Bændablaðið - 13.01.2009, Qupperneq 8

8 Bændablaðið | þriðjudagur 13. janúar 2009
Á fundi um Evrópusambandsmál
sem haldinn var í Bændahöllinni
í gær með fulltrúum búgreina-
félaganna, búnaðarsamband-
anna og afurðastöðvanna kom
fram mikill einhugur um and-
stöðu gegn inngöngu Íslands í
Evrópusambandið. Bændasam-
tökin boðuðu til fundarins en til-
gangur hans var að ræða málin og
fá fram sjónarmið um næstu skref
í Evrópusambandsumræðunni.
Á fundinum fór Haraldur Bene-
diktsson, formaður Bændasamtak-
anna yfir afstöðu samtakanna til
Evrópusambandsins og kom fram í
máli hans að íslenskum landbúnaði
væri mikil hætta búin ef að sótt yrði
um aðild að Evrópusambandinu.
Kallaði hann eftir viðtækri sam-
stöðu meðal bænda um andstöðu
gegn slíkum hugmyndum. Ekki
stóð á svörum þeirra fjölmörgu full-
trúa sem að á fundinn voru mættir.
Komu fundarmenn hver af öðrum
uppi í pontu og lýstu áhyggjum
sínum með þá umræðu sem uppi
hefur verið í þjóðfélaginu. Óttuðust
sumir fundarmenn að svo gæti
farið að Íslandi yrði sturtað fyr-
irvaralaust inn í Evrópusambandið
og brýndu þeir forsvarsmenn
Bændasamtakanna til að standa
vaktina af fullum þunga til að koma
í veg fyrir að svo gæti farið.
Ekki um neinar framtíðar
undanþágur að ræða
Á fundinum flutti Björn Bjarnason
dómsmálaráðherra jafnframt erindi
um skýrslu Evrópunefndar forsæt-
isráðuneytisins sem að gefin var
út í mars í fyrra. Björn stýrði starfi
nefndarinnar og kom fram í máli
hans að niðurstaða nefndarinnar
sem birt var í skýrslunni, væri sú
að miðað við óbreytt stuðnings-
kerfi hér á landi myndi íslensk-
ur landbúnaður standa verr innan
Evrópusambandsins heldur en
utan þess. Björn skilaði sameign-
legu séráliti ásamt Einari Kristni
Guðfinnssyni sjávarútveg- og land-
búnaðarráðherra og fulltrúum Vinstri
grænna, Katrínu Jakobsdóttur
varaformanni flokksins og Ragnari
Arnalds þar sem kom fram það mat
þeirra að þeir hagsmunir og rétt-
indi sem glatast myndu við aðild
að Evrópusambandinu vegi mun
þyngra en sá ávinningur sem af
aðild hlytist. Björn sagðist enn vera
þeirrar skoðunar. Jafnframt lagði
hann áherslu á að ekki yrði um að
ræða neinar framtíðar undanþágur
fyrir íslenskan landbúnað þó vera
mætti að tímabundnar undanþágur
fengjust í samningaviðræðum við
Evrópusambandið og jafnvel þó að
tímabundnar undanþágur fengjust
væri ekkert í hendi varðandi það
að þær myndu standa óhaggaðar.
Fjöldi dæma væri um að slíkar
undanþágur hefðu verið afnumdar,
meðal annars með málarekstri fyrir
Evrópudómstólnum.
„Þeir meginþættir sem snerta
okkar grundvallar atvinnustarfsemi
eru utan Evrópska efnahagssvæð-
isins, það er að segja sjávarútveg-
urinn og landbúnaðurinn. Mín nið-
urstaða er sú, og það kemur líka
fram í okkar sameiginlega áliti
sem við stóðum að, er að hættan á
auðlindaásókn Evrópusambandsins
inn á okkar yfirráðasvæði séu
svo miklar ef við gerðumst aðil-
ar, að það sé ekki rétt að taka þá
áhættu“ sagði Björn í erindi sínu.
Björn sagði jafnframt að rangt
væri að tala um aðildarviðæður við
Evrópusambandið. „Engar aðild-
arviðræður, þetta er umsókn. Það
fara ekki fram neinar aðildarvið-
ræður eins og við skiljum það í
venjulegum skilningi eins og við
skiljum það, um að ef að maður
óskar aðildar að einhverju þá hafi
hann möguleika til að hafa önnur
sjónarmið en sá félagssakpur sem
að hann vill eiga aðild að. Í þessu
efni mætti bera það saman að járn-
smið dytti aldrei í hug að sækja um
aðild að Bændasamtökunum, hann
vissi að þar ætti hann ekki heima.
Bændasamtökin væru samtök sem
snerust um málefni sem að snertu
ekki hans hagsmuni beint. Ég lít
líka þannig á Evrópusambandið,
því til að mynda sjávarútvegsstefna
sambandsins snýst um allt annað en
það sem við erum að gera í okkar
sjávarútvegsmálum.“
Tollastjórnin getur ráðið úrslitum
um framtíð landbúnaðar hér
Björn minntist í máli sínu á þær deil-
ur sem staðið hafa um matvælafrum-
varpið og þær hættur sem að sam-
þykkt þess gæti skapað íslenskum
landbúnaði. Víst væri um það að sam-
þykkt þess myndi hafa áhrif en með
hörðum ákvæðum um sjúkdómavarn-
ir myndu þau áhrif ekki verða eins
mikil og óttast væri. Annað mál væri
með inngöngu í Evrópusambandið.
„Þá myndum við ekki hafa vald á
tollunum, þá myndum við þurfa að
afsala okkur tollastjórninni. Það er
einmitt tollastjórnin sem getur ráðið
úrslitum um það hvernig við búum
að landbúnaði hér á landi, það eru
tollarnir sem að Norðmenn hafa í
hendi sér og stjórna sinni landbún-
aðaruppbyggingu í gegnum þá. Þetta
er ekkert flókið mál. Ef að í umsókn
Íslendinga stæði að við ætluðum ekki
að fella niður tolla á landbúnaðarvör-
ur þá yrði það strax strikað út.“
En hversu miklu máli telur Björn
íslenskan landbúnað skipta varð-
andi mögulega aðild að Evrópu-
sambandinu? „Ég tel að aðild að
Evrópusambandinu krefjist þess að
samið verði um sjávarútvegs- og
landbúnaðarmál við sambandið
og horfið frá stefnu í þeim mála-
flokkum, sem hefur reynst okkur
Íslendingum vel. Þetta skiptir veru-
legu máli og það réð á sínum tíma
úrslitum gagnvart aðild Íslendinga að
EES-samningnum að sátt náðist um
landbúnaðarmál samhliða þeirri aðild
á vettvangi Sjálfstæðisflokksins. Sagt
er að Íslendingar hafi samið um 80
prósent aðild að Evrópusambandinu
með EES-samningnum, en þar eins
og endranær geta síðustu 20 prósent-
in ráðið úrslitum – þau gera það sam-
hliða öðru í mínum huga.“
Eins og kemur fram segist Björn
vera þeirrar skoðunar að hagsmun-
um Íslands sé betur borgið utan
Evrópusambandsins. Segist hann
muni beita sér gegn stefnubreyt-
ingu innan Sjálfstæðisflokksins í átt
til Evrópusambandsaðildar, bæði í
ræðu og riti.
Björn sagðist jafnframt vera
þeirrar skoðunar að ef að tekin yrði
ákvörðun um að sækja um aðild að
Evrópusambandinu ætti að leggja
það í dóm þjóðarinnar. Efna ætti til
þjóðaratkvæðagreiðslu um umsókn
og svo ætti auðvitað að efna til
þjóðaratkvæðagreiðslu um samn-
inginn sjálfann.
Afstaðan í samræmi við rödd hins
almenna bónda
Ef bera á stöðu Íslands og íslensks
landbúnaðar saman við eitthvert
aðildarríki Evrópusambandsins þá
er Finnland nærtækasta dæmið.
Erna Bjarnadóttir hagfræðingur
Bændasamtakanna fór á fundinum
yfir landbúnaðarstefnu Evrópusam-
bandsins og áhrif inngöngu Finna í
sambandið á finnskan landbúnað. Í
máli hennar kom meðal annars fram
að Finnar hafi fengið heimild til að
styðja við sinn landbúnað um 35
prósent meira en að meðaltali ger-
ist í Evrópusambandinu. Hins vegar
væri staðan sú að Finnar greiddu
60 prósent af stuðningi við finnsk-
an landbúnað sjálfir á meðan að
Evrópusambandið greiddi 40 prósent.
Jafnframt kom fram í máli hennar að
eftir inngöngu Finna í sambandið
hafi orðið nær 30 prósenta samdrátt-
ur á afurðaverði til finnskra bænda en
matarverð í Finnlandi hafi ekki lækk-
að nema um 10 prósent.
Evrópusambandið er viðskipta-
bandalag og þar ræður hagkvæmn-
in mestu. „Markmiðið er að flytja
framleiðslu þangað sem hún er hag-
kvæmust, ef horft er til launakostn-
aðar, framleiðslukostnaðar og verðs á
landi svo dæmi séu tekin“ sagði Erna.
Það er því ljóst að Ísland standi ekki
framarlega í þeim hópi ríkja ef inn í
Evrópusambandið væri komið.
Eins og áður var sagt lýstu fund-
armenn eindregnum stuðningi við
framgöngu Bændasamtakanna. Er
það í fullkomnu samræmi við þá
háværu rödd bænda sem að for-
svarsmenn samtakanna hafa heyrt
á bændafundunum nú í haust en
þar hafa menn lýst miklum áhyggj-
um af hugsanlegri aðild Íslands að
Evrópusambandinu. Það er því ljóst
að innan bændastéttarinnar er ein-
hugur um að berjast hatrammri bar-
áttu gegn inngöngu í sambandið og
fyrir framtíð íslensks landbúnaðar.
Forystumenn búnaðarsambanda, búgreinafélaga og afurðastöðva funduðu
um Evrópumál
Fullkominn einhugur
um andstöðu gegn ESB
Þórhallur Bjarnason formaður garð-
yrkjubænda sagði garðyrkjubænd-
ur uggandi vegna mögulegrar að-
ildar, t.a.m. þætti einsýnt að blóma-
rækt myndi leggjast af.
Edda Björnsdóttir formaður skógar-
bænda sagðist alfarið leggjast gegn
aðild að Evrópusambandinu enda
þótt skógarbændur yrðu líklega
ekki þeir sem myndu skaðast mest.
Fundarmenn voru sammála um að íslenskum landbúnaði væri mikil hætta
búin ef gengið yrði í Evrópusambandið.
Björn Bjarnason dómsmálráð-
herra sagðist telja að hagsmun-
um Íslands væri betur borgið utan
sambandsins.
Ný fjárhús voru tekin í notkun á
Hóli í Kelduhverfi skömmu fyrir
jól. Bygging hússins hefur staðið
yfir frá því í apríl. Húsið er ekki
fullfrágengið en komið í notkun
að hluta. Þetta er braggi sem er
sjálfberandi, þannig að ekkert
sérstakt burðarvirki er í húsinu
heldur eru bárurnar það stórar
að þar myndast burðarvirkið.
Einangrun er tvær tommur af
glerull og áldúkur á þeirri hlið
sem snýr inn í húsið. Húsið er alls
800 m2 og tekur fullbúið rúmlega
500 kindur, einnig er aðstaða í
öðrum endanum sem er hugsuð
sem aukarými á vorin en nýtist til
að vinna með hross á öðrum árs-
tímum.
Þriggja metra breið steypt stétt
er í húsinu miðju og gjafagrindur
á henni. Grindurnar eru færðar á
ytri brún stéttarinnar meðan gefið
er, síðan er rúllunum ekið inn á
dráttarvél þangað sem þær eiga
að vera og skornar þar. Rúnar
segir það taka í kringum hálfa
klukkustund að gefa sex rúllur.
Þegar allt verður komið í notkun
verður hægt að gefa 12 rúllur í
einu, sem ætti að vera fimm daga
gjöf.
Gjafagrindurnar eru smíðaðar
úr ryðfríu stáli og timbri. Það er
fyrirtækið Ryðfrítt ehf. í Garði í
Kelduhverfi sem sá um smíðina
á þeim. Verðið á grindunum gæti
komið einhverjum á óvart.
Ný fjárhús á Hóli rúma um 500 kindur
FRAMLEIÐNISJÓÐUR
LANDBÚNAÐARINS
auglýsir styrki til
rannsókna- og þróunar-
verkefna á árinu 2009:
Framleiðnisjóður auglýsir eftir umsóknum um styrki til rannsókna- og þróunarverk-
efna á sviði landbúnaðar á árinu 2009. Lögð er áherzla á að verkefnin séu til þess
fallin að auka framleiðni og arðsemi í landbúnaði. Forgangs njóta verkefni sem efla
nýsköpun og fjölbreytni innan hins nýja landbúnaðar.
Umsóknum skal skilað fyrir 20. febrúar n.k. til skrifstofu Framleiðnisjóðs landbún-
aðarins, Hvanneyrargötu 3 - 311 Borgarnes, á umsóknareyðublöðum sem þar
fást. Umsóknareyðublöð er einnig að finna á heimasíðu sjóðsins, veffang: www.fl.is.
Stefnt er að því að ljúka afgreiðslu umsókna í apríl n.k.
Ath. að sérstök viðfangsefni á sviði þróunarverkefna einstakra búgreina falla
einnig innan hins auglýsta skilafrests.
Nánari upplýsingar eru veittar á skrifstofu
Framleiðnisjóðs landbúnaðarins, Hvanneyri, 311 Borgarnes.
Sími 430-4300 / myndsími 430-4309 / netfang fl@fl.is