Foreldrablaðið - 01.01.1970, Blaðsíða 24

22
að umhverfinu gerðist þess vegna tiltölulega átaka-
laust. Sveitalífið var einfalt og fábrotið og gerði
fyrst og fremst kröfur um líkamlegt þrek í þrot-
lausri baráttu viö að hafa í sig og á. Sagt var, að
bókvitið yrði ekki í askana látið.
AÐRIR TÍMAR —
ÖNNUR VIÐHORF
Nú eru aðrir tímar, önnur viðhorf, flóknari lífs-
venjur. Nútímamaðurinn lifir í veröld, sem gerir
miklar kröfur til aðlögunarhæfni einstaklingsins,
og jafnvægis í tilfinningalífi. Nútímauppeldi mið-
ar að því, að einstaklingurinn nái sem mestum og
beztum andlegum og líkamlegum þroska eftir því
sem hæfileikar leyfa. Þannig hefur mat okkar á
hlutverki uppeldisins breytzt og skilningur á mann-
legu samfélagi yfirleitt, svo er raunar fyrir að
þakka, þótt enn sé margt ókannað í þessum
efnum.
Ef við gerum ráð fyrir, að uppalendur séu allir
af vilja gerðir, til þess að stuðla að heilbrigðum
persónuleika barna sinna og andlegu atgervi er
óhjákvæmilegt, að þeir hafi öðlazt nokkra þekk-
ingu á helztu atriðum varðandi þroskaferil barns-
ins. Slíkt kemur ekki af sjálfu sér. Uppeldis- og
sálarfræðin hafa öðrum vísindum fremur sýnt fram
á, hvernig mismunandi uppeldisaðferðir kalla fram
ólika hegðun hjá börnum og unglingum. Ef almenn
fræðsla á uppeldismálum væri meiri, væri vafa-
laust hægt að koma í veg fyrir margvísleg sálræn
vandamál, sem börn og unglingar þjást af og
hamlar þroska þeirra. Kjarni uppeldisins er ótví-
rætt mestur á herðum foreldranna, vegna þess að
áhrifa þeirra gætir venjulega mest á mótunarskeiði
barnsins, þ. e. a. s. fyrstu æviárunum. Þeim er því
mikill vandi á höndum. En það er liðin tíð, að for-
eldrar séu einir um uppeldi barnanna. Skólinn er
nú orðinn annar þýðingarmikill aðiii, sem leggur
grundvöllinn að framtíð einstaklingsins. Hver get-
ur komizt áfram án menntunar nú á dögum? Alveg
vafalaust ber að leggja miklu meiri áherzlu á aukið
samstarf milli heimilis og skóla heldur en gert er.
Slíkt samstarf getur haft mikið uppeldislegt gildi
sé það skynsamlega upp byggt. Það gæti m. a.
orðið til þess að auka ábyrgðarkennd foreldra
gagnvart þeim skyldum, sem á þeim hvíia í upp-
eldinu bæði með tilliti til skólans og umhverfi
barnsins yfirleitt. Ég tel að foreldrar og aðrir upp-
alendur þyrftu á allri þeirri uppfræðslu að halda,
sem gæti aukið innsæi þeirra cg þekkingu á vanda-
málum uppvaxandi kynslóðar. En hinu skulum við
heldur ekki gleyma, sem eitt af okkar höfuðskáld-
um kvað forðum:
Sjálft hugvitið, þekkingin hjaðnar sem biekking,
sé hjarta ei með, sem undir slær.
Margrét Margeirscfóttir.
MARGRÉT MARGEIRSDÓTTIR er félagsráðgjafi
að mennt. Hún stundaði nám við Den sociale skole
í Kaupmannahöfn frá 1956—59. Einnig kynnti hún
sér geðverndarstörf í Bretlandi á fjögra mánaða
námskeiði 1963. Vann við Geðverndardeild barna
á Heilsuverndarstöð Reykjavíkur 1960—'67. Gerði
könnun á félagslegum aðstæðum ógiftra barns-
hafandi kvenna ásamt Birni Björnssyni prófessor.
Hún starfar nú á ýmsum félagslegum sviðum, á
m. a. sæti í barnaverndarnefnd og vinnur nú fé-
lagsráðgjafastörf á eigin skrifstofu.