blaðið - 24.07.2007, Qupperneq 14

ÞRIBJUDAGUR 24. JÚLÍ 2007
blaöió
KOLLAOGKÚLTÚRINN
kolbrun@bladid.net

Hvað er hægt að segja um
þjóðfélag sem segir að Guð
sé dáinn og Elvis lifi?
Irv Kupcinet
Blómaskeið
á ísafirði
Kaupmaður á hverju horni
þættir úr sögu verzlunar á
Isafirði frá 1944 -1993 er bók
eftir fón Pál Haildórsson sem
Sögufélag ísfirðinga gefur út.
Þetta er þriðja bók höfundar
um ísfirskt atvinnulíf á fimm-
tíu fyrstu árum lýðveldistíma-
bilsins. Rakin er uppbygging
og þróun verslunarinnar á
ísafirði á þessu tímaskeiði.
Sagt er frá uppbyggingu bæj-
arins, bættum samgöngum,
aukinni tækni og hagræðingu
í verslun og viðskiptum og á
öðrum sviðurn. Á þessu tíma-
bili urðu miklar breytingar og
stórstígar framfarir. Einnig
er sagt frá þeim mönnum sem
stóðu í fararbroddi í þessari
uppbyggingu-
Varioso í Lista-
safni Sigurjóns
Tríó Varioso leikur í Listasafni
Sigurjóns á sumartónleikum
í kvöld, þriðjudagskvöldið 24.
júlí, kl. 20:30. Tríóið skipa Ingi-
björg Guðjónsdóttir sópran,
Einar Jóhannesson klarínett
og Valgerður Andrésdóttir
píanó. Þau flytja tónverk eftir
Johann W. Kalliwoda, Hafliða
Hallgrímsson, Jón Þórarinsson,
Laszló Draskóczy og Franz
Schubert.
Ljúf náttúrustemning bæ-
heimska tónskáldsins Johann
W. Kalliwoda gefur tóninn í
upphafi tónleikanna og þeim
lýkur á meistaraverki Schu-
berts „Hirðirinn á hamrinum"
sem er nánast aría fyrir sópran,
klarínett og píanó, og var eitt
síðasta verk snillingsins. Milli
þessara þýsk-rómantísku
verka verða flutt sönglög Jóns
Þórarinssonar, sem eru löngu
orðin ástsæl meðal íslensku
þjóðarinnar, og „Syrpa“ eftir
Hafliða Hallgrímsson. Tón-
verkið „Syrpa“ byggir Hafliði
á íslenskum þjóðlögum og er
þetta frumflutningur verksins
hér á landi.
AFMÆLII DAG
Alexandre Dumas rithöfundur,
1802
Amelia Earhart flugkappi, 1897
Simón Bolívar byltingarmaður,
1783
Hrafnhildur „Vonleysið er þó alltaf hið
sama. Börnin eru tilfinningalega flöt og sjá
ekki fram á neina framtíð í þeim aðstæð-
um sem þau búa við.“
1 f
1

Heimildarmynd um palestínska flóttamenn
Frá fordómum til skilnings
Heimildarmynd Hrafn-
hildar Gunnarsdóttur um
palestínska flóttamenn
í flóttamannabúðum í
Beirút verður sýnd í Ríkis-
sjónvarpinu annað kvöld.
Myndin var tíu ár í vinns-
lu og vegna efnis hennar
var erfitt að fjármagna
hana í Bandaríkjunum.
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@bladid.net
Lifandi i Limbó (Alive in Limbo)
er heimildarmynd sem Hrafnhildur
Gunnarsdóttir, Tina Naccache og Er-
ica Marcus gerðu á árunum 1993 til
2004 og sýnd verður í Ríkissjónvarp-
inu næstkomandi miðvikudagskvöld.
I myndinni er fylgst með fjórum pal-
estínskum flóttamönnum i Shatila-
flóttamannabúðunum 1 Beirút og lí-
bönskum dreng í suðurhluta Libanon
um tiu ára skeið.
Stórpólitískt ástand
„Ég hef ferðast víða um heim sem
kvikmyndagerðarmaður, farið meðal
annars til Rúanda, Brasilíu, og Japan
en þegar ég kom til Líbanon var ég vör
við að ég hafði innbyggða fordóma
gagnvart aröbum. Hugmyndir mínar
um þá voru langt frá raunveruleik-
anum og það var gríðarleg lífsreynsla
fyrir mig að standa frammi fyrir
þessum fordómum. Fyrir vikið urðu
straumhvörf i lífi mínu og hugsunar-
háttur minn breyttist," segir Hrafn-
hildur. „Ég hafði ekki velt ástandinu
í þessum heimshluta mikið fyrir mér.
Ég hélt að Palestínu-arabar væru eins
og allir aðrir arabar og allir arabar
væru bara arabar. En svo reyndist
ekki vera og aðstæður Palestínu-ar-
aba í Líbanon eru ömurlegar. Það sem
blasir við manni er fyrst og fremst al-
gjörtvonleysi.“
Börnin í myndinni eru af þriðju
kynslóð palestinskra flóttamanna
sem elst upp í Líbanon siðan 1948
þegar fjölskyldur þeirra voru hraktar
burt af heimilum sínum í Palestínu.
Myndin var tekin á tíu ára tímabili
í fimm ferðum til Líbanon. Börnin
voru fyrst mynduð árið 1993 og síðast
árið 2002. I myndinni eru sýndar
breytingar sem verða eða verða ekki
á aðstæðum þeirra á þeim tíma. „Á
sextíu árum hafa búðirnar breyst
úr tjöldum í kofa, kofa i múrsteins-
hús og múrsteinshúsin hafa breyst
í tveggja hæða hús og svo í þriggja
hæða hús og síðan í fjögurra hæða
hús. Shatíla hefur sérstöðu sem flótta-
mannabúðir þar sem þær eru ekki
umluktar múrsteinsveggjum eins og
flestar búðirnar í Líbanon. Shatíla
rennur saman við Sabra sem er eitt
af fátækustu hverfum borgarinnar og
þar er því mikill skítur og drulla en
innandyra er allt hreint og fínt,“ segir
Hrafnhildur. „Vonleysið er þó alltaf
hið sama. Börnin eru tilfinningalega
flöt og sjá ekki fram á neina framtíð í
þeim aðstæðum sem þau búa við. Þau
dreymir um að eiga mannsæmandi líf
og sjá Evrópu í hillingum. Til viðmið-
unar við líf þessara barna er síðan lýst
lffi drengs sem býr i Suður-Líbanon.
Hann segir frá því hversu erfitt var að
sækja skóla vegna sprengjuárása ísra-
elsmanna á heimkynni hans og seg-
ist gjarnan vilja eiga heima þar sem
engar sprengjur falla.“ Hrafnhildur
segir að myndin sé mjög pólitísk í ein-
faldleika sínum: „Líf barnanna sem
afhjúpast á þessum tæpu tiu árum er
í raun vitnisburður um stórpólitískt
ástand.“
Erfið fjármögnun
Erfitt reyndist að fjármagna kvik-
myndina vestanhafs en loksins tókst
að fá samning við Independent Tele-
vision Service sem framleiðir heim-
ildarmyndir fyrir Public Broadcast-
ing Service. „Hörð samkeppni er um
peninga en þar eru 10 -12 verkefni fjár-
mögnuð á ári og um 1200 umsóknir
berast. Kvikmyndirnar sem ITVS
framleiðir eru settar upp á net 320
stöðva PBS og fá því mikla dreifingu.
Þegar kvikmyndin var fullunnin og
ljóst að hún afhjúpaði hluti sem ekki
sýna ísrael í fallegu ljósi var erfitt að
fá hana sýndá þar sem bandarískir
gyðingar búa, en þeir eru alla jafna
duglegir að styðja við bakið á PBS. Það
kom mér á óvart því hvernig er hægt
að neita þessum krökkum um sanna
og mannlega lýsingu á Hfi þeirra. Ég
KONAN
►
Hrafnhildur Gunnarsdóttir
útskrifaðist í kvikmynda-
gerð árið 1989 frá San Frans-
isco Art Institute.
► Heimildarkvikmyndir henn-
ar hafa vakið athygli og þar
á meðal má nefna Hrein og
bein og Hver hengir upp
þvottinn?
► Hún rekur fyrirtækið
Krumma kvikmyndir sem
framleiðir heimildarmyndir.
var vör við að ýmsar dyr virtust lok-
ast á mig þegar þessi afstaða var ljós.“
Myndin hefur fengið mjög góðar
viðtökur. Hún hefur verið sýnd víða
í Evrópu og hlotið verðlaun, þar á
meðaLHuman Rights Special Mention
- verðlaun á Locarno-hátíðinni í Sviss.
1 þrjú ár hefur Hrafnhildur reynt að
fá myndina sýnda hér á landi. „Þetta
gekk mjög hægt, ég fékk skrýtin svör
en ætlaði mér ekki að fá nei. Mér var
sagt að útvarpsráð yrði að gefa sam-
þykki fyrir sýningu myndarinnarþar
sem efnið væri viðkvæmt. Ég vildi
bara að myndin yrði sýnd og hún var
loks keypt á erlendum taxta sem er
engan veginn sambærilegur við þau
laun sem íslenskir kvikmyndagerðar-
menn fá. En ég er ánægð að myndin
sé komin til sýningar og RÚV á hrós
skilið fyrir að taka loks af skarið,"
segir Hrafnhildur.
MENNINGARMOLINN
O. Henry sleppt
úr fangelsi
Á þessum degi árið 1901 var
William Sydney Porter, sem skrifaði
undir rithöfundarnafninu 0. Henry,
sleppt úr fangelsi.
Hann var starfsmaður í banka
i Texas og þegar hann var sakaður
um ijárdrátt flúði hann til Hondúras.
Þegar eiginkona hans í Bandaríkj-
unum var greind með ólæknandi
krabbamein sneri hann aftur. Eigin-
kona hans lést skömmu siðar og 0.
Henry sat í fangelsi i þrjú ár. Þar sem
hann var menntaður lyfjafræðingur
fékkhann vinnu á fangelsissjúkrahús-
inu og hafði þar herbergi til umráða.
Meðan hann sat i fangelsi gaf hann
út fjórtán smásögur. Eftir lausn sína
flutti hann til New York og gaf út
fyrsta smásagnasafn sitt árið 1904.
Alls samdi hann um 300 smásögur
sem nutu mikilla vinsælda. Þrátt fyrir
vinsældir var líf hans ekki auðvelt og
hann barðist við fjárhagserfiðleika og
áfengissýki þar til hann lést árið 1910.