blaðið - 24.02.2006, Blaðsíða 26

26 I GÆLUDÝR
FÖSTUDAGUR 24. FEBRÚAR 2006 blaöið
,,Erró er mér mjög
mikill stuðningur"
Friðgeir Jóhannsson á eina þjálfaða blindrahund landsins
Flestir fá sér gæludýr til skemmt-
unar en fáir af nauðsyn. Sumir
verða að reiða sig á hunda dags
daglega og er Friðgeir Jóhansson
einn þeirra. Friðgeir misst sjónina
í slysi fyrir 8 árum og hefur notið
aðstoðar sérþjálfaðs hunds síðan.
,Erró hefur reynst mér mjög vel og
við förum saman í gönguferðir dag-
lega“, segir Friðgeir sem er varafor-
maður Blindrafélagsins. „Erró er orð-
inn átta ára en ég fékk hann þegar
hann var 18 mánaða gamall, þá ný-
orðinn blindur. Hundurinn hlýðir
skipunum um að beygja til hægri
eða vinstri, finna bekk, bílinn og
annað sem ég þarf aðstoð við. Þegar
við komum að gatnamótum bíður
hundurinn eftir að ég segi honum
til og á brúm finnur hann handriðið
svo ég geti stutt mig við það.“
Daglegir göngutúrar þeirra Frið-
geirs og Errós geta tekið allt að 2 Vi
klst. „Að því er ég kemst næst er ég
eini blindi maðurinn á íslandi sem
notar sérþjálfaðan blindrahund.“
Hvers vegna nota ekki fleiri
blindrahunda?
„Ég hugsa að fólk setji fyrir sig þá
miklu vinnu sem það útheimtir að
hafa hund en mér finnst það ekk-
ert miðað við þá ánægju og frelsi
sem það veitir mér að hafa Erró. Ég
hef þó heyrt að nokkrir sem eru í
sömu sporum og ég hafi íhugað að
fá sér hund svo það er ekki útilokað
að fleiri blindir sjáist spássera með
hunda í framtíðinni.“
Missti sjónina í slysi
Friðgeir missti sjónina fyrir átta
árum þegar hann var við vinnu við
byggingu Smáralindarinnar. „Ég
vann við sprengingar á svæðinu
þegar beltagrafa keyrði yfir mig og
súrefnisskortur varð þess valdandi
að ég missti sjónina. Slysið og afleið-
ingar þess urðu mér að sjálfsögðu
Blaðið/FMi
Friðgeir Jóhannsson ásamt labradorhund-
inum Erró sem fylgir honum hvert fótmál.
gríðarlegt áfall.“ Auk þess að missa
sjónina missti Friðgeir 75% af heyrn-
inni og brotnaði á 34 stöðum. „Ég
var lengi í hjólastól eftir slysið og
var í endurhæfingu á Grensásdeild.
Heyrnin hefur ekki komið aftur og
ég heyri mjög illa hljóð yfir 2000
riðum. Ég heyri ágætlega þegar ég
tala við fólk en ef það er mikill kliður
í bakgrunninum á ég erfitt með að
heyra.“ Það er ekki útilokað að Frið-
geir fái sjónina aftur en til þess þyrfti
hann að fara í aðgerð en tæknin er
ennþá ekki nógu mikil til að fram-
kvæma hana. „Augun sjálf eru heil
en það fór tenging sem veldur því að
ég sé ekki. Önnur leið sem gæti nýst
mér til að sjá væri að græða í mig
örflögu sem er eins og myndavél en
þá myndi ég ekki sjá skýrt og aðeins
útlínur."
Hundar ekki alls staðar velkomnir
Friðgeir er mjög háður aðstoð Errós
og tekur hann með sér hvert sem
hann fer. „Ég fer með hann á veitinga-
staði en fæ ekki alltaf ley fi til að koma
með hann inn. Þegar ég fer með hann
í leigubíl liggur Erró á milli fóta hjá
mér og ég get tekið hann með mér í
strætó. Á tjaldsvæðum er þó ekki vel
séð að vera með hunda og mér hefur
verið neitað um leigu á sumarbústað
vegna þess að ég var með hund með
mér.“ Friðgeir segir ástæður þess að
hundurinn sé ekki velkominn vera
að sumir hafi ofnæmi fyrir hundum.
„Ég er duglegur að hrósa Erró þegar
vel gengur og þetta byggist allt á því
að hann sé ánægður og kátur. Ef ég
er ekki með hundinn nota ég hvíta
stafinn en hef enga þörf fyrir stafinn
ef ég er með hundinn. Það var Auður
Björnsdóttir hundaþjálfari á Isafirði
sem þjálfaði hundinn en hún hefur
einnig þjálfað hjálparhund fyrir
manneskju í hjólastól og einnig hefur
hún þjálfað hund fyrir son sinn sem
er með vöðvahrörnunarsjúkdóm.
Erró á eftir um tvö ár og þá þarf ég
að finna mér annan hund.“
Slysið breytti mörgu í lífi Friðgeirs
og þurfti hann m.a. að skipta um hús-
næði. „Ég bjó á þriðju hæð í blokk en
eftir slysið fluttum við hjónin í rað-
hús þar sem aðgengi er þægilegra.“
Friðgeir situr ekki auðum höndum
þrátt fyrir breyttar aðstæður og
hefur hellt sér út í félagsstarf Blindra-
félagsins og telur upp ótal nefndir og
ráð sem hann er þátttakandi í. „Hjá
Blindrafélaginu er opið hús tvisvar í
viku og meðlimir félagsins fóru til
Kanaríeyja í vetur. í mars er síðan fyr-
irhuguð ferð á Hótel Örk og í sumar
verður farið til Danmerkur." Það er
greinilegt á tali við Friðgeir að hann
hefur ekki misst móðinn og kann að
sætta sig við breyttar aðstæður og
njóta lífsins.
hugrun@bladid.net
Sprautur og orma-
og katta mikilvœgar
„Kettlinga þarf að bólusetja og orma-
hreinsa við þriggja mánaða aldur“,
segir Dagmar Yr Ólafsdóttir dýra-
læknir. „Grunnbólusetningar eru
tvær og gerðar við þriggja og fjög-
urra mánaða aldur kattarins. Við 6-
7 mánaða aldur eru þeir síðan orma-
hreinsaðir í fyrsta skipti og eftir það
einu sinni á ári.“
Dagmar segir að kettir geti smit-
ast af ormum af öðrum köttum. „Þá
fá þeir líka bandorma af músum og
fuglum sem þeir éta. Við mælum
með að læðurnar séu teknar úr sam-
bandi við 5-6 mánaða aldurinn og
fressin á svipuðum tíma. Dagmar
segir að sumir eigendur katta vilji
gjarnan „leyfa“ köttunum að eiga
kettlinga. Kötturinn upplifir þetta
ekki svona og fæðing kettlinga
er eingöngu til skemmtunar fyrir
eiganda kattarins. Það er því hest
að taka læðurnar úr samhandi ef
ekki er ætlunin að fá kettlinga á
heimilið. Annar kostur er að setja
læðuna á pilluna sem er gefin einu
sinni í viku. Við mælum þó ekki
með pillunni í lengri tíma því hún
getur verið krabbameinsvaldandi
og krabbamein í köttum er í 90% til-
fella illkynja.“
Kettir geta fengið sykursýki
Dagmar segir að nú sé lagaleg
skylda að örmerkja dýr í Reykjavík,
á Alftanesi og í Reykjanesbæ en þá
er flaga sett undir feld dýrsins og
er það gert hjá dýralækni. „Þetta
er mjög til bóta því eyrnamerkin
sem eru notuð verða ólæsileg með
tímanum.“
Kettir geta fengið sykursýki og
hjartasjúkdóma eins og mannfólkið
og því þarf að passa það sem þeir
láta ofan í sig.“
Vinnuhundar þurfa oftar í sprautur
Dagmar segir það fara eftir hlut-
verki hundsins hversu oft þeir fara
í sprautur. „Ef hundurinn er not-
aður sem vinnu- eða leitarhundur
þarf að sprauta hann átta vikna
gamlan. Ef hundurinn er ekki undir
álagi er nóg að hann fari í sprautur
annað hvert ár. Hunda þarf að barn-
dormahreinsa einu sinni á ári hjá
dýralækni og á 3-6 mánaða fresti
heima. Þá þarf að fara með hunda í
bólusetningu árlega.“
hugrun@bladid.net
Aukning oínœmis á heimsvísu
Börn sem eru alin upp við dýrahaldfá síður dýraofnœmi.
30% - 50% AFSLÁTTUR
Af öllum gæludýravörum.
NUTRO — CHOICE KATTAFÓÐUR í
HÆSTA GÆÐAFLOKKI 50% AFSLÁTTUR.
TOKYO
gæludýravörur
Hjallahxaun 4
Hafnarfirði s.565-8444
Opið
mán-fös. 10-18
Lau.10-16
Sun 12-16
Fiskabúr
541. h30cm, b30cm, I60cm
meö tokí, tjósi, hreinsara,
hitara og hitamælir kr. 12382
Fiskabúrastandur
h68cm, b30cm t60cm
með skápi kr. 9524
DÝRARÍKIÐ
Grensásvegi s:5686668 - Skútuvogi 16 s:5680020
Akureyri s:4612540 - www.dyrarikid.is
Dýraofnæmi er orðið algengara nú
en áður en aukning ofnæmis hófst
eftir síðari heimsstyrjöldina. Þetta
segir Davíð Gíslason sérfræðingur
í ofnæmissjúkdómum. „Árið 1990
var gerð rannsókn sem sýndi að
7-8% fullorðinna voru með ofnæmi
fyrir köttum.
í rannsókninni voru 20-44 ára ein-
staklingar skoðaðir og kom í Ijós að
fólk á aldrinum 20-25 ára er liídegra
til að vera með ofnæmi en þeir sem
voru eldri“, segir Davíð.
Davíð segir ástæður þessa vera þá
að ofnæmi sé algengast um tvítugt
en rjátlist oft af fólki með aldrinum.
„Hin skýringin er sú að tíðni ofnæmis
hefur verið að aukast í heiminum og
í dag eru fleiri tvítugir með ofnæmi
en sami aldurshópur fyrir 30 árum
siðan. Aukin velmegun er talin ein
ástæða þessarar þróunar. Af þeim
sem eru með ofnæmi er grasofnæmi
algengast en ofnæmi fyrir köttum
kemur þar næst á eftir.
Þá hefur komið í ljós að börn sem
alin eru upp í sveit við dýrahald eiga
síður á hættu að fá ofnæmi fyrir
dýrum en önnur börn. Margt bendir
einnig til að dýr á heimili minnki
líkur á dýraofnæmi hjá börnum.“
Ofnæmiseinkenni svipuð
kvefeinkennum
Davíð segir að um 6% séu með of-
næmi fyrir hundum og segir fólk
geta verið með ofnæmi án þess að
sýna einkenni þess. „Einkenni katta-
ofnæmis eru alvarlegri en einkenni
hundaofnæmis en helstu einkenni
kattaofnæmis eru nefrennsli, kláði
í augum og langvarandi kvefein-
kenni. Þá getur hnerra og astmaein-
kenna orðið vart. Fólk getur verið
með hundaofnæmi án þess að gera
sér grein fyrir að hundurinn sé or-
sakavaldur ofnæmisins.“
Hvað orsakar kattaofnœmi?
„Próteinsameindir úr húð og svit-
akirtlum er það sem veldur ofnæmi
og er meiri hætta á að fá ofnæmi
fyrir eldri köttum því með aldr-
inum losna flögur af köttunum sem
svífa í loftinu og eru ofnæmisvald-
andi. Nagdýr geta líka verið miklir
ofnæmisvaldar en fólk er oft með
þau sem gæludýr. Fólk virðist þó
setja það siður fyrir sig að losa sig
við nagdýrin en stærri gæludýr eins
og hunda og ketti.“
Davið segir ofnæmi hafa sterka
ættarfylgni en aðeins um 15% líkur
eru á ofnæmi ef engin ættarsaga er
fyrir hendi. Sé ofnæmi í móður- og
föðurætt eru hinsvegar yfir 50%
líkur á ofnæmi.
Afnæming gegn ofnæmi
Þeim stöðumferfjölgandi þarsem
dýrahald er bannað og má nefna
fjölmörg fjölbýlishús, veitinga-
staði, sumarbústaði og jafnvel
tjaldstœð. Er hœtta á ofnœmisein-
kennum ef fólk umgengst dýr á
þessum stöðum?
„Ég tel að meta þurfi dýrahald á
hverjum stað af skynsemi en ég veit
að dýrahald getur valdið ágreiningi
í fjölbýlishúsum. Líkur á ofnæm-
iseinkennum eru nánast engar á
tjaldsvæðum þó svo dýr séu þar á
ferð. Það er möguleiki að finna fyrir
Davíð Gíslason sérfræðingur í ofnæmis-
sjúkdómum.
ofnæmiseinkennum í sumarhúsi
þar sem dýr hefur verið og ég tel
mikilvægt að halda þeim húsum að-
skildum þar sem gæludýr eru leyfð.“
Davíð segir enga 100% lækningu
við ofnæmi en þó sé hægt að fara í
meðferðir á því. „Svokölluð afnæm-
ing hefur verið notuð en það er
meðferð sem tekur 3-5 ár. Þarna fær
sjúklingurinn sprautur vikulega til
að byrja með en síðan á sex vikna
fresti. Þessi meðferð kostar tíma og
peninga og henni fylgir einnig viss
áhætta. Þá er ekki vitað hverjir eru
líklegastir til að ná bestum árangri
af meðferðinni." Davíð segir suma
dýraeigendur vera á lyfjum í stað
þess að losa sig við dýrin og láti
sig hafa þau einkenni sem dýraofn-
mæmi fylgir.
hugrun@bladid.net