Bændablaðið - 15.10.1996, Blaðsíða 14

14
Bœndablaðið
Þríðjudagur 15. október 1996
Umsjón: Jón Ragnar Björnsson
Markaðsmál
Landbúnaðarráðherra undrandi á kröfum launþegasamtaka
eins 7% af útgjðldum heimilanna
“Ég er satt að segja dálítið
undrandi á þeim kröfum laun-
þegasamtaka að stíga þurfi
mun stærri skref til hag-
ræðingar í landbúnaði en
gert hefur verið,” sagði Guð-
mundur Bjarnason, landbún-
aðarráðherra, í samtali við
Morgunblaðið í lok septem-
ber. “Gífurlega miklar kröfur
hafa verið gerðar um hag-
ræðingu í landbúnaði en
slíkar kröfur mega ekki vera
óbilgjarnar. Hækkun á verði
innlendra landbúnaðarafurða
hefur á undanförnum fimm
árum verið mikið minni en al-
mennar verðhækkanir. Um-
talsverður árangur hefur því
náðst.”
Guðmundur sagði að menn
ættu að taka tillit til þess að eng-
inn fjárlagaliður hefur verið skor-
inn eins mikið niður á undanföm-
um fimm ámm heldur en einmitt
framlög til landbúnaðar. “í út-
gjöldum heimilanna hefur liður-
inn matvörur verið að dragast
saman. Ymsir aðrir liðir, svo sem
húsnæði, bíll og ferðalög hafa
hins vegar farið vaxandi og eru
fjárfrekari. Matvörur eru nú um
16% af útgjöldum heimilanna og
innlendar landbúnaðarvörur eru
þar af um 7%. Ef menn telja að
innan þess liðar sé að leita allra
úrræða til að bæta hag launþega
þá líta menn langt yfir skammt,”
sagði landbúnaðarráðherra.
Guðmundur nefndi að nú er
að taka til starfa ný 7-manna-
nefnd en innan hennar fjalla full-
trúar launþegasamtaka og vinnu-
veitenda ásamt fulltrúum land-
búnaðarráðuneytis og bænda um
landbúnaðarmálin í heild. “Ég
vona að það takist að ná um það
sátt hvemig staðið skuli að
stuðningi við landbúnaðinn. Ég
þykist þess fullviss að mikill
meirihluti landsmanna vilji að
áfram verði framleiddar hér land-
búnaðarvörur og byggðin verði
treyst í landinu. Ég vona að þótt
óþolinmæðisraddir heyrist, t.d.
frá Alþýðusambandinu, þá skilji
fólk almennt að mikið hafi verið
tekið á í landbúnaði undanfarin
ár. Við þurfum í áföngum með
hagræðingu og betri rekstrarein-
ingum að geta dregið úr hinum
opinbera stuðningi og jafnframt
fengið viðunandi verð á land-
búnaðarvörum. A hitt ber að líta
að samkvæmt upplýsingum frá
FAO er allt útlit fyrir að á
samingstímabili Gatt-samnings-
ins hækki landbúnaðarvörur í
heiminum, m.a. vegna minni
ríkisstyrkja.”
Skapar
kornrækt
tækifæri fyrir
Aburðarverk-
smiðjuna?
Gera má ráð fyrir að
fslenskt korn komi í stað
innflutts. Tilbúinn áburður
til kornræktar er því hrein
viðbót við þann áburð, sem
íslenskur landbúnaður notar.
Sem kunnugt er framleiðir
Aburðarverksmiðjan í
Gufunesi
köfnunarefnisáburð (N).
Nemur framleiðslan um
12.000 tn. af hreinu N. Ef
miðað er við 60 kg notkun á
ha. af hreinu N við byggrækt
hefur köfnunarefnisnotkun
verið 53 tn. af hrcinu N. Það
er að vísu aðeins um 0,4% af
núverandi framleiðslu
Áburðarverksmiðjunnar. En
mjór er mikils vísir!
Förum í lítinn talnaleik.
Miðað við 39 þús. t þörf
landbúnaðarins fyrir
óblönduð fóðurefni á ári og
2,5 t kornuppskeru á ha þarf
að rækta korn á um 15.600
ha (til samanburðar má geta
þess að heildarflatarmál túna
er um 136.000 ha). Miðað við
60 kg þörf af hreinu
köfnunarefni (N) á ha þarf
alls 900 til 10001 í þessa
ræktun.
Mikil
kornupp-
skera í
heiminum
Fréttir berast nú af góðri
kornuppskeru á norðurhveli
jarðar. Það hefur leitt til
lækkaðs kornverðs. Áætlað
er að kornframleiðsla
Evrópusambandsins verði
um 200 millj. tonna á þessu
ári en kornnotkun er aðeins
um 140 miilj. tonna.
Þrátt fyrir þessar fregnir
stendur það, sem oft hefur
komið fram í Bændablaðinu,
að til lengri tíma litið horfir
illa með kornbirgðir í
heiminum.
Vaxandi byggrækt
ByggtramleiOsla mnr 115-
0% af iiuiihingl ðhlandals
MOurs 0 siðasta Ori
Byggrækt er mjög vaxandi iðja
í sveitum landsins. Ekki liggja
fyrir nákvæmar upplýsingar
um flatarmál þess lands, þar
sem bygg var ræktað í sumar.
Varlega áætlað má þó gera
ráð fyrir að bygg hafi verið
ræktað á nær 900 hekturum í
ellefu sýslum, sbr. yfirlitið um
áætlaða byggrækt.
Magnús Finnbogason bóndi á
Lágafelli í Austur Landeyjum er
einn helsti forvígis- og baráttu-
maður um byggrækt. Hann lét vel
af uppskerunni nú, hún væri lík-
lega milli 3 og 4 tonn á ha. þar sem
best léti. “Við stöndum nú án
nokkurs stuðnings eða styrkja að
þessari ræktun. Mér finnst það
skjóta nokkuð skökku við, þar sem
styrkur til kornræktar er lögbund-
inn í jarðræktarlögum. Ég kalla
það bara hreint siðleysi að fara
ekki að lögum! Svo liggur það nú
alveg fyrir að danskir bændur fá
um 25 þús. kr. styrk á hvern ha. frá
ESB. Þetta er mikill aðstöðu-
munur.” sagði Magnús.
Ef meðaluppskera á landinu
hefur verið 2,5 tonn á ha. er heild-
aruppskeran um 2.200 tonn. Til
samanburðar er þess að geta að inn
voru flutt um 39 þús. tonn af
óblönduðu fóðri á sl. ári. íslensk
byggframleiðsla á þessu ári svarar
því til 5-6% af innflutningi
óblandaðs fóðurs á sl. ári.
Þaó má líka vel rækta
hafra á íslandi
Magnús á Lágafelli er bjart-
sýnn á framtíð íslenskrar korn-
ræktar. Tveggja raða bygg er mest
Áætluð byggrækt á
íslandi sumarið 1996. Ha
Rangárvallasýsla 320
V-Skaftafellssýsla 45
A-Skaftafellssýsla 45
S-Múlasýsla 25
S-Þingeyjarsýsla 5
Eyjafjarðarsýsla 150
Skagafjaröarsýsla 75
A-Húnavatnssýsla 3
Mýra- og Borgarfjarðarsýsla 35
Árnessýsla 180
Samtals 883
notað á Suðurlandi. Það þolir vind-
álag betur en sex raða bygg, sem
hefur gefið góða raun fyrir norðan
og austan. “Hafrar hafa líka gengið
vel” segir Magnús. “Mér virðist
þeir jafngildir byggi til ræktunar
hér”.
RALA gerir góða hluti í
byggrannsóknum
Þegar talið berst að bygg-
ræktun og rannsóknum kemur
nafn Jónatans Hermannssonar
strax upp í umræðunni. Hann er
einn fremsti “gúró” okkar í kom-
rannsóknum. Undir hans stjóm
hafa rannsóknir staðið yfir á
nýjum byggafbrigðum. Þannig er
afbrigðið sem ber vinnuheitið x96-
13 til komið. Það hefur gefið góða
raun í tilraunum, er fljótvaxnara og
uppskerumeira en önnur afbrigði. I
fjögura ára tilraunum hefur það
gefið um 18% meiri uppskem en
afbrigðið Mari, sem er það staðal-
afbrigði, sem Jónatan hefur notað
til viðmiðunar. X96-13 kemur á
markað næsta vor en 10 tonn eru
til af útsæði sem geta dugað á um
50 ha.