Foreldrablaðið - 01.01.1960, Síða 32

skólastarfinu, gefi þeim þá viðurkenn-
ingu, sem gaman verði að koma með
heim til foreldra eða aðstandenda. Börn
elska réttlætið, en hata ranglætið, og
hver sá, sem sýnt hefur barni ranglæti,
verður aldrei samur maður í augum
þess. Nú munu margir spyrja svo: Er
hið fastmótaða prófa -og einkunnakerfi
ekki það réttlátasta launakerfi börnum
til handa, sem hægt er að hafa? Þar er
reynt að veita hverjum og einum þá
viðurkenningu, sem honum ber sam-
kvæmt kunnáttu. Víst er þetta þannig,
en málið hefur einnig aðra hlið. Nátt-
úran skiptir námsgetunni mjög ójafnt
til barna sinna. Þetta verður ekki um-
flúið, þótt ýmsir foreldrar reyni að
flokka getuleysi barna sinna undir leti
eða slæma kennslu. Af þessum ástæðum
kemur það ekki sjaldan fyrir, að þeim
nemendum, sem beitt hafa öllum kröft-
um af trúmennsku og samvizkusemi til
náms yfir veturinn, sækist námið treg-
lega. Aðrir nemendur eru þannig, að
þeir þurfa lítið fyrir því að hafa að til-
einka sér það, sem kennt er. Vegna þess,
að árangur starfsins kemur til mats við
einkunnagjöf, en ekki starfið sjálft,
finnst börnunum þau vera beitt rang-
læti, sem þau fá aldrei skilið. Þeir nem-
endur, sem þannig er ástatt um, eiga til
að fyrirverða sig fyrir verkalaunin í
stað þess að gleðjast yfir þeim. Þessum
börnum verða einkunnirnar vonbrigði
og ásteytingarsteinn í hvert sinn, sem
þau fá þær.
Eru þá próf og einkunnagjafir til
einskis eða ills eins?
Það er ekki mín skoðun, en við verð-
um að finna annað og betra form fyrir
hvoru tveggja, form, sem hvorki þreng-
ir stakk kennslunnar, né veldur von-
brigðum í stað verkalauna.
Ég gat um það í upphafi þessa máls,
30 FORELDRABLAÐIÐ
að vafasamt væri, að aðstandendur
skildu þær tölur, sem á einkunnunum
standa, og væru þess vegna litlu nær
um námsárangur harna sinna, þótt
einkunnirnar væru í þeirra höndum.
Ef dæmi er tekið af lestrareinkunn-
um, má gera ráð fyrir, að bam, sem náð
hefur einkunninni 3 upp úr 7 ára deild,
liggi á því bili í einkunnastiganum, sem
teljast verður til meðalárangurs fyrir
þennan aldursflokk. Sé um börn að
ræða, sem taka lestrarpróf upp úr 8 ára
deild, verður einkunnin að vera hærri,
til þess að þau nái meðallagseinkunn.
Af þessu eina dæmi finnst mér auð-
sætt, að einkunnir, sem byggðar eru á
köldum tölum, séu lítt skilianlegar fyr-
ir foreldra (að undanteknum tölunum
0 og 10), og ekki standa börnin sjálf
betur að vígi.
Hugsanlegt væri að nota orð í stað
talna, t. d. stautandi — læst — hraðlæs,
svo eitthvað sé nefnt. Þá mætti einnig
láta hverja tölu tákna ákveðin orð, t. d.
3 = gott, 4 = ágætt, 5 = framúrskar-
andi.
Getum við verið án prófa? Hætti ekki
allur þorri barna að leggja að sér við
nám, ef einkunnum yrði breytt?
Kennarinn þarf að prófa börnin og
það oftar en á miðjum vetri og vorin,
til þess eins að komast að raun um,
hvar þeim er áfátt í náminu, og geta
síðan bætt úr því, sem áfátt er. Sú vit-
neskja, sem kennarinn fær við prófin,
er fyrst og fremst einkamál skólans,
en ekki stimpill á nemendurna. Hann
á gjarnan að leita samstarfs við for-
eldra út frá þeirri þekkingu, sem hann
hefur öðlazt með prófum, og einnig
þeirri þekkingu, sem fæst við daglega
umgengni og samstarf. Sú viðurkenn-
ing, sem veitt er að starfsári loknu,