Bændablaðið - 28.09.2004, Qupperneq 8

8 Þriðjudagur 28. september 2004
,,Við útskrifuðumst í byrjun
júní sl. þannig að ég hef nú
ekkert gert í því enn sem komið
er að koma hugmyndinni á fram-
færi. Upphaflega var gengið út
frá því að þessi hestamiðstöð yrði
á Akureyri. Nú eru þeir hins
vegar að hefja byggingu reið-
hallar og því hef ég í hyggju að
breyta áætluninni smávegis og
miða hana út frá mínu sveitar-
félagi, Mývatnssveit," sagði
Árný Hulda.
Hún segir að í viðskipta-
áætluninni sér gert ráð fyrir
meiru en reiðhöll. Þarna gæti
verið hestaleiga, reiðskóli, að-
staða fyrir hestamenn á ferð að
geyma hrossin sín, sýningar-
aðstaða, veitingasala og jafnvel
sýningar fyrir erlenda ferðamenn.
Árný Hulda segir mjög mikinn
skort á svona aðstöðu í landinu.
Einna helst sé hana að finna á
Suðurlandi en lítið sem ekkert
þess utan.
,,Þetta er dýrt dæmi en mikið
væri gaman að geta staðið fyrir
þessu sjálf. Það má segja að
kviknað hafi smá neisti fyrir
þessu hér í vor og ekki síst vegna
hins erfiða ástands í at-
vinnumálunum í Mývatnssveit.
Hestaflutningar
Árný Hulda og eiginmaður
hennar, Hólmgeir Eyfjörð, reka
hestaflutningafyrirtækið Eldfara.
Þau eru með stærsta hesta-
tengivagn á landinu sem tekur
um 12 hesta. Hún segir að það
hafi verið drjúgt að gera í sumar
en nú sé komin deyfð í hesta-
flutninga enda flest hross komin í
haga.
Varmaorkuverið á Húsavík er
fyrsta jarðvarmaorkuverið í
heiminum sem notar Kalina
tæknina við raforkuframleiðslu.
Stöðin framleiðir um 2 MW af
raforku með kælingu á 124
gráðu heitu jarðhitavatni niður
80 gráður áður en vatnið er nýtt
fyrir hitaveitu bæjarins. Með
þessari raforkuframleiðslu
annar Orkuveita Húsavíkur
þannig um þremur fjórðu hlut-
um af allri raforkuþörf bæjarfé-
lagsins. Varmaorkuverið var
gangsett í júlí árið 2000. Byrjun-
arörðugleikar voru nokkrir
einkum vegna galla sem rekja
má til hönnunar- og framleiðslu-
galla í skiljubúnaði og eim-
svölum orkuversins. Þessu hefur
öllu verið kippt í lag.
Kalina tæknin byggist á því að
framleiða raforku með því að nýta
varma úr lághita til suðu á blöndu
af amoníaki og vatni sem streymir
í lokaðri rás. Það er einmitt eðli
amoníaks-vatnsblöndunnar sem
sker þessa tækni frá öðrum hlið-
stæðum. Kalina tæknin hefur verið
þróuð í yfir 20 ár en skipulögð
markaðssetning hennar hófst fyrir
nokkrum árum. Hún er kennd við
Rússann Alexander Kalina sem er
innflytjandi í Bandaríkjunum. Nú
eru tvær Kalina rafstöðvar í
heiminum, á Húsavík og í
Ástralíu.
Í framhaldi af uppsetningu
stöðvarinnar á Húsavík stofnuðu
Verkfræðistofa Guðmundar og
Kristjáns í Reykjavík, Útrás á
Akureyri, Tækniþing á Húsavík og
Orkuveita Húsavíkur fyrirtækið X-
Orku. Markmið fyrirtækisins er að
þróa og markaðssetja rafstöðvar
sem nýta varma úr lághita til
framleiðslu á raforku með Kalina
tækni. Rafstöðvarnar verða nýttar
til að virkja jarðvarma frá
lághitasvæðum auk þess að verða
seldar til iðnaðar- og framleiðslu-
fyrirtækja til að nota glatvarma á
raforkuframleiðslu. X-Orka hefur
tryggt sér einkarétt á sölu Kalina
tækninnar í Evrópu.
Kalina rafstöðin á Húsavík
Fyrsta rafstöð sinnar
tegundar í heiminum
Nettengingar frá eMax
Í síðustu viku bauð eMax fyrirtækið undirrituðum á kynningu á þeirri
þjónustu sem þeir bjóða upp á í nettengingum. Um kynninguna sáu
Oddur Hafsteinsson, deildarstjóri rekstrarsviðs hjá Þekkingu ehf.,
og Sveinbjörn Nikulásson, kerfisstjóri eMax ehf. Í þessu tölublaði
Bændablaðsins er grein um eMax og auglýsing sem kynnir þá kosti
sem bændum standa til boða frá fyrirtækinu. Það er fagnaðarefni
að fylgjast með þróuninni í þessum málum og ljóst að öll
samkeppni kemur bændum til góða. Undanfarna mánuði hafa verið
settir upp örbylgjusendar í Vík í Mýrdal, víða í
Borgarfirði og á næstunni stendur
til að koma upp sendi á
Kirkjubæjarklaustri. Sveitarfélög
á sumum stöðum hafa lagt sitt af
mörkum til að koma á þessari
tengingu. Skoða þarf aðstæður á
hverjum stað og hjá hverjum og
einum hvort tenging frá eMax komi
til greina og skoða þá bæði
stofn- og rekstrarkostnað. Fyrir þá
sem þurfa á öflugri tengingu að halda og nota netið töluvert er rétt
að skoða kosti eMax tengingar sem samsvarar ADSL tengingu.
Kynbótamat í nautgriparækt í Huppu
Nýjasta kynbótamat í nautgriparækt er að finna í nýrri útgáfu af
Huppu á netinu sem allir héraðsráðunautar búnaðarsambanda hafa
aðgang að. Í gagnagrunni Huppu er nú að finna um 200.000 gripi.
Huppa verður opnuð fyrir alla kúabændur á næstunni en á meðan
geta bændur leitað til búnaðarsambands á sínu svæði til að fá
upplýsingar svo sem um nýjustu lykiltölur úr skýrsluhaldinu, bús-
meðaltöl, naustsmæðralista, kynbótaeinkunnir fyrir ætterni, eigin
afurðir og afurðamat.
Áfangsigur í nettengingum bænda
Í frétt í Bændablaðinu er greint frá því að þegar sumarframvæmdum
Símans lýkur þá séu aðeins um 60 bæir sem ekki eiga þess kost að
fá sér nettengingu. Mikið hefur því áunnist á undanförnum árum eða
frá því Bændasamtökin fór að beita sér í málinu. Á þessum árum
hefur hins vegar tækninni fleygt fram og hér á undan var greint frá
örbylgjusambandi við netið sem eMax fyrirtækið hefur verið að setja
upp víða um land. Flestir eru farnir að gera sér grein fyrir að
ásættanleg tenging við netið er hluti af þeim lífsgæðum sem
landsbyggðarfólk á sama rétt á og þéttbýlisbúar. Þrýsta verður á
stjórnvöld og stjórnmálamenn enn betur til að tryggja viðundandi
samband við netið fyrir alla landsmenn. Viðunandi netsambandi
verður aldrei komið á í eitt skipti fyrir öll heldur er hér um stöðuga
baráttu að ræða vegna örra tækninýjunga og breytilegrar
eftirspurnar. Jón Baldur Lorange
Árný Hulda Sæmundardóttir
í Mývatnssveit
Fékk hvatningarverð-
laun fyrir viðskipta-
áætlun um hestamiðstöð
Árný Hulda Sæmundardóttir úr Mývatnssveit vann til
hvatningarverðlauna fyrir viðskiptaætlun sem hún vann að á
námskeiðinu ,,Brautargengi" síðastliðinn vetur. Námskeiðið er á
vegum Impru nýsköpunarmiðstöðvar. Þessi viðskiptaáætlun
gengur út á hestamiðstöð, reiðhöll með öllu tilheyrandi fyrir
hestamenn og áhugamenn.
Tölvur og tækni
Tungnaréttir í Biskupstungum voru haldnar fyrr í mánuðinum. Jafnvel er talið að þetta hafi verið síðustu
réttirnar ef skera þarf niður meira fé í sveitinni vegna riðu. Nú voru um 3000 fjár í réttunum af fimm bæjum,
þar af rúmlega helmingur frá Bræðratungu. Fyrir 25-30 árum voru um 14 þúsund fjár í réttunum en fyrst var
réttað í Tungnaréttum á núverandi staði árið 1955. Nú fóru 24 einstaklingar á fjall í sjö daga. Fjallkóngur var
Kjartan Sveinsson í Tungu. Í réttunum sungu þessir björtu tenórar! /MHH
Tenórar í Tungnaréttum
Í sumar lauk mikilli endurnýjun
á sláturlínu Sláturhúss Kaupfé-
lags Skagfirðinga á Sauðár-
króki. Þessi endurnýjun hefur
staðið yfir í nokkur ár. Ágúst
Andrésson sláturhússtjóri sagði
að í sumar hefðu þeir fengið
tæki sem væru hrein bylting
bæði hvað vinnsluhraða og
hreinlæti varðar.
Annað tækið eru lappaklippur
sem virka þannig að lappirnar
klippast af án þess að manns-
höndin komi þar nærri. Þá er um
að ræða fláningartæki sem rífur
upp skinnið af bringunni. Ágúst
segir að þetta hafi verið þannig og
sé enn hjá flestum sláturleyfis-
höfum að menn skera í burtu
bringusepa sem kallað er í upphafi
fláningar.
,,Við höldum þessum sepa og
rífum bara upp bringuna með
þessu tæki, þannig er hægt að
koma í veg fyrir að óhreinindi geti
mögulega komist inn á kjötið sem
annars vill verða með hinni að-
ferðinni. En aðal tækið sem við
fengum í sumar er afdragari sem
tekur af gæruna frá hálsi, herðum
og bógum og niður á bak. Þetta
tæki léttir mjög störfin og eins
náum við fram betra hreinlæti.
Tækið tekur í gæruna og strekkir á
henni og fylgir síðan skrokknum
og rífur gæruna niður," segir
Ágúst.
Hann segir að með þessum
tveimur tækjum sé afkastagetan
mun meiri en áður og hreinlætið
aukist. Búnaðurinn býður upp á
afköst á milli 500 til 600 skrokka á
klukkustund. Þjálfun starfsmanna
á tækin og þessi nýju vinnubrögð
eru afar mikilvæg. Ágúst segir að
tækin séu smíðuð í Bretlandi eftir
nýsjálenskri fyrirmynd. Til þess að
ná strax tökum á þessum nýju
tækjum voru ráðnir til slátur-
hússins 6 slátrar frá Nýja-Sjálandi
sem vinna á línunni og kenna
Íslendingunum um leið.
Þá má geta þess að sláturhúsið
var að fá nýjan fjárflutningabíl
sem tekur 670 fjár. Á bílinn er sett
karfa sem féð er flutt í og síðan er
tengivagn með sams konar körfu.
Körfurnar eru fjögurra hæða og
koma frá Nýja-Sjálandi eins og
tengivagninn.
Ágúst segir að dagslátrunin sé
á milli 2300 til 2500 fjár. Búist er
við að alls verði slátrað á milli 90
til 100.000 fjár hjá Sláturhúsi
Kaupfélags Skagfirðinga. Í haust
verður mest flutt út af dilkakjöti til
Hollands og Frakklands, Færeyja,
Bretlands og einnig fer eitthvert
magn til Ítalíu.
Sláturhús Kaupfélags Skagfirðinga
Mikilli endurnýjun lokið
á sláturlínu hússins