Bændablaðið - 24.03.1995, Síða 3

Föstudagur 24. mars 1995
Bœndablaðið
3
Búnaóarþing
Afkoma sauðfjárbænda
AOgerOir til stuðnings
sauoqðrræktinni
“Mikill samdráttur hefur orðið í
framleiðslu og sölu sauðfjárafurða
á síðustu árum. Þannig hefur inn-
veginn framleiðsla fallið úr 15.378
tonnum árið 1978 í 8.797 tonn árið
1994 eða um 43%, tekjusamdráttur
er hlutfallslega meiri.
Þetta hefur valdið því að kjara-
leg staða sauðfjárbænda er nú al-
gjörlega óviðunandi sbr. niður-
stöður fjárhagskönnunar 1994
ásamt samanburði við búreikninga.
Til að ráða bót á þessu þarf víð-
tæka pólitíska lausn á þessum al-
varlega vanda, enda er hér um afar
mikilvægt byggðarmál að ræða.
Því felur Búnaðarþing stjóm
bændasamtakanna að leita eftir
samkomulagi. við ríkisvaldið um
nýja stefnumörkun,” segir í upp-
haft ályktunar um málefni sauð-
fjárbænda.
Fyrstu aðgerðir
Birgðavandi
“Brýnast er, sem fyrsta aðgerð til
lausnar á vanda sauðíjárbænda, að
heimild verði fengin til að flytja út
kindakjöt, innan heildargreiðslu-
marks, á erlenda markaði þannig
að birgðastaða 1. september verði
ekki umfram 500 tonn. Jafnframt
þarf sérstakar ráðstafanir til að allt
sláturfé komi í sláturhús í haust
með því að greiða tiltekna upphæð
á allt innvigtað kindakjöt umfram
efri mörk greiðslumarks.
Til að tryggja framgang
þessara aðgerða þurfa að koma til
sérstakir fjármunir frá hinu opin-
bera.
Atvinnuleysisbætur
Tryggður verði réttur bændafólks
til atvinnuleysisbóta til samræmis
við yftrlýsingu landbúnaðarráð-
herra og félagsmálaráðherra frá
liðnu hausti.
Jarðasjóður
Vegna skerðinga á framleiðslu-
heimildum er ljóst að ekki er
rekstrargrundvöllur á fjölmörgum
sauðfjárbúum. Því er nauðsynlegt
að staðið verði við bókun bú-
vörusamnings um að jarðasjóður
verði efldur svo hann geti keypt
jarðir bænda þeirra sem hætta vilja
búskap eða aðstoða sveitarfélög
við slík kaup.
Næstu aðgerðir:
Á verðlagsárinu 1996/1997 og
1997/1998 verði heildarbein-
greiðslur vegna sauðfjárfram-
leiðslu sem nemur a.m.k. 50%
grundvallarverðs 8150 tonna af
kindakjöti.
Þingið felur stjóm samtakanna
að skoða sérstaklega fyrirkomulag
á stuðningi ríkisins við sauð-
fjárframleiðsluna m.a. með eftir-
farandi að leiðarljósi:
a) Ná sem flestu fé í sláturhús.
b) Skapa aukinn sveigjanleika í
framleiðslu.
c) Skapa möguleika á störfum
greiðslumarkshafa að landgræðslu
og skógrækt og fl. sbr. bókun 6.
d) Að kanna með hvaða hætti er
hægt að beina stuðningi til þeirra
sveita og jaðarbyggða sem standa
sérstaklega höllum fæti og hvemig
að því er staðið í nágrannalöndum
okkar.
Aðgerðir gegn
heimaslátrun og
framhjásölu
Þingið felur stjóm bænda-
samtakanna að beita sér fyrir því
að heimaslátmn verði takmörkuð
svo sem kostur er og verði meðal
annars skoðaðar eftirfarandi að-
gerðir:
a) Gera samanburð á ásetningi og
afurðum.
b) Koma á leyfísveitingum og
skráningu á heimaslátrun.
c) Meta möguleika á að taka upp
merkingakerfi á gripum sam-
kvæmt stöðlum ESB.
Heildarheimtökuréttur greiðslu-
markshafa án skerðingar á inn-
leggsheimildum verði aukinn í 80
kg á hvem heimilismann.
Aðrar aðgerðir:
Þróunarsjóður
Stofnaður verði þróunarsjóður sem
hafi það hlutverk að stuðla að
vömþróun fyrir innlendan og er-
lendan markað og endurbótum á
aðstöðu til slátrunar og vinnslu
kindakjöts sámkvæmt ESB
stöðlum. Stefnt verði að 100 millj.
kr. framlagi til sjóðsins á ári. Leitað
verði samkomulags við ríkisvald,
Byggðastofnun, Framleiðnisjóð og
fl. um fjármögnun sjóðsins.
Markaðs- og sölumál
Komið verði á fót markaðsráði
kindakjöts sem hafi forgöngu um
eftirfarandi verkefni:
Vömþróun kindakjötsafurða,
bæði fyrir innlenda og erlenda
markaði.
Úrbætur í aðstöðu til slátmnar
og vinnslu fyrir innlenda og er-
lenda markaði, menntun og
þjálfun starfsfólks.
Koma á samstarfi við yfir-
kjötmatið, yfirdýralækni og Fæðu-
deild RALA um aukið aðhald og
eftirlit til að tryggja vömvöndun.
Sölustarf og skipulagningu á
sölu kindakjöts á innlendum
markaði eftir því sem í þess valdi
getur verið.
Vistvænar land-
búnaðamfurðir
“Búnaðarþing 1995 hvetur til að
gert verði átak til að koma á al-
hliða gæðavottun fyrir afurðir sem
ekki em framleiddar samkvæmt
lífrænum reglum en em þó vist-
vænni en almennt gerist í hefð-
bundnum landbúnaði. Þar með
verði stefnt að markvissri gæða-
stýringu við framleiðslu sem
flestra landbúnaðarafurða þannig
að íslenskar búvömr fái notið
þeirrar gæðaímyndar sem þeim ber
með réttu. Hafa þarf að leiðarljósi
að reglur um vistvæna framleiðslu
verði það viðráðanlegar að vem-
legur hluti íslenskra bænda geti
nýtt þetta tækifæri til þess að bæta
framleiðslu sína,” segir í ályktun
um lífræna landbúnaðarfram-
leiðslu.
“Þá fagnar Búnaðarþing
setningu laga um lífræna landbún-
aðarframleiðslu nr. 162/1994 og
hvetur til þ^ss að lífrænn land-
búnaður verði efldur á íslandi með
svipuðum hætti og gert hefur verið
í mörgum nágrannalöndum.
Að þessum viðfangsefnum
verði unnið með markvissum
rannsóknum, kennslu og leið-
beiningum og með markaðssókn
bæði innanlands og utan.”
Greinargerð
Ýmis fordæmi em frá öðmm
löndum um gæðavottun landbún-
aðarafurða sem uppfylla að hluta
kröfur lífrænna framleiðsluhátta
og teljast því vistvænni en almennt
gerist í landbúnaði. Dæmi hér um
er framleiðsla og markaðssetning
gæðavottaðra landbúnaðarvara
undir merkinu "Godt norsk" í
Noregi.
Átaki eins og hér er um að
ræða hlýtur alltaf að fylgja all-
mikill kostnaður t.d. vegna vottun-
ar framleiðslu. í því sambandi er
eðlilegt að líta til búnaðarsam-
bandanna sem hafa í sinni
þjónustu sérmenntaða starfsmenn
á sviði landbúnaðar.
Þar sem gera má ráð fyrir að
kröfur um hreinleika og fram-
leiðsluhætti séu all breytilegar eftir
afurðum þarf að fjalla um hverja
búgrein fyrir sig, t.d. í hinum ýmsu
búgreinafélögum og fagráðum
landbúnaðarins. Slíkar umræður
má einnig skoða sem lið í eflingu
gæðastýringar sem er ofarlega á
baugi í landbúnaði um þessar
mundir.
Efri mynd: Jón Benidiktsson og Sigurgeir Hreinsson greiða atkvœði. Neðri mynd:
Sólrún Ólafsdóttir, Hrafnkell Karlsson og Kristján Ágústsson ráða ráðum sínum.
Sölustarf kindakjöts
erlendis
MarkaðS- og sölustarf varðandi
gærur og innmaUsauðfjár.
Steftit verði að því að markaðs-
ráðið hafi ráðstöfunarrétt og
söluábyrgð á allri kindakjötsfram-
leiðslu en starfi í samvinnu við
sláturleyfishafa og aðra hags-
munaaðila.
Lækkun kostnaðar við
sauðfjárframleiðslu
A. Hagþjónustu landbúnaðarins
verði falið að skoða alla þætti
kostnaðar við sauðfjárframleiðslu.
Hagfræðiráðunautum bændasam-
takanna verði síðan falið að leggja
fram tillögur um hvemig hægt sé
að draga úr,Rostnaðinum.
B. Unnið verSi skipulega að hag-
ræðingu og'lækkun kostnaðar við
slátmn og úrvinnslu sauðfjárafurða
m.a. i»eð fækkun eða sérhæfingu
sláturhúsa og samvinnu um slátrun
á stærri svæðum.
Slátur- og heildsölukostnaður
verði skýrt aðgreindur.
Fjármögnun afurðalána verði
tryggð.
Kjötgæói og ræktun
sauðfjár
Lögð verði áhersla á þýðingu kjöt-
gæða fyrir markaðinn og bændum
kynnt eftir föngum hvemig ná má
auknum gæðum með kynbótum,
betri meðferð fjár að hausti,
lengingu sláturtíma og slátmn utan v
hefðbundins sláturtíma.
Kjötmati og greiðslum fyrir
kjöt verði beitt til að ná auknum
kjötgæðum.”
Nautsymegi
að endnr-
skoða sam-
keppnislðg
Búnaðarþing fól stjórn bænda-
samtakanna að leita hið allra
fyrsta eftir endurskoðun á sam-
keppnislögum þannig að sérstaða
búvömframleiðenda verði virt.
Mál þetta kom frá markaðs- og
kjaranefnd þingsins en fyrir
þinginu lá erindi
Svínaræktarfélags íslands um
endurskoðun á samkeppnislögum
og erindi Landssambands
kúabænda sama efnis.
í greinargerð segir að Sam-
keppnisstofnun hafi hafnað beiðni
Svínaræktarfélags íslands um að
fá að gefa út viðmiðunarverðskrá,
en kannanir sýna að að sam-
keppnislög nágrannalandanna og
gmndvallarsamþykktir Evrópu-
sambandsins heimila slíkt.
“Þá hefur ennfremur komið í
ljós að Samkeppnisstofnun telur
það ekki í sínum verkahring að
taka á undirboðum og því að bú-
vara er seld undir kostnaðarverði.
í báðum þessum atriðum
virðist íslensk búvöruframleiðsla
búa við þrengri lög og lagatúlkanir
en búvömffamleiðsla í sam-
keppnislöndunum. Slíkt er með
öllu óviðunandi,” segir í þing-
skjalinu.