blaðið - 21.11.2005, Blaðsíða 12

12 i MATUR
MÁNUDAGUR 21. NÓVEMBER 2006 blaöiö
íslenska kokkalandsliöið
stendur í stórræðum
Etur kappi við öflugustu matreiðsluþjóðir heims
í dag mun kokkalandsliðið íslenska
standa og falla með eigin hæfi-
leikum - og rúmu tonni af hráefni
frá íslandi - í fyrri umferð rosalegs
matreiðslumeistaramóts, Salon
Culinaire Mondial, sem haldið er í
Basel í Sviss. Á mótinu eru aðeins
gjaldgengar tíu stigahæstu þjóðir
heims í matreiðslu, en íslenska
liðið hefur með elju og eindregnum
áhuga tekist að vinna sig upp í ní-
unda sætið og hefur því þátttöku-
rétt við hlið rómaðra landsliða á
borð við þau frá Bandaríkjunum,
Kanada, Singapore og Sviss. „Það
er mikill heiður að taka þátt í svona
móti og við erum ánægð með þann
árangur sem þegar er sýnilegur. Von-
andi tekst okkur svo að standa undir
eigin væntingum og annarra í dag,“
segir Ragnar Ómarsson, fyrirliði
kokkalandsliðsins.
„Það er mikill og góður hugur í
okkur, við erum vel undirbúin og
teljum okkur komin á gott skrið
með heita matinn. Við erum ansi
ánægð með hann. Kaldi maturinn er
aðeins meira lottó, við höfum aldrei
verið nógu sterkir með hann, hins
vegar höfum við aldrei verið betri
í honum en einmitt núna. Liðið er
líka frábært núna, við erum 20 í allt
hérna úti, tíu í liðinu og svo höfum
við tíu manna fylgdarlið. Það hefur
myndast hjá okkur skemmtileg
blanda af gömlum hundum og ungu
og spræku fólki. Því má segja að við
séum nokkuð brött, en maður spyr
náttúrulega að leikslokum“
Þjóðaeidhúsið
Mótið í Basel skiptist í tvo hluta, þar
sem annarsvegar er tekinn fyrir
heitur matur og hinsvegar kaldur.
Nefnist heiti liðurinn Restaurant of
nations, en hann fer fram á býsna
skemmtilegan máta. Liðin undir-
búa þriggja rétta máltíð og innsigla
hana í hlaupi, herlegheitunum er
því næst stillt upp í þartilgerðum
básum sem sýningargestir vappa á
milli og skoða. Við lok dags setjast
gestirnir í stóran matsal og velja sér
einhverra þeirra máltíða sem þeim
leist best á; þannig getur okkar
ágætla landslið lent í því að þurfa að
hafa til mat fyrir allt að 120 manns
með skömmum fyrirvara. Því þarf
allur undirbúningur að vera til fyrir-
myndar, líkt og gefur að skilja.
„Við tókum með okkur rétt rúm-
lega tonn af hráefni héðan, það er lík-
lega það mesta sem við höfum farið
með til þessa. Það samanstendur af
öllu frá nauta- og kálfakjöti niður í
minnstu smáatriði eins og kartöflur.
Við erum stolt af hráefninu okkar og
viljum nota það eftir mætti. Það eru
gerðar ákveðnar kröfur um uppbygg-
ingu máltíðarinnar í heita liðnum
og okkur settar ýmsar skorður. Við
þurfum að vera með skelfisk, vatna-
fisk og baunir í forrétt, naut og kálf
í aðalrétt og svo ber og hunang í eft-
irrétt. Hver þjóð leysir úr þessu eins
og hentar og þetta þurfum við að
keyra í gegn í dag, skræla kartöflur,
verka kjöt, það er nóg að gera.“
„Heill haugur af dóti"
Þegar síðustu bitarnir renna niður
háls gestaþjóðaveitingahússins hefst
strax undirbúningur fyrir næsta
liðinn, þann kalda. „Þar eldum við
allt upp í 40-50 rétti - það eru alveg
ótrúlega mörg atriði sem hafa þarf
í huga. Samansettir 3-5 rétta seðlar,
fullt af eftirréttum og súkkulaði,
heill haugir af dóti. Þessu þurfum
við að skila kl. 7 mánudagsmorgun-
inn eftir.
Þetta er dálítið sniðugur liður,
maturinn á að vera heitur en er
borinn fram kaldur, í hlaupi. Dóm-
ararnir tilkynna um nokkra rétti
sem þeir ætla að smakka og þeir eru
bornir fram heitir, en afgangurinn
er metinn eftir útliti, trúverðug-
leika - hvort hann er girnilegur - og
heildarsvip og útliti borðsins,“ segir
Ragnar og ekki er laust við að munn-
vatn læðist í munnvik fulltrúa Blaðs-
ins, enda veit hann af persónulegri
reynslu hvílíkan seyð þetta ágæta
landslið getur kokkað upp. Á gener-
alprufu sem haldin var í húsi Orku-
veitunnar fyrir mótið, sl. þriðjudag,
fékk hann ásamt nokkrum koll-
egum sínum að bragða á herlegheit-
unum sem í boði verður í Basel - lá
við að hann keypti sér þá þegar flug-
miða til Sviss. Meðfylgjandi myndir
eru teknar á generalprufunni góðu,
en Blaðið mun skýra frá árangri liðs-
ins eftir því sem fregnir berast yfir
Atlantshafið.
haukur@vbl.is
Matseðillinn hjá íslenska Kokkalandsliðinu
Forréttur: Léttreykt bieikja og humar
með paprikusalsa, smjörbaunum og skel-
fiskssmjörsósu
Eftirréttur: Súkkulaðikaka með hungang-
smiðju og te-marineruðun blæjuberjum,
sítrusmús og blæjuberjaís.
Aðalréttur: Rósmarínristaðar nautalundir
og kálfamósaík með kartöflu-terrínu og
sósu„aroma"
Kokkalandsliðið einbeitt á svip undirbýr
glæsilega máltíð á generalprufunni sl.
þriðjudag.
Erföabreytt matvæli komin til að vera
Kveikja von um að brauðfœða alla jarðarbúa
Björn L. Örvar, sameindaerfðafræðingur
Á morgun verður haldinn hádegis-
fundur í Tjarnarsal Ráðhúss Reykja-
víkur um erfðabreytt matvæli.
Björn L Örvar sameindaerfðafræð-
ingur mun flytja erindi á fundinum.
,Ég lærði í Kanada og þar spáði ég
mikið í erfðatækni plantna við
matvælaframleiðslu,“ segir Björn.
Hann segir að spár bendi til að fólks-
fjölgun verði meiri en aukning í mat-
vælaframleiðslu heimsins í framtíð-
inni og þannig sé fyrirsjáanlegt að
ekki verði til nægur matur fyrir
alla. „Þá er spurningin hvernig á að
auka matvælaframleiðslu en þar eru
helst tveir möguleikar," segir Björn.
Hann segir annan möguleikann að
auka framleiðslu á hektara en það
er álit margra að það verði ekki gert
nema með erfðatækni. Hinn mögu-
leikinn er að fjölga hekturum undir
framleiðsluna en það þýðir óhjá-
kvæmilega aukna eyðingu skóga
til ræktunar. „Nokkurs misskiln-
ings virðist gæta um ágæti erfðra-
breyttra matvæla og sumir telja þau
hættuleg," segir Björn en bætir við
að skýrslur t.d. Matvælastofnunar
sameinuðu þjóðanna (FAO) sýni
að erfðabreytt matvæli séu hættu-
laus. Björn segir að erfðabreyttar
matvörur hafa verið á markaði í 10
ár og telur upp maís, soja, kartöflur
og ýmis matvæli unnin úr þessum
afurðum. „Þróun erfðabreyttra mat-
væla verður ekki stöðvuð og það eru
engin matvæli sem gangast undir
jafn mikla skoðun og þau,“ segir
Björn og bætir við að mun minni
kröfur séu gerðar þegar hefðbundin
matvæli séu annarsvegar.
Björn segir erfðabreytt matvæli
nauðsynleg ef við ætlum að geta
brauðfætt heiminn og að það megi
ekki loka á þessa tækni. „Það hefur
dregið úr notkun eiturefna eftir
að erfðabreytt ræktun kom til sög-
unnar vegna þess að ákveðið gen eru
sett í plönturnar sem gerir það að
verkum að þær þola betur pestir án
eiturefna," segir Björn. Hann segir
þetta verða til þess að þeir sem vinni
við landbúnað sleppi við að eitra og
þar með minnka líkur á sjúkdómum
sem því fylgi oft.
Björn vitnar í vísindatímaritið The
Science og segir að þar komi fram að
Kínverjar verði líklega fyrstir til að
taka í notkun erfðabreytt hrísgrjón
en það mun valda byltingu í notkun
erfðrabreyttra matvæla í heiminum.
Björn segir að í mörgum heims-
hlutum sé vandamál með ræktun
vegna vatnsskorts eða vegna þess að
jarðvegurinn er ekki nógu góður til
ræktunar. „Þannig hefur það verið
vandamál í suður-Ameríku hversu
súr jarðvegurinn er, “ segir Björn og
bætir við að jarðvegurinn þar leysi
upp ál úr berginu og því sé uppskera
minni vegna áleitrunar. Björn segir
að annarsstaðar hafi vatnsskortur
virkað sem flöskuháls á framleiðslu
en með erfðarbreytingu megi búa
til plöntur sem þola þurrk betur og
þrufa minna vatn. Sömu aðferð má
síðan nota til að framleiða kulda-
þolnar plöntur.
Björn segir erfðabreytingu öfl-
uga tækni sem erfitt verði að ýta
til hliðar og segir engum stafa ógn
af erfðabreyttum matvælum sé
eðlilegri varúð beitt. „Það er slæmt
þegar slúður og vísindagreinar eru
lagðar af jöfnu í umræðunni um
erfðabreytt matvæli," segir Björn
og bætir við að m.a. hafi komið upp
umræða um að erfðabreytt matvæli
gætu orsakað krabbamein, en segir
engar rannsóknir sýna fram á það.
Björn segir þá matvöru sem við
neytum í dag vera langt frá þvi að
vera eins og hún var í upphafi og
nefnir sem dæmi tómata og blómkál.
„Við höfum fjarlægst upprunann og
margt bendir til að erfðabreytt mat-
væli séu það sem koma skal í framtíð-
inni,“ segir Björn.
Þorvarður Árnason heimspek-
ingur og náttúrusiðfræðingur hjá
Háskólanum á Hólum er einnig
fyrirlesari í Ráðhúsinu á morgun
en hann setur spurningarmerki
við áhrif erfðabreyttra matvæla á
neytendur. Þá segir hann ekki vitað
hvaða áhrif erfðabreyttar plöntur
hafi á umhverfið og spurning hvort
þær hafi áhrif á villtar tegundir.
„Þetta er líka spurning um eigna-
rétt og hversu mikla hlutdeild þurf-
andi þjóðir fái í þessum matvælum,"
segir Þorvarður. Hann segir að
uppsprettur erfðaefna hafa verið
fengnar í vanþróuðu löndunum og
verið teknar án þess að greiða fyrir
þau. „Það er svo spurning hvort
þessar sömu þjóðir verði látnar
greiða fyrir erfðabreyttu matvælin,"
segir Þorvarður. Hann segir að
erfðabreytingu matvæla þurfi að
skoða í víðara samhengi og veltir
því fyrir sér hversu langt maðurinn
megi ganga til að breyta sköpunar-
verkinu. Þorvarður segir fundinn
verða góðan vettvang til að skiptast
á skoðunum um þessi mál
hugrun.sigurjonsdottir@vbl. is
<Rss&f
Stálpottasett á góðu verði
Brúðhjónalistar og gjafakort
búsáhöld
KRINGLUNNI
Slmi: 568 6440 I busahold@busahold.is