Foreldrablaðið - 01.01.1960, Page 31

Magnús Magnússon:
Einkunnir eru ekki einhlítar
Ekkert hefur þótt sjálfsagðara í ís-
lenzku skólalífi en einkunnir. Þær eru
vitnisburðir skólanna um það, hvað og
hvernig nemendurnir tileinka sér það,
sem kennt hefur verið á hverjum tíma.
Foreldrar og vandamenn hafa beðið
eftir þessum vitnisburði með nokkurri
óþreyju, sumir með vonir, aðrir með
ótta. Þetta er dómur um börn þeirra,
sem erfitt er að áfrýja. Nokkrir að-
standendur bíða ekki neins. Þeir hafa
ekki sinnu á að fylgjast með námi
barna sinna. Einkunnir barnanna hafa
í mörgum tilfellum verið eini tengilið-
urinn milli heimila og skóla. Þessi dul-
arfullu blöð, með háum og lágum töl-
um eftir ástæðum, eru oft þau einu
skilahoð eða sambönd, sem milli þess-
ara tveggja samstarfsaðila eru frá því
börnin koma í skóla í fyrsta sinn og
þar til þau yfirgefa þá að fullu. Sá,
sem hugleiðir þessi mál, hlýtur að
spyrja sig þeirrar spurningar, hvort
einkunnirnar séu færar um að flytja
öll þau skilaboð, sem milli áðumefndra
aðila þurfa að fara, og hvort þær séu
heppilegar til þess.
Skólinn tjáir hug sinn með tölunum
frá 0 til 10, og foreldrar eða vandamann
kinka kolli eða hrista höfuðin eftir
ástæðum, og síðan er málið oftast af-
greitt frá þeirra hendi. Þeir telja sig
hafa dulmálslykil fræðslunnar í hendi
sér og geti því ráðið tölurnar rétt, sem
ó einkunnablöðunum standa. Ég vil þó
leyfa mér að efast um, að allir foreldr-
ar ráði þær rétt, og kem ég að því síðar.
Kennarar bera ekki síður kviða í
brjósti vegna einkunnanna en aðstand-
endur. Þeir miða starf sitt oft að miklu
leyti við einkunnir. Breytingar frá
gömlum og vanabundnum kennsluað-
ferðum koma varla til greina, slíkt gæti
haft það í för með sér, að þær féllu
ekki inn í hið tiltölulega fastmótaða
kerfi, sem skapazt hefur kringum ein-
kunnagjafir í þeirri mynd, sem þær
eru nú. Kennarar verða oft að velja á
milli lífrænnar og menntandi kennslu,
sem fellur að daglegu lífi nútímans og
hinnar, sem miðast við prófkerfið, sem
áður er minnzt á. Ótti kennaranna við
það, að fáein minnisatriði, sem orðin
eru eins konar vegabréf til áframhald-
andi skólagöngu eða lífsstarfs, fari fram
hjá nemendunum, verður til þess að
þeir velja þann kostinn að fylgja þeirri
stefnu, sem ríkjandi er. Þeir vita þó
oft í hjarta sínu, að annað er miklu
vænlegra til þroska og menntunar.
Ekki hefur verið minnzt á þann að-
ila þessa máls, sem stærstan á þar hlut-
inn, en það eru börnin sjálf, sem ein-
kunnirnar fá.
Börnin líta á einkunnirnar, sem þau
fá tvisvar á skólaárinu, sem verkalaun.
Þau bíða þessara launa með eftirvænt-
ingu og barnslegri tilhlökkun. Þau hera
það trúnaðartraust til kennara sinna,
að þeir, sem sýnt hafa þeim velvild i
FORELDRABLAÐIÐ 29