Gert er rað ;
fyrir að öli' Atlanzhafs'bandalágs- |
rikin muni' mótmæla ákVörðun i
fslendingá — hérri’a Danir, en'
Færéyingar leggjá nú mjög hart
að þeim að stækka lándhelgina'
við Grænland. Aðrar þjóðir sem
stunda veiðar hér við land, eins
og Sovétríkin óg Pólverjar, hafa
hins Vegár þá afstööu áf •hverri’
þjóð beri 12 milna landhelgi, ef
hún' æskir 'sjálf, og börðust fyrir.
samþýkkt þeirrar stefnu á fund-'
inum' í Genf.
Hótanir Breta
Reynslan ein getur leitt í ljós
„12 mílna fisveiðilandhelgi tafarlanst", „Engin kjarnorku vopn" og „Burt
voru aðalkröfurnar . í hinni fjölmennu bröfugöngu 1. aí.
herinn“
Enn framin furðnleg skemmd-
arverk á Hólmabergsvila
4 rúður í Ijósfeershúsinu eyðilagðar með riffilskot-
hríð, glerskífan brotin og linsan skemmd
Einhuaa almenninas-
álit
íslendingar verða því að liorf-
ast i augu við að framundan bíða
m.iög afdrifarík átök og þá skipt-
!r það öllu máli að þjóðin standi
/
saman sem einn maður, hviki í
engu frá rétti sínum og sé þess
albúin að taka á sig þá erfið-
teika sem kunna að vera sam-
fara landhelgisbaráttunni um
ske:ð. Enginn efi er á því að
allur almenningur hefur einn
vi!ja í landhelgismálum. hversu
viðtækur sem ágreiningurinn
kann að vera um önnur efni.
Verkalýðshreyfingin hefur þsgar
tekið hina afdráttarlausustu af-
stöðu á baráttudegi sínum 1,
maí, og hvaðanæva að berast
kxöfurnar um það að stækkunin
verði framkvæmd tafaralust, nú
megi enginn dráttur verða, svo
að andstæðingum okkar gefist
ekkert tækíæri til að flækja
4. niaí.
Hólmabergsviti, milli Leiru og Keflavíkur, hefur enn
orðið fyrir ásókn skemmdarvarga. Einhvemtíma á tíma-
bilinu frá föstudeginum 25. apfíl til s.l. föstudags voru
fjórar rúður í Ijóskershúsinu brotnar með riffilsskothríð,
græn glerskífa á ljósakrónu vitans mélbrotin og kvarnað
úr linsunni_ Er vitinn ekki í fullu lagi eins og sakir
standa vegna þessara skemmdarverka.
Árið 1956 var reistur viti á hverntíma á tímabilinu frá s.l.
föstudegi til kl. 2 í fyrradag
voru skotnar í sundur og eyði-
lagðar 4 rúður í sjálfu Ijóskers-
húsinu með a. m. k. sjö riffil-
skotum og var græn glerskífa.
sem er á sjálfri Ijósakrónunni
brotin í mél. Þá kvarnaðist
eirinig út úr sjálfri linsunni.
Kemúr vitinn þvi ekki að fullum
notum eins og sakir standa.
Eftirlit með viíanum hefur Sig-
urbergur Þorleifsson, vitavörður
á Garðskaga og fer hann einu
einni . í viku til eftirlits með
Hóhnabergsvitanum. Sá Sigur-
bergur hvernig komið var er
hann var þar í hinni vikulegu
eftirlitsferð s.l. föstudag og til-
kynnti það sýslumanninum í
Hólmabergi, milli Leiru og
Keflavíkur. Var vitinn tekinn í
notkun 1. marz 1958. S.l. sumar
voru fyrst unnin skemmdarverk
á vitanum með því að skjóta á
hann úr riffli. Voru þá eyði-
lagðir 4 gluggar í vitabygging-
unni og cnnfremur skotið til
marks. á hurð vitans með riffli.
Einnig var skotið' stór gat á hana
með haglabvssu. Hurðin. er. úr
massífu- tekki. .. ....
Eftir að vitinn var - tekjnu í
notkun 1. marz s.l. var þess
vænzt að vitinn fengi að vera
í friði fyrir skemmdarverkum.
Sú hefur þó ekki orðlð raunin
á. Nú alveg nýlega, eða ein-
Gullbringu- og Kjósarsýslu. Er
málið í rannsókn en enn er
ekki upplýst hverjir valdir eru
að þessu skemmdarverki á vitan-
um.
Það tíðkast mjög að menn fari
út á Hólmaberg að skjóta fugla.
Er vafalítið að það eru einhverj-
ar slíkar sportskyttur sem hér
hafa verið að verki. Er það
furðuleg. ónáttúra að hafa á-
nægju af að eyðileggja dýr
mannvirki eins og ljósvita við
ströndina og það því fremur sem
það getur beinlínis valdið úrslit-
um um líf og dauða þeirra sem
sjóinn stunda að vitamir séu í
lagi og geti gegnt því hlutverki
sínu að leiðbeina sjófarendum.
Ættu menn ekki að láta undir
höfuð leggjast að tilkynna lög-
r-eglunni tafarlaust verði þeir
-vayir við þá skemmdarverka-
menn sem þessa iðju stunda eða
geta gefið einhverjar upplýsingar
sem auðvelda rannsókn á þeirn
óþurftarverkum sem þegar hafa
verið unnin á Hólmabergsvita,