Bændablaðið - 27.03.2001, Page 1

6. tölublað 7. árgangur
Þriðjudagur 27. mars 2001
ISSN 1025-5621
Gin- og
klaufaveikin
Bændum
berað
sýna
ðrustu
aðgát
Bændur eiga ekki að hleypa
neinum inn í fjósið, fjárhúsið
eða svínahúsið á næstunni
nema þeim sem eiga lögmætt
og brýnt erindi. Einnig eiga
bændur að gæta þess að þeir
fáu sem mega koma í heim-
sókn sýni smitgát þegar farið
er á milli bæja. Þetta kemur
fram í bréfi frá yfirdýralækni.
„Verið sjálf góð fyrirmynd í
þessum efnum. Fylgist með því
og fylgið því eftir, að föt og skór
sem notuð hafa verið erlendis
séu þvegin og sótthreinsuð fyrir
notkun hér heima. Þau séu flutt
heim í lokuðum umbúðum t.d.
plastpoka. Enginn, hvorki þið
sjálf né aðrir sem hafa verið í út-
löndum, komi nálægt dýrunum
hér heima (einkum klaufdýrum)
fyrr en að loknum þrifum og að
loknum tilskildum tíma. Forðast
skal að koma nálægt dýrum
(einkum klaufdýrum) hér á landi
í a.m.k. fimm daga eftir komu
erlendis frá og tryggja skal að
fatnaður sem notaður hefur
verið erlendis sé sótthreinsaður
rækilega. Líknið ef á þarf að
halda, meðhöndlið með smitgát
og bjargið farfuglum sem koma
frá Bretlandi en látið þá ekki
inn í gripahús. Tilkynnið allt
sem gæti skipt máli til að verjast
veikinni," segir í bréfinu.
- Sjá nánar á bls. 16 og 17.
Eggert Gunnarsson, dýralæknir
og og sviðstjóri sýklafræðideild-
ar Tilraunastöðvarinnar á Keld-
um, sagði á vorfundi Dýralækna-
félags íslands að íslendingar
hefðu á vissan hátt verið í farar-
broddi þegar þeir bönnuðu notk-
un á sýklalyfjum í fóðri dýra
1978, allt nema hnýslasóttarlyf í
kjúklingafóðri. í ESB er nú reynt
að draga úr notkun sýklalyfja og
svokallaðra vaxtahvetjandi efna í
svína- og kjúklingafóðri. Sýkla-
lyfjanotkun innan landa sam-
bandsins dreifðist þannig 1997
að 52% var notað til lækninga á
fólki, 33% til lækninga á dýrum
og 12% voru notuð sem vaxta-
hvetjandi efni í dýr. Þá voru
notuð 241 mg á kg manna og 54
mg á kg dýra. Farið er af stað
samnorrænt verkefni sem íslend-
ingar taka þátt í til að finna út
tíðni sýkinga og ónæmra sýkla í
mönnum og dýrum. Sýklalyfja-
Búnaðarfélag Hvammshrepps lagði land
Fyrir skömmu lagði Búnaðarfélag Hvammshrepps land undir fót og
var farið í „bændaferð“ um Suðurland og endað á Hótel Örk. Vel má
vera að þetta sé í síðasta skipti sem umrætt búnaðarfélag fer í ferð af
þessu tagi en nú er rætt um að sameina búnaðarfélögin í
Mýrdalshreppi sem eru Búnaðarfélag Hvamms- og Dyrhólahrepps.
Lagt var af stað á hádegi laugardagsins 17. mars og meðal annars
stoppað við Seljalandsfoss þar sem boðið var upp á hressingu sem
hafði ágæt áhrif á manskapinn. Þá var meðfylgjandi mynd tekin.
Síðdegis gekk fólk inn á hótelið og gerði sig klárt fyrir kvöldverð og
dansleik en búnaðarfélagið greiddi að hluta niður kostnað við
ferðina. Tæplega 30 manns fóru í ferðina sem var í alla staði vel
heppnuð og veltu menn því fyrir sér hvort önnur bændaferð yrði
farin að ári í sameinuðu búnaðarfélagi í Mýrdalshreppi. Ekki má
gleyma að nefna þau Ragnhildi, Óla og Guðrúnu sem kunnu vel við
sig í glæstum sölum Hótels Arkar.
Vorfundur Dýralæknafélags íslands
DregiO hehir úr notkun sýkla-
lyfja í íslenskum landbúnaOi
notkun hefur minnkað í dýra-
lækningum frá 1998 og var minni
árið 2000 en nokkurt ár frá og
með 1992. Hins vegar er brýnt
núna að taka upp skráningu á
allri notkun á sýklalyfjum í
dýralækningum á Islandi.
Eggert var einn fjögurra frum-
mælenda á fundinum en hinir voru
þeir Karl G. Kristinsson, prófessor
og yfirlæknir sýkladeildar Land-
spítala-háskólasjúkrahúss, Harald-
ur Bríem sóttvamalæknir og Tor-
kel Ekman dýralæknir hjá Sam-
tökum mjólkurafurðastöðva í
Svíþjóð.
Erindi Karls G. Kristinssonar
fjallaði um það hvort sýklalyfja-
notkun í landbúnaði skipti máli.
Hann gerði að umtalsefni lyfja-
ónæmi sýkla og hvemig sam-
bandið er milli sýklalyfjanotkunar
og -ónæmis. A undanfömum árum
hefur þekking á lyfjaónæmi aukist
og komið hefur í ljós að það eykst
ekki aðeins með fjölgun á sýklum
sem þola viðkomandi lyf, heldur
flyst erfðaefni og þar með lyíja-
ónæmi á milli sýkla sömu tegundar
og óskyldra tegunda. Einnig getur
notkun á einni tegund lyfs valdið
ónæmi fyrir annarri tegund. Ennþá
hafa fjölónæmir stafýlókokkar
ekki náð fótfestu hér á landi, en
eins og fram hefur komið í fréttum
hefur þurft að loka stofum á
sjúkrahúsum hér og sótthreinsa
vegna þeirra. Vaxandi ónæmi
sýkla sem finnast bæði í dýrum og
mönnum eins og salmonellu,
kampylobacter og E. coli tengist
sýklalyfjanotkun í dýrum. Sýnt
hefur verið fram á samhengi milli
notkunar á ákveðnum sýklalyfjum
í landbúnaði og ónæmra sýkinga í
mönnum þar sem bændur og dýra-
læknar eru í áhættuflokki. Sýklalyf
enda úti í náttúrunni og sum þeirra
eru mjög lengi að brotna niður þar.
Karl benti á að úr sýkla-
lyfjaónæmi dregur ef tekst að
minnka ónauðsynlega sýklalyfja-
notkun. Ennþá hefur ekki komið
upp sýklalyfjaónæm salmonellu-
sýking sem á uppruna á Islandi en
fjölónæm sýking átti uppruna í
innfluttu salati.
Haraldur Bríem ræddi um
ónæmi sýkla fyrir sýklalyfjum og
aðgerðir gegn þeim erlendis og hér
á landi. Hann lagði áherslu á að
sýklar væru greindir og lyfjanæmi
kannað þannig að hægt væri að
velja rétt lyf og skammtastærð og
rétta tímalengd meðferðar. /Þ
Nánar á bls. 7. Sjá einnig
grein á bls. 4.