Neytendablaðið - 01.02.1977, Blaðsíða 12

12
Til upplýsinga fyrir
Neytendasamtökin
Flest eigum við það sameiginlegt
að þegar okkur berst rafmagns-
reikningurinn, höfum við um það
stór orð, hve dýrt rafmagnið sé orð-
ið.
Sé betur að gáð, kemur þó í ljós,
að það er ekki alltaf rafmagnsverð-
ið, sem er aðalorsök þess, hve reikn-
ingurinn er hár, heldur annar og
ekki síður mikilvægur þáttur: raf-
magnsnotkunin sjálf.
Langt er nú síðan notkun rafmagns varð
sjálfsagður og nauðsynlegur þáttur í dagleg-
um rekstri hvers heimilis, og þá erum við
komin að kjarna málsins. Getum við sparað
rafmagn og þar með lækkað rafmagnsreikn-
inginn okkar, án þess að þurfa að slá verulega
af þeim kröfum um þægindi, sem rafknúin
heimilistæki veita okkur?
Með grein þessari er ætlunin að benda á
nokkur atriði, sem gætu hjálpað hinum al-
menna rafmagnsnotanda til að minnka orku-
neyzlu algengustu heimilistækja.
Meðfylgjandi tafla, sem er úrdráttur úr
töflu frá dönsku stofnuninni ELRA, sýnir
okkur áætlaða meðalorkunotkun algengustu
heimilistækja. Hliðstæð athugun er nú í und-
irbúningi hér á landi. Mælingar og athugan-
ir, sem framkvæmdar hafa verið á undan-
förnum árum hérlendis, benda til þess, að
þessi tafla falli allvel að íslenzkum aðstæðum.
íslenzkt dæmi:
I húsi einu, þar sem gætt hefur verið ýtr-
ustu hagsýni, hefur rafmagnsnotkun helztu
rafmagnstækja verið mæld frá því í apríl
1975. Húsið er einnar hæðar einbýlishús,
byggt úr steinsteypu með timburþaki. Stærð
hússins að utanmáli er 135 fm en bílskúr
ásamt geymslu er 38 fm. í húsinu býr 5
manna fjölskylda.
Ársnotkun frá 12.04. 1975 - 12.04. 1976.
Skýringar
Þegar veður leyfir er þvottur oft þurrkaður
á þvottasnúru.
Rafmagnsnotkun kynditækis og miðstöðv-
ardælu var mæld á tímabilinu 12.04. 1975 -
29.01. 1976, en áætluð eftir tímateljara sem
mældi gangtíma kynditækisins á timabilinu
29.91. 1975 - 12.04. 1975.
Utvarpstæki með rafhlöðu er notað í eld-
húsi.
Uppsett afl í lýsingu er um 3300 W.
Vænlegast til árangurs af sparnaðarráð-
stöfunum er að taka til nánari athugunar þau
tæki, sem orkufrekust eru (sjá töflu 1, meðal-
notkun kWh/mán).
Kæliskápar, frystikistur
Kæliskápar og frystikistur (frystiskápar)
gegna mikilvægu hlutverki á flestum heimil-
um og eru ofarlega á listanum um orkufrek
tæki.
Oft er þess ekki gætt sem skyldi við stað-
Fyllið þvottavélina
Slökkvið Ijósin f herbergjum,
sem enginn er í.
setningu þessara tækja, að loft eigi að þeim
greiðan aðgang. Afar mikilvægt er þó að svo
sé, því tæki þessi gefa frá sér varma til um-
hverfisins við þéttingu kælivökvans. Sé her-
bergið, sem tækið er í, lítið og/eða loftræst-
ing ófullnægjandi, hækkar umhverfishita-
stigið með þeim afleiðingum að dælumótor-
- eftir
Aðalstein
Guðjohnsen
rafmagnsstjóra
inn þarf að ganga óþarflega lengi til þess að
nægileg kæliverkan náist.
Sé kæliskápur felldur inn í innréttingu, ber
að fylgja leiðbeiningum þeim, sem flestir
framleiðendur láta fylgja skápum sínum, um
hvemig tryggja megi eðlilega loftrás að
skápnum.
Inni í kælihólfmu gerist hið gagnstæða.
Kælivökvinn tekur til sín varma úr kælihólf-
inu við uppgufun, en við það lækkar hitastig-
ið í því. Með tímanum sest ísing á kæliflet-
ina. ísingin verkar einangrandi á kælifletina
og er, því afar mikilvægt að kæli- og frysti-
skápar séu affrystir reglulega.
Sé ísmyndun á kæliflötum óeðlilega ör, er
orsökin oft sú, að þéttilistar hurða þarfnist
lagfæringar eða endurnýjunar. Óþéttar hurð-
ir leiða til verulegrar aukningar á orkunotkun
kælitækja.
Uppþvottavél
Uppþvottavél er sennilega það heimilis-
tæki, sem notar hvað mest rafmagn. Það er
því mikilvægt, að nýting hennar sé sem bezt.
Vélin notar jafnmilda orku, hvort sem mikið
eða lítið er þvegið í einu, og það er því góð
regla að fylla jafnan vélina, áður en þvegið er.
Þvottavél
Fyllið jafnan þvottavélina. Auk betri orku-
nýtingar fer þetta betur með vissa hluta vél-
arinnar þegar þeytivindan er notuð. Minni
hætta er á misvægi í belg vélarimar og slætti
sem af því leiðir.
Þurrkari
Tryggið góða loftræstingu. Helzt þarf
barka eða stokk sem leiðir útblástur þurrkar-
ans út um glugga eða lúgu. Þetta styttir
þurrktímann, þar eð komið er í veg fyrir
hringrás rakans. Notið snúrur þegar veður
leyfir.
Eldavél
Aukin hitaleiðni milli hitunarhellu og
pönnu (potts) bætir nýtingu raforkunnar.
Notið því pönnur og potta með efnismiklum
og vel sléttum botni. Veljið hitastillingu af
nákvæmni, því of ör suða gerir ekki gagn en
sóar raforku. Haldið hellunum vel hreinum
og nýtið eftirhita þeirra eftir föngum.
Ljósbúnaður
Forðist að nota of stórar perur. Flúrpípur
hafa mun betri nýtingu en glóperur og eru
heppilegri ljósgjafi þar sem lýsing er tiltölu-
lega stöðug, t.d. útiljós, bílskúrsljós, ljós í
göngum og jafnvel í eldhúsi. Látið ljós ekki
loga að óþörfu.
Rafhitun
Samkvæmt könnun, sem nýlega var gerð í
Svíþjóð, má spara mikla orku með því að læk
lækka hitastig á nóttunni. Sé miðað við 20-
21°C herbergishita á daginn, sparast í hitun-
arkostnað u.þ.b. 5-7% fyrir hverja gráðu-
lækkun.