Bændablaðið - 25.06.1996, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 25.júní 1996
Bœndablaðið
7
Siúkdómar í kartöflum
sem lokað var fyrir mörgum árum.
Á Norðurlandi er hann eingöngu
bundinn við heita garða."
Hvernig þekkir fólk hnúð-
orminn og hvað ber helst að
varast?
Hnúðormurinn er á rótum kart-
öfluplöntunnar, litlar hvítar, gul-
brúnar eða brúnar kúlur, 0,5-1 mm
í þvermál. Hann skemmir ekki
kartöflumar sjálfar heldur dregur
úr sprettu, nánar tiltekið úr hæfni
rótanna til þess að taka til sín
næringarefni og vatn úr jarð-
veginum. í erfiðu árferði dregur
hann allvemlega úr uppskeru og
ekki er hægt að rækta í sama garði
nema í fá ár sé hnúðormasmit í
honum. Það er því augljóst að ekkr
er hægt að hafa atvinnu af
kartöflurækt sé hnúðormur í
ræktunarlandinu. Hann er líka
mikill vágestur í einkagörðum þar
sem smitið lifir mjög lengi. Til em
dæmi um hnúðormasmit sem lifað
hefur í garði án ræktunar í 20-30
ár.
Myglan er ef til vill al-
varlegasti sjúkdómurinn
þegar hún birtist og getur
valdið miklum skaða. Hún
eyðilagði stóran hluta
uppskemnnar í Ámes- og
Rangárvallasýslu árin
1990 og 1991. Myglan
nær sér upp í hlýju og
röku árferði og er nú
spuming hvort þetta ár
verði mygluár.
Eftir nokkurra ára
myglufrítt tímabil eins og
nú er tilfellið er innlenda
útsæðið laust við myglu-
smit en það flyst hingað
með erlendu útsæði sem
mikið er flutt inn af árlega.
Þess vegna er mikilvægt
að við ræktum sem mest
hér heima."
Það er því mjög
mikilvægt að fólk vandi vel val á
útsæðiskartöflum og fái ekki
útsæði hjá vinum og kunningjum
heldur aðeins viðurkennt útsæði
hjá söluaðilum sem hafa til þess
tilskilin leyfi,” sagði Sigurgeir að
lokum.
Full ástæða fil að
hafa áhygpr af
hnúðorminum
Sigurgeir Ólafsson, plöntu-
sjúkdómafræðingur á RALA,
hefur umsjón með stofnrækt
kartaflna. Á RALA er útsæði
fengið með líftækniaðferðum
og því er síðan fjölgað hjá
fimm stofnræktendum.
Frá stofnræktendunum
fer útsæðið til
útsæðisleyfishafa sem
eru um 40 talsins.
Fimm-sex ár líða frá því
að fyrsti vaxtarbroddur
kartöflujurtarinnar er
tekinn og þar til hinn al-
menni neytandi getur
keypt hinn sama
íslenska stofn útsæðis-
kartaflna hjá viður-
kenndum söluaðilum.
útbreiddur áður hérlendis. Núna
höfum við fundið hann í al-
menningsgörðum hjá sveitarfélög-
um. Hann fannst fyrst hérlendis
árið 1953 og hafði þá náð út-
breiðslu í gömlum görðum, sér-
Af hverju þurfa menn
leyfi til að rœkta
útsæðiskartöflur?
Megintilgangurinn
með útsæðisleyfunum er
að takmarka útbreiðslu
ákveðinna kartöflu-
skaðvalda, einkum
hringrots og kart-
öfluhnúðorms. Baráttan gegn
hringroti er að skila árangri, aðeins
einstaka tilfelli koma upp árlega
og sýnataka af uppskeru ársins
1995 sýndi engin ný tilfelli. Ég hef
hins vegar meiri áhyggjur núna af
hnúðorminum sem var mjög
staklega á Suðvesturlandi. Ekki
hefur verið talið gerlegt að útrýma
honum en hann hefur sem betur fer
ekki enn fundist á mikilvægustu
ræktunarsvæðunum á Suðurlandi,
og í Eyjafirði hefur hann einungis
fundist í tveimur heitum görðum
Tekur upp plastaðar rúllur af túni, og skilar þeim af sér
án þess að skemma piastið.
Greiðslukjör við allra hæfi
VÉLBOÐI HF.
Hvaleyrarbraut 2 - 220 Hafnarfirði - Sími 565 1800
VÉLBOÐA
rafmagnsg irðingar
Mikið úrval af ELEFANT
spennugjöfum fyrir
220 v., 12 v., 9 v. rafhlöður
og sólarrafhlöður.
Ásamt öllu öðru efni
til rafgirðinga.

Sterner 807 seiðafóðrari
Hentar fyrir fóðurstærðir
allt að 3,5 mm og tekur
um 7 kg af fóðri.
12 eða 24 V.
Roto Feed 500 fóðurskammtari
Hentar fyrir allar stærðir fóðurc
og passar í allar stærðir fóður-
tunna. Skammtar fóðrið
mikilli nákvæmni og auðvelt
er að stilla fóðurgjöfina.
12 eða 24 V.
Hvers konar tækjabúnaður til fiskeldis
með skömmum fyrirvara.
* Endurbyggjum bensín- og dísilvélar.
* Plönum hedd og blokkir.
* Rennum sveifarása og ventla.
* Borum blokkir og cylendra.
* Fagmennska í 40 ár.
| Vélaviðgerðir |
■ Upplýsingar í slma 577 1313 ■
I Fax 577 1314
I________________________________________________I