blaðið - 21.12.2005, Blaðsíða 32

32 I MATUR
MIÐVIKUDAGUR 21. DESEMBER 2005 blaöiö
Óvœntar gersemar
í ávaxtakœlinum
í ávaxtakælum landsins, innan
um banana, epli og perur, leyn-
ast oft óvæntar gersemar sem
geta frískað all-verulega upp á
hefðbundna matseld heimilisins,
þá eða millimálabitanna. Hér
er vísað til exótískra ávaxta af
ýmsu tagi, furðulegra ávaxta
sem oft á tíðum eru skringilegir í
laginu og jafnvel enn skringilegri
nöfn - Durian, Drekaávöxtur og
Rambutan eru ágæt dæmi. Nú
vita ævintýragjarnir sem á hafa
bragðað að margir þessara ávaxta
eru mikið lostæti og taka jafnvel
hefðbundnum eplum og appels-
ínum fram þegar best lætur.
Hinsvegar hika margir við að
bjóða Rambutan heim í eldhús ein-
faldlega vegna þess að þeir vita ekki
við hverju má búast af honum, þá
eða hvernig á að meðhöndla hann
og við hvaða tilefni hann hentar.
Má því ætla að leti og fáfræði verði
margir af þeirri unaðs-upplifun sem
fæst þegar nartað er í Cherimoyas
og kremkennt bragð sem minnir
á blöndu af ananas, mangó og blá-
berjum streymir um munninn. Því
ekki setja sér það áramótaheit að
kynnast sem flestum af þessum
furðulega nefndu félögum okkar
og bjóða jafnvel einhverjum þeirra
fastan sess í eldhúsinu? Augljóst
er að slíkt áramótaheit kæmu sér
einkar vel um þessar mundir, enda
mannslíkaminn sólginn í vítamín
nú í skammdeginu og nauðsynlegt
að metta það hungur eigi hann ekki
að koðna niður og veslast upp. Svo er
fjöldi skemmtilegra ensima og stein-
efna í flestum þessum ávöxtum sem
bæta meltinguna og gefa hraustlegt
og gott útlit. Víst er að það borgar
sig alltaf að líta hraustlega og vel út.
Durian
Durian kemur frá SA-Asíu, en þar
oft er vísað til hans sem „konungs
ávaxtanná'. Ávöxturinn hefur mjög
sterka lykt og fráhrindandi útlit, en
forðast ætti að láta þá eiginleika
blekkja, því sætt bragðið sem leynist
innan við gaddana minnir helst á
jarðaber með rjóma - með smá lauk-
keim. Vel má nasla á Durian einum
og sér, en einnig er hægt að nota
hann ferskan í ýmsa eftirrétti og
hristinga, þá eða í sósur ýmiskonar.
Ung kókoshneta
Víða í Tælandi er vinsælt að hefja
ljúfa kvöldstund á því að drekka
sæta og þunna mjólk úr hinni ungu
kókoshnetu og er þá oft regnhlíf
höfð með til skrauts. Þykir kjöt
hnetunnar ekki síðra, það er sætt,
hlaupkennt og mjúkt undir tönn.
Kókoshnetan unga hefur til að bera
mikinn fjölda hollra ensima og
„góðrar fitu“ og er því mælt með því
að hún sé snædd og drukkin hrá, en
hana má t.a.m. nota í allskyns hrist-
inga, og orkudrykki þá eða með ís
eftir góða máltíð.
Okra
Okra (einnig kallað „Ladyfingers")
á rætur að rekja til Afríku en er nú
vinsælt víða um heim og m.a. mikið
notað í bandarískri, indverskri og
austurlenskri matargerð. Okra er
ekki bragðmikið, ber með sér nokk-
urn keim af eggaldini, en dregur
vel í sig bragð af kryddi ýmiskonar
og hentar því vel í flesta matargerð.
Einnig má vel snæða það hrátt eða
marinerað, en þannig fram borið
hentar það sérlega vel með tómötum
og lauk. Okra gefur frá sér slím-
kenndan vökva þegar það er skorið
sem mörgum þykir ljótur á að líta.
Vökvi þessi er hinsvegar mesta þarfa-
þing og gagnast t.d. vel til þess að
þykkja upp súpur og sósur.
Curbua
Ávöxturinn Curbua kemur frá S-Am-
eríku og þykir mesta þarfaþing, bráð-
hollur og bragðgóður. Ávöxturinn er
stundum kallaður „banana-ástar-
aldin“, útlitsins vegna, en hann er
af sömu ætt og ástaraldin og bragð
hans þykir bera talsverðan keim af
því. Curuba er fallegur ávöxtur og
því oft notaður til skrauts, en bragðið
er ekki síðra og býður upp á notkun
í drykki, ávaxtasalöt, eftirrétti og
sultur af ýmsu tagi. Best þykir að
velja ávöxtinn grænan og stinnan og
láta þroskast við stofuhita.
Guava
Guava-ávöxturinn er talinn upp-
runninn í suðurhluta Mexíkó og
mið-Ameríku. Hann bragðast
vel ferskur, en þar sem mikið er
af steinum í ávextinum er hann
oftar notaður í drykki, eftirrétti,
sósur og slíkt. Hann má til dæmis
finna í mörgum gosdrykkjum með
„trópikal" bragði. Afhýddur og stein-
hreinsaður þykir hann einnig henta
afbragðsvel í salöt. Bragðið af Guava
er kröftugt, sætt og ilmkennt og vel
til þess fallið að hressa upp á pott-
rétti eða bara þegar vantar eitthvað
gott að narta í.
Drekaávöxtur
Drekaávöxturinn (sem stundum er
kallaður jarðaberjapera) er sérstak-
lega tilkomumikill og voldugur í
útliti og hefur nafn sem samræmist
því, en bragðið er þó ljúft og milt
og minnir kannski helst á peru. Af
honum fást nokkrar tegundir hér
á landi, en algengast er að hann sé
bleikur eða gulur að utan. Dreka-
ávöxturinn er oftast borðaður
ferskur og þá jafnan kældur, en
svipaðar aðferðir eru viðhafðar við
neyslu hans og Kiwi-ávaxtarins
- hann er skorinn í tvennt og étinn
með skeið. Salöt, eftirréttir og hrist-
ingar taka drekaávextinum einnig
fagnandi, enda er hann vinalegur og
hress bæði á að líta og bragða.