Foreldrablaðið - 01.12.1951, Page 13

Hendrik Ottósson:
Jól í Reykjavík
fyrir 40 árum
JOLIN I REYKJAVIK fyrir 40—50 árum voru orðin nokkuð frábrugðin því,
sem tíðkazt hafði til sveita og tíðkaðist sjálfsagt enn um það leyti. Matur var
breyttur og matarskömmtun þekktist ekki. Reykjavík var nokkuð stór kaup-
staður, og fólk hafði að mestu tekið upp danska siði, enda eðlilegt, því að erfitt
var að halda gamlar íslenzkar venjur í kaupstöðum, einkum í Reykjavík. fs-
lenzkur matarforði var af skornum skammti hjá almenningi, en hins vegar var
úrvalið meira af öðru, því að margar voru yerzlanirnar. Umhverfið skapar og
mótar manninn, umhverfið og atvinnuhættir. Umhverfið mótaði einnig jólin og
mótar þau enn. — Eg get bezt lýst jólum í Reykjavík fyrir 40 árum, en þá var
ég fjórtán ára. Við vorum 9 manns í heimili þá, foreldrar mínir, móðuramma,
systkinin 5 (14, 12, 10, 5 og IV2 árs) og svo vinnustúlka.
SKÓLAR hættu venjulega tveim dög-
um fyrir Þorláksmessu á vetur. Síðustu
^agarnir í skólanum voru jafnan hinir
skemmtilegustu. Þá var lítið um yfir-
^eyrslur, en kennarar sögðu sögur. Þær
v°ru nokkuð misjafnar og féllu okkur líka
misjafnlega vel. Sumar voru trúarlegs
efnis, en þær fóru, held ég, fyrir ofan
garð og neðan hjá flestum, einkum ef
P*r voru sorglegar. Sumt voru gaman-
sögur og sumt stuttir reyfarar. Bezt kunn-
Lm við flest við sögurnar hans séra Bjarna
jaltesteds. í þeim voru einhverjir atburð-
Í5’ sem hresstu okkur upp, enda las séra
jarni þær með ágætum.
m höfðum nóg að gera heima á kvöld-
1X} síðustu dagana fyrir jól. Allt jóla-
s rautið var tekið fram og athugað, hvort
n° kuð hefði laskazt við geymsluna, og
svo voru búnir til jólapokar. Það var sér-
lega hátíðleg athöfn, sem fór fram uppi á
lofti í stofunni hennar ömmu. Nokkrar
arkir af mislitum gljápappír höfðu verið
keyptar, og svo var setzt við að klippa
þær. Jólapokarnir voru líka kallaðir
hjörtu. Við elztu krakkarnir aðstoðuðum
ömmu við verkið og kepptumst við. Við
reyndum að gera pokana sem allra skraut-
legasta með margs konar útflúri og lit-
um. Auk þessara poka mátti og kaupa
myndaarkir í búðum, og voru úr þeim
klipptar körfur og kramarhús eftir prent-
uðum línum, og svo voru þau límd sam-
an á fyrirfram ákveðinn hátt.
Mamma og pabbi keyptu venjulega lít-
ið jólatré, sem hafa mátti á borði. Það
var geymt til jóla bak við hús, til þess að
það héldist betur, því að það átti að duga
fram yfir áramót.
Aðfangadagur var alltaf lengi að líða.
foreldrablaðið 1 3