Neytendablaðið - 01.06.1993, Blaðsíða 2

Beint að efninu
Sverrir, hver hefur reynslan af
starfi kvörtunarnefndar vegna
starfsemi byggingarverktaka verið
til þessa?
Nefndin tók til starfa fyrir um átta mánuð-
um og hefur fengið sjö mál til meðferðar.
Sum þeirra hefur sem betur fer verið unnt
að leysa með auðveldum hætti, en eitt mál
var þannig vaxið að nefndin varð að vísa
því til úrskurðar dómstóla. Markmið
nefndarinnar er að leysa mál án jress að til
kasta dómstóla þurfi að koma. A hinn bóg-
inn hefur nefndin ekki starfað í nema átta
mánuði og er sjálf að þreifa sig áfram með
vinnubrögð og annað. Sum þeirra mála
sem koma til okkar eru býsna flókin.
Hafa deiluaðilar sœtt sig við úrskurði
nefndarinnar?
• •
• •
Sverrír
Arngrímsson
er 37 ára gamall,
viðskiptafræð-
ingur að mennt.
Hann er fulltrúi '
Meistara- og
verktakasam-
bands bygging-
armanna (MVB)
í kvörtunarnefnd
um starfsemi
byggingarverk-
taka. Auk MVB
eiga Neytenda-
samtökin og
Húseigendæ
félagið aðild að
nefndinni.
Með sem fæsta lausa enda
Yfirleitt en ekki alltaf. Þegar svo er
ekki verða verkkaupi og verktaki að gera
það upp við sig hvort þeir vilja leita til
dómstóla.
Hvert hefur verið helsta ágreiningsefn-
ið; vinnubrögðin, kostnaðurinn?
Segja má að deilt sé um allt mögulegt.
Algengast er þó að deilt sé um hvort
tveggja, vinnubrögðin og kostnaðinn.
Annars vegar finnst fólki verkið ekki
standa undir væntingum, hins vegar fmnst
því drjúgt smurt á reikninga. Þó held ég að
vinnubrögðin verði oftar tilefni til
ágreinings.
Það eru þáfyrst og fremst neytendur
sem leita til ykkar?
Hingað til hefur það verið undantekn-
ingarlaust.
En verktakar geta ekki síður skotið
málum til ykkar?
Þeir geta það. Reyndar hefur komið í
ljós í tveimur málum sem ég man eftir að
húseigendur hafi komið fram af nokkurri
óbilgimi og nánast búið til ágreining.
Þegar menn em á þeim buxunum er til-
gangslaust að tala um sættir. Það gildir
einu hvað gert er, fólk sættir sig ekki við
það sem lausn.
Getur verið að ágreiningur um vinnu-
brögð og kostnað eigi rœtur að rekja til
þess að ekki hafi verið nœgilega vel að
staðið í upphafi?
I þessum efnum sannast hið fom-
kveðna; í upphafi skyldi endirinn skoða.
Agreiningur milli verktaka og verkkaupa
verður iðulega vegna þess að ekki er rétt
að málum staðið í upphafi. Tilboð em
ófullkomin, samningar em ófullkomnir,
uppgjör sömuleiðis. Kostnaður fer framúr
áætlun og fólki finnst verða minna úr
verkinu en það hafði ímyndað sér í upp-
2
hafi. Málin snúast ekki endilega um svik
eða vanefndir, heldur væntingar verk-
kaupans og upplýsingaskyldu verktakans.
Verktaka ber skylda til þess að upplýsa
neytandann um það hvað hann er að fá.
Lausir endar em alltof margir þegar verkið
hefst. Þegar upp er staðið og reikningur er
lagður fram finnst fólki það svo hafa verið
hlunnfarið.
Fólk verður að gæta þess að hafa enga
lausa enda í upphafi. Meistara- og verk-
takasambandið, Neytendasamtökin og
Húseigendafélagið hafa í sameiningu út-
búið sérstakt verksamningseyðublað sem
er býsna hnitmiðað og þó nokkuð tæm-
andi. Eyðublaðið liggur frammi hjá þess-
um samtökum og þar getur fólk einnig
fengið ráð og leiðbeiningar um hvemig
best er að standa að hlutunum.
Ég heyrði þá sígildu lýsingu á iðnaðar-
manni í útvarpifyrir nokkru að hann komi
seint eða ekki á staðinn og vilji svo hafa
viðskiptin nótulaus til þess að losna við
umstang.
Þetta er tvíþætt vandamál. Það er því
miður þrálátt vandamál hjá iðnaðarmönn-
um að mæta ekki á þeim tíma sem um er
rætt. Eg hef sagt við stráka sem hyggjast
gerast meistarar í sínu fagi að eitt mikil-
vægasta verkfæri sem þeir eigi eftir að
vinna með sé einfaldlega dagbókin. Menn
gera sér ekki alltaf grein fyrir mikilvægi
þess að hafa stjóm á sínum eigin tfma.
Geri menn það ekki getur dagurinn hjá
þeim farið í að breiða yfir óánægju hinna
ýmsu verkkaupa sem sitja heima og bíða,
kannski búnir að taka sér frí ifá vinnu.
Þetta ástand er auðvitað óþolandi. Þetta er
spuming um sjálfsaga og virðingu fyrir
sjálfum sér og viðskiptavinum sínum.
Hins vegar em það nótulausu viðskipt-
in. Vissulega er talsvert um að iðnaðar-
menn vilji hafa þann háttinn á en sú krafa
kemur ekki síður ífá neytendum.
Vandamálið er það að í kerfinu er eng-
inn hvati fyrir fólk til þess að biðja um
nótu. Þetta höfurn við bent fulltrúum ríkis-
skattstjóra á. Víða erlendis, til dæmis í
Danmörku, hefur ríkisvaldið gert sér grein
fyrir nauðsyn þess að fyrir hendi sé hvati
til þess að fólk fái nótu. Þar má draga
ákvéðinn hluta kostnaðar við viðhald og
endurbætur frá skatti. Hér á landi er virðis-
aukaskattur af vinnu við endurbætur end-
urgreiddur ef kostnaður fer yfir ákveðin
mörk, en smærri verk falla ekki undir þá
reglu. Um leið og hvatinn er kominn fer
fólk að biðja um nótu.
Nú er sái tími þegar neytendur leita
helst efiir þjónustu iðnaðarmanna. Hef-
urðu einhver einföld hollráð tilþeirra?
Mikilvægast er að hafa enga lausa enda
í upphafi og gera helst skriflega samninga
um hvað eina. Verktakinn verður að vita
hvað hann á að gera og verkkaupinn hvað
hann á að fá. Ennfremur er ráðlegt að
borga mönnunt í áföngum eftir framvindu
verksins og gera ekki upp fyrr en verki er
lokið og það hefur verið tekið út. Margir
hafa brennt sig á því að greiða stórar upp-
hæðir strax í upphafi en verða svo lítið eða
ekki varir við verktakann upp frá því.
Sem betur fer er fólk farið að gæta sín
betur í þessum viðskiptum. Ég tel að sam-
starf okkar hjá MVB, Neytendasamtökun-
um og Húseigendafélaginu hafi stuðlað að
því. Nú er orðið algengara að fólk hringir,
til dæmis í okkur eða ykkur, spyrst fyrir
um verktaka og fær góð ráð áður en ráðist
er í framkvæmdir. Ég fullyrði að enginn
sér eftir slíkum leiðbeiningum.
NEYTENDABLAÐIÐ - Júní 1993