blaðið - 16.02.2006, Page 32

32 I MENNING
FIMMTUDAGUR 16. FEBRÚAR 2006 blaöið
Huggun, gleði og von Passíusálmanna
„Tímabilið eftir siða-
skiptin hefur mér
alltaf þótt spennandi
afþví að það er Iítið
rannsakað og maður
þarf að leggja nokkuð
á sig til að skilja það.
Skáldskapur þessa
tímabils er afar
áhugaverður,“ segir
Margrét Eggerts-
dóttir, doktor í
skáldskap Hall-
gríms Péturssonar,
en það kemur í
hennar hlut þetta
árið að lesa Pass-
íusálma skáldsins í
Ríkisútvarpinu.
„Hallgrímur ber höfuð og herðar
yfir samtíðarmenn sína og er eitt af
okkar bestu skáldum. Það þarf í raun-
inni ekkert að rökræða það. Hins
vegar á það við um öll stór skáld að
þegar þeim er hampað mikið þá fer
það í taugarnar á sumum. Það er til
dæmis til fólk sem opnar ekki bók
eftir Halldór Laxness af því það fer
svo í taugarnar á því hversu mikið
hefur verið látið með hann. Það má
vera að Hallgrímur virki þannig á
einhverja. En ég þekki engan sem
hefur í alvöru kynnt sér hann sem
skáld og ekki hrifist af verkum
hans.“
Gullkorn í hverjum sálmi
Einstaka sinnum heyrir maður sagt
að hluti af Passíusálmunum sé leir-
burður. Er einhver innistaða fyrir
þeirri fullyrðingu?
„Nei, fjarri því. Hallgrímur Péturs-
son var bragsnillingur, hafði mjög
gott vald á formi og
byggingueinsog
bæði sést afPass-
íusálmunum
og öðrum kveð-
skap hans. Hann
beitir líka ýmsum
klassískum stíl-
brögðum en á svo
snjallan hátt að
lesandinn tekur
varla eftir því. Á
yfirborðinu virð-
ast sálmarnir ein-
faldir en þeir eru
settir saman af mik-
illi list. I hverjum
einasta sálmi er að
minnsta kosti eitt gull-
korn - og oft fleiri! Ég hef verið að
velta því fyrir mér hvað það er sem
gerir þá að klassískum skáldskap
sem á alltaf erindi við fólk. Ég held
að svarið sé að Hallgrímur túlkar öll
atriði píslasögunnar, stór og smá, út
frá mannlegum aðstæðum. Hann
dregur athygli okkar að aðstæðum
sem hver sem er gæti lent í eða
hefur lent í. Eins og til dæmis það að
breyta gegn betri vitund eða að vera
kominn í vondan félagsskap en vita
ekki hvernig maður eigi að losa sig
frá honum. Hann tekur fyrir stórar
spurningar um þjáningu og örvænt-
ingu, líf og dauða en fjallar líka um
hversdagsleg atvik, hvernig fólk
bregst við og hegðar sér i daglegu
lífi. Það er ekki þjáningin sem er að-
alatriðið, og alls ekki hin líkamlega
þjáning, heldur það hvað við getum
lært af þessari sögu sem er kjarni
kristinnar trúar. Ég held að aðalboð-
skapur Passiusálmanna sé að veita
99..............................
Hallgrímur Pétursson. „Hallgrímur ber
höfuð og herðaryfir samtíðarmenn sína
og er eitt afokkar bestu skáldum og það
þarfí rauninni ekkert að rökræða það."
Hlutverk hug-
og félagsvísinda
Rannsóknastefna um hug-og fé-
lagsvísindi verður haldin í Reykja-
víkurQkademíunni í dag, fimmtu-
daginn 16. febrúar kl. 14-17.
Hvar standa hug-og félagsvísindi
í umrótinu og hvert er hlutverk
þeirra?
Eiga þau erindi við samfélagið?
Eiga þau líka að fara i „útrás“?
Eiga þau að andæfa breytingum
eða hafa áhrif sem gagnrýnin um-
hugsun og skapandi vettvangur
nýrra hugmynda?
Geta hug- og félagsvísindi sótt
fram á eigin forsendum í markaðs-
veruleika dagsins i dag?
Hver er raunveruleg þekking á
íslenskri menningu og samfélagi, í
fortíð og nútíð?
Eiga hug-og félagsvísindi að gang-.
ast undir skilyrði markaðshyggj:
unnar eða mega þau skilgreina sig
og hasla sér völl sjálf?
Leitað verður svara við þessum og
mörgum öðrum spurningum á mál-
þingi ReykjavíkurAkademíunnar
og Hagþenkis í samstarfi við fræði-
menn og kennara við Háskóla ís-
lands, Viðskiptaháskólann á Bifröst
og Kennaraháskóla íslands.
Erindi flytja Guðrún Nordal bók-
menntafræðingur, Jón Ólafsson
heimspekingur, Viðar Hreinsson
bókmenntafræðingur, Stefán Ólafs-
son félagsfræðingur, Ólöf Gerður Sig-
fúsdóttir mannfræðingur og Gretar
L. Marinósson sálfræðingur. Einnig
verður leitað eftir sjónarmiðum úr
viðskiptalífinu.
Eftir kaffihlé verða pallborðsum-
Blaöiö/Frikki
Margrét Eggertsdóttir les Passíusálmana á RÚV.,,1 hverjum einasta sálmi er að minnsta kosti eitt gullkorn - og oft fleiri.
hverju einasta mannsbarni huggun,
gleði og von. Ég held að það sé líka
mikill misskilningur að halda að
Hallgrími hafi liðið illa þegar hann
orti sálmana. Ég tel að sálmarnir
hafi verið ortir á tímabili sem var
það besta á ævi hans. Þess vegna gat
hann gert þetta svona vel.“
Dramatísk hvörf
Hvernig maður var Hallgrimur
Pétursson?
„Það er erfitt fyrir mig að svara því
en ég þykist vita að hann hafi verið
mjög gáfaður og mikill listamaður.
Ég er líka viss um að hann var gam-
ansamur og skemmtilegur. Það
sem skiptir mestu máli er að hann
lét eftir sig skáldskap sem er gífur-
lega mikilvægur þáttur í íslenskri
menningu og þess vegna er okkur
sem þjóð nauðsyn að leggja rækt við
hann. Islendingar hafa sem betur
Viðar Hreinsson. Flytur erindi í Reykjavík-
urAkademíunni á rannsóknarstefnu um
hug-og félagsvísindi.
ræður þar sem fulltrúum stjórn-
málaflokkanna er boðið að taka þátt.
Umræðuefnið er stefna stjórnvalda í
hug-og félagsvísindum.
fer haft vit á því hingað til og þannig
verður það vonandi áfram.“
Hvað gerir hannað góðu skáldi?
„Samtími hans hefði sagt að það
væri sambland af meðfæddum
hæfileikum og lærdómi. Mér finnst
freistandi að segja að hin óvenjulega
ævi sem hann átti hafi gert hann að
góðu skáldi. Æviferill hans er ólíkur
ferli næstum allra annarra á hans
tíma. Hann var af góðum ættum og
hefði getað farið hefðbundna leið
til að hljóta menntun og embætti
en af einhverjum ástæðum hrökkl-
ast hann burt frá Hólum ungur að
aldri. Hann hrapar niður úr embætt-
ismannastéttinni en kemst þangað
aftur fyrir aðstoð Brynjólfs Sveins-
sonar. Þegar hann kynnist Guðríði
Símonardóttur verða aftur dramat-
ísk hvörf í lífi hans. Það segir eitt-
hvað um persónu hans að hann fer
sína leið oftar en einu sinni. Hann
valdi ekki þá beinu þægilegu braut
sem margir gera. Ég held að það
hljóti að vera hluti af því hversu
langt hann náði sem skáld. Það
færði honum lífsreynslu sem kemur
fram í þeirri dýpt og visku sem ein-
kennir kveðskap hans.“
109 SU DOKU talnaþrautir
Lausn síðustu gátu Su Doku þrautin snýst um
að raða tölunum frá 1-9
lárétt og lóðrétt í reitina,
þannig að hver tala komi
ekki nema einu sinni fyrir
í hverri línu, hvort sem er
lárétt eða lóðrétt. Sömu tölu
má aukin heldur aðeins
nota einu jýnni innan hvers
níu reita fylkis. Unnt er að
leysa þrautina út frá þeim
tölum, sem upp eru gefnar.
Gáta dagsins
6 9 7
1 7 5 3 8
8 6
4 7 9 6
5
8 3 2 6
4 7
8 2 4 5 3
5 8 9
4 1 2 8 3 6 7 5 9
9 6 8 2 7 5 3 1 4
5 3 7 1 9 4 8 2 6
2 5 9 6 4 7 1 3 8
7 4 6 3 1 8 5 9 2
1 8 3 9 5 2 6 4 7
3 2 1 7 6 9 4 8 5
8 7 4 5 2 3 9 6 1
6 9 5 4 8 1 2 7 3
lovin’ if

Tilboð McDonald’s
Salat + SpriteZero + Skrefamælir
|g