Bændablaðið - 01.09.1992, Blaðsíða 5

6. TBL 6. ÁRG. SEPTEMBER 1992
GERÐ VERÐI UTTEKT A
ÁHRIFUM
SAMDRÁTTARINS í
LANDBÚNAÐI
- og fjármunum varið tii atvinnusköpunar samkvæmt búvörusamningi
Aðaifundur Stéttarsambands bænda gerði þá kröfu til
stjórnvalda að nú þegar verði unnin ítarleg úttekt á
áhrifúm þess mikla samdráttar er nú á sér stað í land-
búnaði á framtíð einstakra sveita og byggöa.
Fundurinn minnti á hlutverk
Byggðastofnunar um mótun at-
vinnustefnu og eflingu atvinnu í
dreifbýlinu. Fundurinn minnti
eínnig á þá fjármuni sem renna
eiga til atvinnusköpunar sam-
kvæmt búvörusamningi og gerði í
því sambandi ákveðnar kröfur til
að Byggðastofhun verði falið að
vinna athuganir og tillögur sfnar í
nánu samráði við heildarsamtök
bænda auk staðbundinna samtaka
landbúnaöarins.
Þá fól aöalfundur Stéttarsam-
bands bænda stjóm þcss að leita
eftir samstarfi við Samband ís-
lenskra sveitarfélaga um tillögur tif
að mæta afleiðingum samdráttar í
hefðbundnum landbúnaði.
Aðalfundur Stéttarsambands-
ins taldi nauðsynlegt að búnaðar-
samböndin, hvert á sínu svæöi, eigi
aðild að þeim atvinnuþróunarverk-
efnum sem unnið sé að á við-
komandi stöðum á hvetjum tíma.
Þá taldi fundurinn einnig mjög
brýnt að fólk í sveitum eigi greiðan
aðgang að fræðslu, starfsþjálfun
og endurmenntun og öðlist þannig
aukna fæmi til að takast á viö ný
viðfangsefni.
Aðalfundur Stéttarsambands-
ins benti einnig á þá miklu þörf
sem virðist vera fyrir vistun bama
og unglinga í sveitum og hvatti til
eflingar samstarfs við ffæðslu-
yfirvöld í því sambandi. Fundurinn
lagði ennfremur áherslu á samstarf
milli hagsmunafélags Ferðaþjón-
ustu bænda og framleiðslugrein-
anna þannig að nýta megi þau
tengsl scm ferðaþjónustan skapar
við neytendur, hefðbundnum
búgreinum til ffamdráttar.
W
MJÓLKURBÚVÖRUSAMNINGUR
SAMÞYKKTUR
AÐ VIÐHÖFÐU NAFNAKALLI
Tíllaga um að bera samninginn undir allsherjaratkvæði kúabænda kolfelld
Miklar umræður urðu um ný-
gerðan búvörusamning um
mjólkurframleiösluna á aðal-
fundi Stéttarsambands bænda
á Laugum. Aðalfundur Lands-
sambands kúabænda hafði
samþykkt aö beina þeim til-
mælum til Stéttarsambandsins
aö samþykkja samninginn.
Umræöur um félagskerfi land-
búnaðarins blönduðuðust nokkuð
inn f umræðurnar. Mörgum
fundarmanna þótti skjóta skökku
við að hagsmunaaðilar samnings-
ins, kúabændur, gætu ekki tekið
endanlega afstööu til máls er
varðaöi þá sérstaklega, heldur yrði
Stéttarsambandsfundur, þar sem
sætu fulltrúar annarra búgreina,
aö leggja blessun sína yfir gjörning-
inn.
Allmargir þcirra er til máls
tóku höföu sitthvaö við samning-
inn að athuga - einkum í sambandi
við að fjármunum úr verð-
miðlunarsjóði mjólkur verði variö
til að greiða fyrir niðurfærslu á
fullvirðisrétti, en ekki tekið fé til
þess úr ríkissjóði eins og til
greiðslu bóta fyrir fullviröisrétt til
ffamleiðslu sauöfjárafurða. Stefán
A. Jónsson á Kagaðarhóli myndaði
minnihluta í framleiðslunefnd á
fundinum og lagði fram svohljóö-
andi bókun.
'7 þeim samningi um sljómun
mjólkurframleiðslunnar sem nú
liggur fyrir fundinum eru ýmis
ákvceði sem ejlir er að útfœra til
þess að hœgt sé að gera sér fulla
grein fyrir afleiðingum hans og
önnur atriði orka tvímtelis. íþví
sambandi má nefha óeðlilega
ráðstöfun á verðmiðlunasjóði
mjólkur. Inn í samninginn
vantar ákvœði um takmörkun
innjlutnings mjólkurafurða og
gjaldtöku af þeim ef GATT,
EES eða aðrir alþjóðasamn-
ingar laka gildi. Einnig þarfþá
að koma til skuldbinding ríkis-
sjóðs um að sala innjluttra
mjólkurvara leiði ekki beint til
Uekkunar á greiðslumarki
mjólkur á samningstímabilinu
vegna minnkandi sölu innlendra
mjólkurafurða. Vegna þess að
framangreind atriði skipta
miklu máU fyrir íslenskan
landbúnað sit ég hjá við
afgreiðslu þessa samnings."
Kristján Theodórsson á Brún-
um flutti tillögu um aö búvöru-
samningurinn um framleiðslu
mjólkur yröi borinn undir alls-
berjaratkvæöi á meðal mjólkur-
framleiðenda og vitnaði því til
stuðnings í samþykkt aöalfundar
Stéttarsambandsins frá sfðasta ári
þar sem heimilað var að beita
allsherjaratkvæöagreiöslu f málum
er varða landbúnaðinn. Þrátt fyrir
gagnrýni á samninginn fékk tillaga
Kristjáns harkalegar viðtökur og
aðilar úr forystusveit Stéttar-
sambandsins töldu ÖU tormerki á
ffamkvæmd slíkrar atkvæöa-
greiðslu. Meðal annars ætti eftir
að útfæra nánari reglur varðandi
ÁBURÐARVERKSMIÐJUNNI
BREYTT í HLUTAFÉLAG
- þrátt fyrír nánast vonlausa
samkeppnisaðstöðu
Ríkisstjórnin hefúr tekið
ákvörðun um að breyta Áburð-
arverksmiöju ríkisins í Gufú-
nesi í hlutafélag og fvrirhugað
er að leggja frumvarp þess efú-
is fram á Alþingi í október í
haust.
Þessar upplýsingar komu ffam
f ræöu HaUdórs Blöndal, land-
búnaðarráðherra á aðalfundi
Stéttarsambands bænda. Halldór
sagði að áburöamotkun hefði
minnkað jafnt og þétt á undan-
fömum ámm og dragi það úr hag-
kvæmni í rekstri verksmiðjunnar.
Einnig sé ljóst að með samn-
ingunum um F.vrópska efnahags-
svæðið veröi innflutningur á
áburöi gefinn fijáls eigi síðar en
1. janúar 1995.
við innfluttan áburð
Samkvæmt upplýsingum sem
komið hafa fiam, - meðal annars í
könnun sem Gunnar Einarsson,
bóndi á Daðastööum í Öxarfirði
hefur gert um verð aðfanga í
landbúnaði í Skotlandi, er Ijóst að
mikill munur er á veröi áburöar
eða allt að 10 þúsund krónur á
tonniö.
Miðað við þann verðmun og
mínnkandi hagkvæmni í rekstri
Áburöarverksmiðju ríkisins, þrátt
fy-rir núgildandi verölag, sirðist
Ijóst að samkeppnishæfni hennar
við erlendar verksmiðjur er lítil.
Hlutafélagsformiö mun breyta þar
litlu um ef ekki tekst að hagræða f
rekstri hennar og gera hann hag-
kvæmari. Spumingin er um hvetjir
vilji hætta áhættufjármagni f rekst-
ur áburðarverksmiöjunnar við þær
aðstæður sem nú virðast ríkja.
W
STÉTTARSAMBANDIÐ
FAGNAR VIÐLEITNI
TIL ENDURVINNSLU
Aöalfundur Stéttarsambands
bænda fagnaði þeirri viðleitni
til endurvinnslu brotajárns og
umbúðaefna sem falla til við
nútíma landbúnað og skoraði á
umhverfisráðuneytið að styðja
dyggilega þær tilraunir sem
unnið er að jafnframt því að
athuga hvaða leiðir finnist til
eyðingar úrgangs.
í ályktun frá fundinum segir
meöal annars að breytt tækni við
ffamleiðslu búvara, heyöflun og
heyverkun hafi í för með sér mikla
aukningu brotajárns út um sveitir
auk umbúðaefna, sérstaklega hey-
rúlluplasts, sem auðveldlega geti
leitt til óþolandi umhverfisspjalla,
veröi ekki brugðist við með skjót-
um hætti. Skorað er á sveitar-
stjómir að vinna að þessum mál-
um í samráði við félagssamtök
bænda og ráðunauta þeirra.
Þá segir í ályktun aðalfúndar-
ins að jafhframt því sem bændur
verði að gera strangari kröfur tif
kosningu af þessu tagi þótt ár væri
liðið frá því heimild um hana var
samþykkt á Stéttarsambandsfundi.
Eftir að Kristján Theodórsson
hafði neitað að verða við áskomn
um að draga tillöguna til baka var
hún borin undir atkvæði og kol-
felld - með atkvæðum allra full-
trúa gegn atkvæöi Kristjáns sjálfs.
Að tillögunni fallinni var
búvörusamningurinn borinn undir
sjálffa súi hvað umgengni viö
landið varðar, verði að koma skýr-
um en einföldum upplýsingum til
ferðamanna, innlendra og er-
lendra, um góða umgengnishætti.
Þá er bent á að umgengni og við-
skilnaður á eyðibýlum sé vfða með
þeim hætti að óforsvaranlegt sé og
skoraði fundurinn á sveitarstjómir
aö þær geri sitt til að úr verði bætt.
í ályktun ffá fundinum er bent
á að ístenskir bændur hafi löngum
talið sig framleiöa heilnæmar og
ómengaðar afurðir í hreinu landi
og sú skoðun veriö staðfest með
bættu matvælaeftirliti. H1 að
varðveita þessa fmynd gagnvart
gæöum íslenskra landbúnaðar-
afuröa sé nauðsynlegt að bæta
ffágang á úrgangi og sorpi og
spoma við útbreiðslu vargfugls.
Bent er á að góö umgengni treysti
gæðin og sé í raun sá tilveru-
gmndvöllur sem tsienskir bændur
geti byggt hvað mest á f harönandi
samkeppni á komandí ámm og
varist ásókn f innflutning búvara.
W
atkvæöi að viðhöföu nafnakalli að
kröfu Rögnvaldar Ólafssonar.
Samningurinn var samþykktur
meö 37 atkvæöum gegn atkvæði
Kristjáns Theodórssonar en 25
fulltrúar sátu hjá. Margir þeirra
gerðu grein fyrir hjásetu sinni og
vitnuðu til svipaðra ástæöna og
koma ffam í bókun Stefáns A.
Jónssonar.
W