Nýi tíminn - 06.10.1960, Page 10

2) — ÓSKASTUNDIN -
ÓSKASTUNDIN — (3
Framliald af 1. síðu.
íyrir hve hún var -gjae*
:par(ilega:i ólík ö]J.u öðru,
pr ritað var á þeim tím-
tim.
Það er ekki margt vit-
að um ævi Cervantes og
sára í'átt um þau eíri
ár hans er bókin var
skrifuð á. Sennilega hef-
ur hann skrifað hana að
miklu ieyti í fangelsi.
Með vissu verður ekki
sagt um hvar hann fékk
hugmyndina að sögunni
eða hvers vegna hann
fór að skrifa hana. En
sagan um það hvernig
honum tókst að fá bók-
ina gefna út og að
tryggja sér með því ó-
•dauðlegt nafn, stendur
ekki að baki ævintýrum
sjálfs Don Quixote.
Árið 1605 var Miguel
Cervantes nálægt sex-
tugu og honum hafði
mistekizt flest. Ævistarf
sitt, hermennskuna, hafði
hann löngu gefizt upp
við. þar sem hann þrátt
fyrir hreystiverk sín og
dygga þjónustu við Fil-
ipus II. Spánarkonung,
komst aldrei lengra en
að vera óbreyttur liðs-
maður. Hann hafði fórn-
að annarri hendinni fyr-
ir konunginn, en var
samt ekki hækkaður í
tign. Að lokum sagði
hann því skilið við her-
inn.
Tvisvar hafði Cervant-
es reynt að freista gæi'-
unnar á ritvellinum, en
honum tókst ekki að afla
sér framfæris þar írem-
ur en á vígfeilinum.
Pólitískir framadraumar'
hans urðu einnig áð
engu: Um árabil var
hann skattheimtumaður,
það starf færði honum
ekki annað en fátækt,
hrakninga. erfiði og auð-
mýkingu, en hann kynnt-
ist á ferðum sínum land- j
inu og fólkinu. Ósk hans
um að verða sendur til
Hins nýja heims, sem
Spánverjar höfðu nýlega
lagt undir sig, var höfð
að engu.
Já, Miguel de Cerv-
antes var ólánsmaður
með enga framtíð. Hver
sem er af samtíðarmönn-
um hans hefði sagt þér
það. Senn var æviskeið
hans á enda runnið án
þess hann léti nokkuð
eftir sig sem sómi var
að.
En hann var ekki sorg-
bitinn eða svartsýnn.
Það var hatin ál'drei.
Hinn allt fyrirgéiandi.
þolinmóði og sívonandi
Cervantes sneri aftur að
ritstöríum. Hann hafði
lokið við nýja bók. Bók,
sem var gjörólík fyrri
bókum hans — réttara
sagt ólík öllu öður er
hingað til hafði verið
skriíað. Ekki yfirborðs-
leg, tilgerðarleg saga
eins og þá var í tízku
heldur furðuleg frásögn
af skoplegum en samt
hjartahreinum riddara,
sem ætlaði að frelsa
þann heim er hæddist að
honum. Cervantes notar
hina staðgóðu þekkingu
sína á spænsku alþýð-
unni í sögu sinni. Hann
skrifar um ólán sitt og
umburðarlyndi og hæfi-
Framhald á 3. síðu.
qir
Miguel de Cervantes
Framhald af 2. síðu.
'•Jéikánn til. að brosa-, að
þéirri; sem hæddust að
honum.
Sem sagt, hann hafði
lokið við Dökina. Hann
kaliaði hana eftir sögu-
hetjunni Don Quixote. Éf
til vill myndi hann fá
viðurkenningu. Ef til vili
hefðu einhverjir gaman
að sögunni, og hann
fengi borgun, sem nægði
til að framfleyta fjöl-
skyldu hans þolanlega
um stundarsakir, þar til
hann fyndi sér annað
starf. Áður en hann
fengi bókina gefna út
varð að fá verndara eða
ábyrgðarmann af aðiin-
um, sem kæmi henni á
framíæri. Það óttaðist
hann að yrði ekki auð-
velt.
Þetta var á gullöld
Spánar. Hann réði yfir
mestum hluta Nýja
heimsins, Flæmingja-
landi, Sikiley, Napólí og
Langbarðalandi. Eng-
lendingar voru einu
keppinautar Spánverja
og þessar tvær þjóðir
voru svarnir óvinir. Kon-
ungseinveldi var ríkjandi
stjórnskipulag þeirra
tíma, jafnt á Spáni sem
annars staðar í veröld-
inni. Og rithöfundur varð
að hafa hirðina eða að-
alinn að bakhjarli til
þess að hafa minnstu
von með að fá bók gefna
út.
Það var ekki einungis
að bókmenntastíll væri
fastskorðaður, heldur
voru ekki teknar til út-
gáfu aðrar bækur en þær
sem lafuðu; lif riddarans-
og göíugt' hlutv.erk hans.
Svo hvernig átti Cervant-
es að verða sér úti um
aðalsmann, sem gengi í
ábyrgð fyrir hann, þar
sem hin nýja bók hans
skopaðist að öllu, sem
aðall Spánar taldi heil-
agt. Sér til mikils léttis
heppnaðist Cervantes
samt sem áður að
tryggja sér loforð auð-
ugs og áhriíamikils að-
alsmanns. hertogans af
Bejar, til að ganga í
ábyrgð íyrir Don Quix-
ote. En gleði hans var
skammvinn, því dag einn
kom sendihoði frá her-
toganum með bréf. Þeg-
ar Cervantes las bréfið
missti hann einu sinni
enn trúna á sjálfan sig.
,,Hans hágöfgi, hertog-
inn af Bejar tekur ai'tur
loforð sitt". ,,Hann neit-
ar, ísabella!“ hrópaði
hann til dóttur sinnar.
„En hvers vegna?“ sþurði
ísabella. ,,Hann lofaði að
ganga í ábyrgð og' þú ert
búinn að semja við
prentarann um útgáf-
una“. ,,Já, en hans há-
göfgi hefur heyrt að bók
mín geri gys að riddara-
mennskunni, sem hann
hefur í heiðri. Og ekki
aðeins það, einhver sagði
honum, að ég hefði skop-
azt að öllum bókum um
riddara, sérstaklega
þeirri, sem afi hans
skrifaði. Svo að hertog-
inn segist ómögulega
geta gengið í ábyrgð
fyrir mig. Mér væri
sama, ísabella, ef ég
væri ekjki, hræddur um
að allir aðrir aðalsmenn
væru haldnir sömu for-
dómum“.
,,En hvað ætlar þú að
gera?“, kjökraði fsabella..
,,Bókin er næstum tilbú-
in til prentunar. Hvernig
getur þú látið prenta
hana án ábyrgðar-
manns?“
,,Ég ætla sjálfur á fund.
hertogans“, svaraði Cer-
vantes ákveðinn. „Ég'
ætla að færa honum
sönnur á að hann geti
verið hreykinn af því að
ganga í ábyrgð fyrir
bók mina. Ég ætla að
lesa upphátt fyrir hann
úr henni. Já, ég ætla að
fara strax“.
Með handritið af Doa
Quixote innan undir
treyjunni sinni hraðaðl
Cervantes sér á fund
hertogans. Og í kraftí
sannfæringarinnar gerði
hann eins og hann ætl-
aði sér: Hann las kafla
úr bókinni fyrir hertog-
ann og gesti hans. Her-
toginn skemmti sér svo
konunglega undir lestr-
inum að hann gleymdi
reiði sinni. Vegna hinnar
snjöllu kímni tók hann
ekki eftir ádeilunni og
lofaði enn á ný að ganga
í ábyrgð fyrir Don Quix-
ote.
Himinlifandi flýtti Cer-
vantes sér að ganga frá
fullnaðarsamningum við
Francisio de Robles,
prentara og útgefanda
bókarinnar. Don Quixote
Framhald á 4. síðu.
10) — NÝI TÍMINN — Fimmtudagur 6. október 1960
Hiónin norðan af Ströndum
■M
Framhald af 9. siðu.
í fyrravor.
— Hvað er langt frá
Dröngum til Reykjarfjarðar ?
— Til Reykjarfjarðar er
4-5 stunda gangur.
— Og vegalengdin til næsta
bæjar fyrir sunnan?
— Það er 6 stunda gangur
til næsta bæjar fyrir sunnan
— ef farið er í strikiotu, ann-
ars tekur það lengri tíma.
— Er nokkur vegur þá
leið?
— Nei, það er enginn veg-
ur, aðeins gamlir troðningar,
þar til komið er til Ingólfs-
fjarðar.
— Ertu þar kominn á þjóð-
veginn ?
— Nei, vegurinn í Ingólfs-
firði er aðeins innansveitar.
Til þess að komast á bílveg
í sambandi við þjóðvegakerf-
ið þarf að fara til Kaldrana-
ness í Bjarnarfirði.
— Og hvað tekur það lang-
an tíma að komast í sam-
band við þjóðvegakerfið ?
—Þangað er 4-5 stundaferð
á ganggóðum báti. Ég er 6-7
stundir á trillunni minni.
— Hve löng leið er það ef
þú ferð á landi?
— Það get ég ekki sagt
með vissu. Samgöngur eru
alltaf á bátum, eftir því sem
unnt er. Flóabáturinn kemur
við á Dröngum hálfsmánaðar-
lega á sumrin, en á veturna
kemur hann ekki nema eitt-
hvað sérstaklega þurfi á að
halda.
— Hvernig ferðu með börn-
in, —- kennirðu þeim heima?
— Nei, þau fara í heima-
vistarskóla á Finnbogastöðum
Þar skiptast aldursflokkarnir
á um að vera, og stundum
er ógerningur að koma þeim
þangað svo þau hafa misst úr
af þeim sökum. En menn eru
greiðviknir þarna og taka af
manni þau sem eiga að fara
heim þangað til þau geta
komizt.
— Voru Drangar í eyði
þegar þið fluttuð þangað, og
hve lengi hafið þið búið þar?
— Drangar voru ekki í eyði
þegar við fluttum þangað, en
þeir höfðu verið í eyði
þriggja ára tíma nokkru áður.
Við höfum nú búið þarna í 7
ár.
— Hvernig er að búa
þarna norður frá?
— Það eru ágætir afkomu-
möguleikar á Ströndum.
— Er ekki snjóþungt
þarna ?
— Nei, það e? ekki snjó-
þungt, fjörubeit er mikil og
sumarhagar ágætir, sérstak-
lega þegar kemur norður á
Strandir.
•— Hvernig er að rækta
þarna og hefurðu nokkrar
vélar ?
— Ræktunarskilyrði eru
góð, en það er ekki hægt að
nota stórvirkar vélar því það
eru engir vegir til þess að
koma þeim þangáð. En þarna
er ekki frekar en annars stað-
ar hægt að stunda búskap
nema með vélum. Ég hef
dráttarvél og hef sléttað með
henni og notað við hana
hestaverkfæri. Helmingurinn
af túninu á Dröngum er nú
orðinn véltækur. Heimatúnið
er um 9 hektarar og auk
þess beitarhúsatún.
— Er ekki mikill reki
þarna norður frá?
— Jú, ég hef mikinn reka.
svo er selveiði, ég fæ þetta 20
til 30 kópa á vori. Æðarvarp
er líka.. . Nei, það er enginn
tími til að láta sér leiðast
norður á Ströndum! Það er
alltaf meira ógert en gert.
— Er ekki jarðhiti þarna
norður frá?
— Jú, í Reykjarfirði er
mjög mikill jarðhiti, mun
vera þriðja mesta jarðhita-
svæði á Vestfjörðum. Á
Dröngum er einnig jarð-
hiti, 44ra stiga heitt
vatn, það kemur upp í
mýri og læk en það er
í um eins km fjarlægð frá
bænum og auk þess yfir á að
fara og aðstaða örðug til að
nýta það á bænum.
— Og þið eruð ánægð
þarna ?
— Já, við erum prýðilega
ánægð. Þarna er mjög gott
að vera — nema fjarlægðin
til annarra bæja.
— Eru ekki harðindi þarna
norður frá?
— Nei, harðindi óttast ég
ekki. Það alvarlegasta norður
frá hjá okkur eru veikindi,
ef veðurs vegna eða annars
næst ekki í lækni.
— Já, það er líklega hent-
ugra að vera ekki oft veikur.
En hafið þið aldrei orðið al-
varlega veik?
— Jú, það hefur tvisvar
sprungið botnlangi í krakka. I
annað skiptið var hægt að
koma drengnum suður strax,
en í hitt skiptið sprautaði ég
drenginn með penisilíni, eftir
fyrirsögn læknis. Honum
batnaði og hann komst undir
læknishendur nokkru síðar,
og þá kom í ljós að botnlang-
inn hafði sprungið.
— Þú verður að vera þinn
eiginn læknir þarna?
— Já, ég hef alltaf nauð-
synlegustu meðul heima.
— Er ekki sími til þín?
— Nei, það er enginn sími,
en ég hef talstöð og samband
við Ingólfsfjörð daglega.
— Er eins gott að hafa
talstöð og síma? m
— Nei, talstöð er ekki
sama og sími. Talstöðin í Ing-
ólfsfirði er ekki opin nema
vissa tíma á dag, svo þang-
að er ekki hægt að ná hve-
Framhald á 11. síðu.

■

íWxí^iíi^ii^
SÍÍÍÍÍ&X&í&Í:'

Drangar séðir af sjó. (Ljósm.: Tryggvi Samúelsson).