blaðið - 27.03.2006, Side 10

10 I ERLENDAR FRÉTTIR
MÁNUDAGUR 27. MARS 2006 bla6ið
Langt ferli og erfitt framundan
Yfirlýsing basknesku aðskilnaðarsamtakanna ETA um varanlegt vopnahlé þykir hafa styrkt mjög stöðu Jose Luis
Rodriguez Zapatero, forsætisráðherra Spánar. Hann horfir nú til kosninganna eftir tvö ár.
Joseba Permach, talsmaður Batasuna-flokksins, hin pólitfska arms ETA-hreyfingarinnar, á blaðamannafundi í Pamplona á Norður
Spáni. Á borðanum segir á tungu Baska:„Virðið ákvörðunarrétt basknesku þjóðarinnar. Land og frið núl"
Reuters
Jose Luis Rodriguez Zapatero, for-
sætisráðherra minnihlutastjórnar
sósíalista á Spáni, virðist hafa styrkt
mjög stöðu sína í kjölfar þess að
baskneska aðskilnaðarhreyfingin
ETA lýsti yfir „varanlegu vopnahléi“
í liðinni viku. Zapatero sem þykir
hafa verið heldur alvarlegur í emb-
ætti forsætisráðherra þótt hann
megi teljast prýðilega frjálslyndur
er sýnilega létt. Hann gætir þess þó
að vera varfærinn í yfirlýsingum
sínum og segir ákvörðun ETA að-
eins fyrsta skrefið í löngu og erfiðu
pólitísku ferli. Spánverjar standi
í „forstofu endaloka ofbeldisins“.
Óstaðfestar fréttir herma raunar
að yfirlýsing ETA hafi ekki átt að
koma Zapatero svo mjög á óvart.
Að sögn dagblaðsins E1 País voru
drög að henni lögð á leynilegum
fundum fulltrúa spænska ríkisins
og ETA í Ósló og Genf í fyrra. Segir
blaðið að ETA hafi sent Zapatero
bréf í ágústmánuði árið 2004 og að
fundirnir hafi farið fram síðsum-
ars í fyrra.
ETA-hreyfingin hefur í tæp 40 ár
háð blóðuga baráttu fyrir stofnun
sjálfstæðs ríkis Baska á Spáni. Rúm-
lega 800 manns hafa týnt lífi í að-
gerðum hreyfingarinnar á þessu
tímabili. Þar ræðir einkum um
stjórnmálamenn, lögreglumenn
og herforingja auk þess sem fjöldi
óbreyttra borgara hefur týnt lífi í
hryðjuverkum samtakanna. Hreyf-
ingin hefur þó einkum staðið fyrir
tilræðum við einstaklinga fremur
en „stóraðgerðum" í þeim tilgangi
að myrða sem flesta.
Zapatero hefur lýst því yfir að
stjórn sín hafi sett það efst á verk-
efnalistann að tryggja friðinn í
Baskalandi en þar hefur ETA-hreyf-
ingin einkum látið til sín taka.
Skoðanakannanir hafa leitt í ljós
að mikill stuðningur er á Spáni við
þetta stefnumál ríkisstjórnarinnar.
Því fer þó fjarri að algjör samstaða
ríki í spænskum stjórnmálum um
hvernig tryggja beri friðinn.
Eining ríkisins
Forustumenn Þjóðarflokksins
(Partido Popular, PP) hafa löngum
vænt sósíalista um linkind gagnvart
hryðjuverkamönnum. Þjóðarflokk-
urinn hefur fram til þess hafnað
öllum viðræðum við ETA þó svo
raunar sé vitað að þreifingar fóru
fram er Þjóðarflokkurinn, sem er
flokkur miðju og hægri manna, var
við völd á Spáni frá 1996 til 2004.
Eining spænska ríkisins er Þjóðar-
flokksmönnum nánast trúaratriði
og hafa þeir jafnan viljað sýna fulla
hörku í viðskiptum við áköfustu
þjóðernissinnana í Baskalandi og í
Katalóníu. Hægri menn segja ekki
koma til álita að hefja viðræður við
pólitíska fulltrúa ETA fyrr en hreyf-
ingin hafi afvopnast og verið leyst
upp fyrir opnum tjöldum.
Fyrstu viðbrögð Þjóðarflokks-
ins einkenndust af miklum efa-
semdum um að taka bæri yfirlýs-
ingu ETA alvarlega. Mariano Rajoy,
leiðtogi flokksins, virtist í fyrstu
hafa í huga hefðbundinn skotgrafar-
hernað gegn ríkisstjórn Zapateros.
Nú kveður nokkuð við annan tón
og hefur Þjóðarflokkurinn sagt að
hann standi með ríkisstjórninni
í þessu máli. Heldur þykir sú yfir-
e lýsing loðin og þrátt fyrir yfirlýs-
| ingar um að samstaða ríki er ekki
óhugsandi að harðar deilur um
næstu skref í viðskiptum við ETA
og hinn pólitíska væng hennar séu
í vændum á Spáni.
Reynslan frá Norður-írlandi
Spænskir stjórnmálamenn hafa
löngum fylgst grannt með þróun
mála á Norður-lrlandi. Þar tók
friðarferlið rúm tíu ár. Irski lýð-
veldisherinn lýsti yfir vopnahléi
árið 1994 en það var ekki fyrr en
í fyrra sem samtökin kunngjörðu
að „vopnaðri baráttu' hefði verið
hætt. Margir búast við því að þró-
unin á Spáni verði eitthvað þessu
lík. Sjálfur hefur Zapatero lýst yfir
því að ákveðið „ferli“ sé nú hafið
og það verði langt og erfitt. Athygli
hefur vakið að forsætisráðherrann
noti hugtakið „ferli“ því sama orð
kemur fyrir í yfirlýsingu ETA. Þar
er þess krafist að hafið verði „pól-
itískt ferli“ sem taki mið af hags-
munum og réttindum basknesku
þjóðarinnar. í raun vísar þetta orða-
lag til kröfunnar um sjálfstætt ríki
Baska. Stuðningur við þá hugmynd
er mikill í Baskalandi en meirihluti
Baska hefur á hinn bóginn fyrir
löngu hafnað baráttuaðferðum
ETA.
Hugsunin er miklu fremur sú
að efnt verði til þjóðaratkvæða-
greiðslu um sjálfstæði Baskalands.
Stuðningur við þá aðferð er einnig
almennur í Baskalandi en fullyrða
má að engar líkur séu á því að slíkt
ferli hlyti meirihlutastuðning á
þinginu í Madríd. Þar þykir ýmsum
sem einingu spænska ríkisins sé
nú ógnað sem aldrei fyrr enda eru
kröfur um aukna sjálfsstjórn og
jafnvel aðskilnað ekki bundnar
við Baskaland eitt. 1 ríkasta héraði
Spánar, Katalóníu, sýnastþjóðernis-
sinnar vera í mikilli sókn og þar er
nú komin fram krafa þess efnis að
Katalónar fái stöðu „þjóðar“ innan
Spánar. Raunar lýsti ETA-hreyf-
ingin yfir því í febrúarmánuði árið
2004 að hún væri tilbúin til að lýsa
yfir vopnahléi í Katalóníu einni
og var þetta haft til marks um að
bandalag hefði myndast með þjóð-
ernissinnum í þessum tveimur hér-
uðum Spánar. Þessi yfirlýsing kall-
aði fram gífurlega reiði í landinu.
Jose Luis Rodriguez Zapatero, forsætisráðherra Spánar, ræðir við Wolfgang Schússel,
kanslara Austurríkis á leiðtogafundi Evrópusambandsins (ESB) í liðinni viku. Spænsk
stjórnvöld meta mikils þann stuðning sem ESB hefur veitt þeim í glímunni við ETA. Sá
stuðningur var ítrekaður skilmerkilega á leiðtogafundinum.
Rúmfatalagerinn óskar eftir sölumönnum,
í boöi er fullt starf.
Góö laun í boöi fyrir duglega einstaklinga.
Mikil vinna í boói ó líflegum og skemmtilegum vinnustaó.
Or vöxtur fyrirtækisins gefur mikla möguleika ó aö vaxa í starfi.
Hæfniskröfur:
• Hressleiki
• Opin fyrir nýjungum
• Tilbúin a& læra
• Metna&ur og áhugi
Umsóknir sendist á rumfatalagerinn@rumfatalagerinn.is eða Smáratorg 1 201
Kópavogur merkt „Sölumaður". Allar nánari upplýsingar veita verlsunarstjórar í
verslunum Rúmfatalagersins milli 14:00 - 16:00.
Farið verður með allar umsóknir sem trúna&armál.
Smáratorgi 1 Holtagörðum Skeifunni 13 Glerártorg
200 Kópavogi v/Holtaveg 108 Reykjavík 600Akureyri
510 7000 104 Reykjavík 568 7499 463 3333
Póstkrafa 588 7499 Póstkrafa
Smáratorgi 1 Glerártorg
510 7020 463 3333
Balkanísering?
Zapatero forsætisráðherra hefur
sýnt körfu Katalóna ákveðinn skiln-
ing og uppskorið gífurlega harða
gagnrýni. Þjóðarflokkurinn hefur
m.a. vænt hann um að stefna að
„balkaníseringu“ Spánar með vísan
til upplausnar Júgóslavíu og hryll-
ingsins sem það ferli allt kallaði
yfir þjóðir Balkanskagans. Raunar
ræður pólitískt hagsmunamat ein-
hverju um afstöðu forsætisráðherr-
ans því hann þarf að reiða sig á
stuðning vinstri lýðveldissinna frá
Katalóníu á þingi.
Staðan í spænskum stjórnmálum
hefur gjörbreyst með yfirlýsingu
ETA-hreyfingarinnar. Spænsk
stjórnmál eru sérlega flókin og ljóst
er að stjórnmálaleiðtoga bíður erf-
itt verkefni. Og það á ekki síður við
um stjörnmálaflokka og -leiðtoga í
Baskalandi. Vonir hafa hins vegar
vaknað og þessu sinni eru þær raun-
verulegar og almennar. Líklegt sýn-
ist að yfirlýsing ETA marki raun-
veruleg þáttaskil.
FRJÁLST
ÓHÁÐ
blaóiö