Neytendablaðið - 01.06.2002, Page 10

Varalitur
Hormónaraskandi efni
Þessi efni geta haft áhrif á hormónajafnvægið. Þau virka
ekki öll eins. Þekktust eru efni sem líkjast kvenhormón-
inu estrógen. Við rannsóknir á dýrum hefur komið í ljós
að fóstur sem verða fyrir áhrifum af efnum sem valda
hormónaröskun hafa fæðst með vansköpuð kynffæri, og
að efnin hafa dregið úr gæðum sæðis hjá karldýrum. Mörg
dæmi eru um að mengun í náttúrunni af völdum efna
leiði til þess háttar skaða í dýrum. Enn er ekki vitað hvort
hormónaraskandi efni í daglegu umhverfí okkar skapa
raunverulega hættu fyrir fólk. Rannsóknir á dýrum hafa
samt sem áður sýnt fram á að jafnvel í litlu magni getur
estrógen haft áhrif á hormónajafnvægið. Sumir vísinda-
menn draga í efa að til séu neðri öryggismörk um hvenær
þessi efni geta skaðað dýr og menn.
I varalitunum fundust efni sem menn grunar að valdi
hormónaröskun. Þau eru UV-filtrarnir etýlexýl-met-
oxýsinnamat (kallast einnig oktýl-metoxýsinnamat) og
bensófenon-3 sem má mest vera í 10% styrkleika í vöru.
Bæði þessi efni eru mjög umhverfisspillandi. Þar að auki
á að vera sérstök aðvörun á vörum sem innihalda bensó-
fenon-3 með styrkleika yfir 0,5%. Efnið getur safnast fyr-
ir í fituvef manna og dýra og hefur fundist í móðurmjólk.
ATVR
10
NEYTENDABLAÐIÐ - júni 2002