Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.11.2007, Blaðsíða 22

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í nóvember 2007
Úr púltinu:
Gömul bréf
Margan fróðleikinn fáum við úr bréfum fyrri
tíma ef þau hafa varðveist. Þar má lesa um
hversdagslega hluti, dagleg störf, gestakomur
og veður en einnig sorg og gleði, langanir og
þrár og annað sem viðkomandi valdi að setja
á blað. Oft gefa bréfín okkur innsýn í líf
forfeðranna, skapferli, heilsu, samskipti og
atburði. Bréfín geta fært okkur ómetanlegar
„myndir“ og fróðleik úr fortíðinni.
Eg var svo lánsöm að erfa fyrir nokkrum
árum mikið bréfasafn tengt fortíð minni
og minna. Elstu bréfín eru frá síðari hluta
næstsíðustu aldar. Þar kom m.a. upp úr
myrkri aldanna bréf frá Iangömmubróður
mínum Þórarni Vigfússyni sem fæddur var
1834. Bréfíð skrifaði hann systur sinn Þuríði
Vigfúsdóttur árið 1891.
Mér fannst það í senn hátíðleg og
undarleg tilfínning að halda á bréfí þessa
langömmubróður míns þar sem ég vissi að
hjá honum hafði amma mín Sigurbjörg,
dóttir Vigdísar systur hans, átt athvarf fyrstu
sex vikurnar í lífí sínu.
Þórarinn Vigfússon var fæddur 1834 á Þver-
felli í Saurbæjarhreppi. Hann var barnabam (sonar-
sonur) Orms Sigurðssonar sem Ormsætt er við
kennd. Guðbjörg móðir hans, sem kom undir í
skugga draugsins Goggs, erfði hálft Þverfellið
eftir Jórunni Brynjólfsdóttur fóstru sína (mákonu
Magnúsar Ketilssonar). Þórarinn var húsmaður og
í vistum á ýmsum bæjum í Saurbæ og víðar, lengst
í Fagradalstungu og Neðri-Brunná. Kona hans var
Guðrún SteindórsdóttirfráOlafsvík. Börn þeirra voru:
Guðbjörg, (nafn föðurömmunnar, hún komst upp)
Magnús, dó ungur, Guðbjartur (nafn föðurömmunnar,
dó tveggja ára) og Borghildur (dó ung). Guðbjörg
var sú eina sem átti afkomendur og aðeins einn sonur
hennar komst upp. Það var Þórarinn Guðmundsson,
b. Vatnsholti Villingaholtshreppi, (Ormsætt bls 1588),
síðar lausamaður og söðlasmiður í Hafnarfirði, (mt.
1910) síðast skósmiður í Hafnarfirði. Frá honum
er nokkur ættbogi. I bréfinu segir Þórarinn Þuríði
fréttir af veikindum, andláti og útför Þorsteins
stjúpa þeirra systkina en Guðbjörg móðir þeirra
giftist aftur eftir fráfall Vigfúsar Ormssonar, manns
síns. Þau Vigfús og Guðbjörg bjuggu á Þverfelli í
Saurbæ 1831-1837. Af þeirra börnum lifðu fjögur:
Þórarinn, Jón (kennari á Snæfjallaströnd) Þuríður
lengst af húsmóðir á Skerðingsstöðum (móðir Soffíu
Gestsdóttur húsfreyju á Staðarfelli á Fellsströnd)
og Vigdís langamma mín. Þegar bréfið er skrifað
er Þórarinn 57 ára, Guðbjörg dóttir hans 34 ára og
Þórarinn litli, eina bamabarnið hans, er þá 11 ára.
(Stafsetning bréfsins er látin halda sér)
Marskeldu (Máskeldu??) 9. Maí 1891
Elskulega góða systir!
Her með óska eg þér og þínum gleðilegs níbirað
sumars sem allar ólifaðar æfistundir. Eg sest nú
loksins við að hripa þér þessar línur af því eg bíst
við að það geti dreyist að eg geti brugðið mér suður
að finna ykkur þó eg væri búin að einsetja mér það
í vetur þá hafa kringum stæðurnar ekki leift það og
þá tel eg ekki líklegra að eg eigi hægt með það þó
sumarið sé komið. En ekki get eg sagt þér neinar
frjettir sem eg veit að þú hafir ekki frjett. Samt ætla
eg að geta fráfalls Þorsteins stjúpa okkar með því
Kristbjörg bað mig þess þar sem hún sagðist hvergi
hefði getað gert þér aðvart, og ekki búist við að þú
hefðir getað komið um þann tíma - Birjaði veiki
hans snemma í fyrra vetur með þvagteppu og þjáðist
hann af henni þar til á útlíðandi vetri að við mikla
meðalabrúkun og þar til þíðandi verkfæri komst
lögun á það svo hann komst á fætur og hafði fótaferð
þar til um mitt sumar að hann lagðist aftur í sama og
snerist svo í meinsemd með útferð og mátti svo seiga
að hann stigi ekki á fætur upp frá því utan á milli
rúma þar til 7 Aprfl í vetur að drottin ljetti á honum
þessum harmkvælum sem hann bar með einstakri
þolinmæði til þess síðasta að hann burtkallaðist.
Enda var stundun á honum af konu hans og börnum
af þeirri mestu snilld og umönnun og var það ljós
vottur þess að eftir allan þennan tíma sást ekki svo
mikið sem rauður blettur á hans líkama, held eg
meigi svo að orði komast að allir hans hafi glaðst
hans vegna fyrir lausn hans Enda þó að söknuður
hafi verið samfara við skilnaðinn af elskandi konu
og börnum eins og þeir geta nærri sem búnir eru að
sjá á bak ástvinum sínum,
Utför hans var gerð af mestu snild og voru 6
líkmenn og hverjum borgað 6 kr og presti 12, hann
hélt húskveðju og líkræðu og voru þær ágæta góðar
sem önnur hans prestsverk -
Sturlaugur í Fagradal smíðaði kistuna og var hún
mjög vel gerð hann var og svo líkmaður og Magnús
og Eggert, Feðgamir úr Tjaldan(esi) og smíðaði
Eggert fallegan kross á kistuna hinir líkmennirnir
voru bræður Kristbjargar og eg og var konum okkar
allra boðið í bekravelsið og þar til ekkert sparað
mátti það heita merkilegt hvað það var fullkomið um
þan tíma og hafa það hérum bil allt heima fyrir.
http://www.ætt.is
22
aett@aett.is