Fjarðarpósturinn - 23.02.1989, Blaðsíða 5

FMRDtt
pösturmn
RITSTJÓRI OG ÁBM.: FRÍÐA PROPPÉ
AUGLÝSINGASTJÓRI: ANNA ÓLAFSDÓTTIR
ÍÞRÓTTIR: HLYNUR EIRÍKSSON
DREIFING: HALLDÓRA GYÐA MATTHÍASDÓTTIR
LJÓSMYNDIR: FJARÐARPÓSTURINN OG RÓBERT ÁGÚSTSSON
ÚTLIT: FJARÐARPÓSTURINN PRENTVINNSLA: BORGARPRENT
SKRIFSTOFA FJARÐARPÓSTSINS ER AÐ REYKJAVÍKURVEGI 72 OG ER OPIN ALLA VIRKA
DAGA FRÁ KL. 10-17. SÍMAR 651745 OG 651945 (SÍMSVARI EFTIR LOKUN).
Sorpumræðan í msli
Hún er orðin nokkuð skondin umræðan um staðsetningu svo-
nefndrar „böggunarstöðvar" Sorpeyðingar höfuðborgarsvæðisins b/
s. Eftiröll lætin í Árbæjarhverfi í Reykjavík bauð bæjarstjórinn í Hafn-
arfirði Davíð að leysa vandann, enda sagði hann nóg svæði utan-
byggðar í Hafnarfirði undir eitt slíkt hús. Síðan var málum komið
þannig fyrir, að stjórn Sorpu (skammstöfun tæknimanna bæjafélaga á
Sorpeyðingarstöö höfuðborarsvæðsins b/s) muni senda bæjarráði
óformlegafyrirspurn á bæjarráðsfund í dag. Fyrirspurnin verður í því
formi, hvort Hafnarfjarðarbær sjái sér fært aö íhuga, hvort lóð sé að fá
undirstöðina í Hafnafirði.
Lóö í Hellnahrauni
Faglega gert, og má þá alltaf skjóta sér undan, ef Hafnfirðingar fara
að láta illa, eins og Reykvíkingar gerðu í Árbæjarhverfi. Fjarðarpóst-
urinn kannaði málið í gær. Innan embættismannakerfisins hefur þessi
„hugsanlega" lóðarúthlutun verið könnuð. Skipulagsstjóri segir í við-
tali í blaðinu í dag, að „lóðin“, sem hugsuð hefur verið til þessara nota,
sé í um eins og hálfs kílómetra fjarlægð frá fyrirhugaðri byggð á Hval-
eyrarholti, rétt hjá Stálfélagslóðinni. Gaman verður að fylgjast með,
hvernig bæjarráð snýr sig út úr „fyrirspurninni" í dag. Að fenginni
reynslu, spáir Fjarðarpósturinn því, að í fundargerð bæjarráðs verði
ritað: „Bæjarstjóra, í samvinnu við bæjarverkfræðing, falið að athuga
málið.“ - Það skýrist á sama tíma og þetta blað verður í dreifingu um
miðjan dag.
Flýtum okkur hægt
Pað er kannski ekki svo merkilegt, en athygli vert, hversu gífurlegur
áhugi er á landsvæðum Hafnarfjarðar, utan byggðar. Nýverið var - og
á mjög hagkvæman hátt - komið fyrir æfingarsvæði fyrir Skotfélag
Hafnarfjarðar, rétt við Krísuvíkurveg. Fjarðarpósturinn greinir frá í
baksíðufrétt í dag hugmyndum um uppsetningu bifreiðaíþróttavallar
þar í grennd. Þá höfum við tvöföldum álversins framundan og nú síð-
ast eiga Hafnfirðingar að leysa vanda Davíðs vegna „böggunarstöðv-
ar“. - Kannski væri ráð að íhuga aðeins gang mála, áður en við fáum
beiðnir um enn fleiri og stærri framkvæmdir. Sléttun stórra svæða í
hrauninu er nokkuð, sem ekki verður aftur tekið.
„Böggunarstöðin“ ekki verst
Eflaust er „böggunastöðin" ekki stærsta vandamálið, sem við gæt-
um leitt yfir okkur. - En hvað verður um urðun afraksturs hennar, þegar
henni hefur verið plantað niður innan bæjarmarkanna. Bestu staðir til
urðunar í dag eru taldir á Kjalarnesi og þar í grennd, að sögn sérfróðra
manna. Með staðsetningu hér í bæ verður þrýstingur á staöarval í
nágrenni Hafnarfjarðar eflaust ágengari, þ.e. vegna flutningskostnað-
ar. sem Davíð hefur sérstaklega gert að umræðuefni í tengslum við
staðsetningu í Hafnarfirði. - Það yrði stórslys, ef Hafnfirðingar sam-
þykkja, í framhaldi af staðsetningu stöðvarinnar í Hellnahrauni, að
urðun fari fram í Krísuvíkurlandi. - Þá væri betur heima setið en af stað
farið. - Látum Davíð fremur nota Reiðhöllina undir „böggunarstöðina"
sína. - Það gæti verið góð lausn, jafnvel sú besta, einnig fyrir borgar-
stjórn Reykjavíku.
-Rættvið Má Pétursson, bæjarfógeta, um tollstjóm, „Síberíuvisf reykvískra tollvaröa, viðskipti viÖfjárniálaráðhefra, síöbúiÖ Þorrablóto.fl.: A DÖFINNIIHAFNARBORG:
Tollstjómin heim eftir mikið þóf í!Í!3?5konur
Hafnarfjörður er næststærsta tollhöfn landsins og ört vaxandi.
Fjöldi tollafgreiðslna meira en áttfaldaðist á árunum 1981 til 1988, úr
4.352 afgreiðslum árið 1981 í 35.070 1988. Hafnarfjörður er nú stærri
en allar aðrar tollhafnir utan Reykjavíkur samanlagt og líklega eina
tollhöfn landsins, þar sem innflutningur óx á síðasta ári, en hér fjölgaði
afgreiðslum um rúmlega 11% meðan innflutningur til landsins í heild
minnkaði. Síðustu árin hafa verið mikil átök milli yfirvalds tollgæslu á
landinu, - sem staðsett er í Reykjavík - og tollgæslunnar í Hafnarfirði.
Nú sér fyrir endann á þeim deilum með viðurkenningu ráðuneytis á
valdsviði tollstjóra umdæmisins, bæjarfóge*- •, honum er nú fengið á ný
það vald í hendur að ráða í stöður og stjórna. Á sama tíma er deilt um
húsnæði til handa tollgæslunni í Firðinum og blandast þær inn í stöðu
annarra stofnana í bænum.
Vegna nýfenginnar viðurkenn-
ingar á tollstjóraembættinu í Firð-
inum náði Fjarðarpósturinn fyrr í
vikunni tali af Má Péturssyni,
bæjarfógeta. Þeirsem þekkjaMá,
vita að honum verður sjaldan
orða vant. Blaðamaður vissi af
reynslunni, að best væri að gefa
honum lausan tauminn, enda
ræddi hann stöðu mála vítt og
breytt og fer afraksturinn hér á
eftir.
Már ræddi fyrst almennt um
tollgæslumálin í Firðinum og
sagði: „Hafníirðingar, bæði þeir
sem innflutning eða rekstur
stunda, og þeir sem sinna fjármál-
um hafnarinnar eða bæjarfélags-
ins, hafa fyrir löngu komið auga á
hversu mikla þýðingu það hefur
að tollafgreiðsla sé hér í lagi. Góð
og hröð þjónusta hjá tollinum
getur, ásamt góðri hafnaraðstöðu
og bættum samgöngum, orðið til
þess að fyrirtæki flytji innflutning
sinn frá Reykjavík til Hafnar-
fjarðar.
„Hálfgerð Síberíuvist“
Varðandi málefni tollgæslunn-
ar gerði Már fyrst grein fyrir einu
af fyrsta embættisverki sínu.
Hann sagði: „Það var að rita ráðu-
neytinu bréf, þar sem ég gerði til-
lögur um fjögur atriði, í fyrsta lagi
kerfisbreytingu. Áður voru toll-
verðir starfsmenn bæjarfógeta-
embættanna á hverjum stað, með
sama hætti og til dæmis lögreglan.
Fyrir rúmum áratug var sett upp
ríkisstofnun sem heitir Tollgæsla
íslands, og síðan hafa allir toll-
verðir landsins verið starfsmenn
hennar. Bæjarfógetar hafa þó
áfram verið tollstjórar og hafa
haft á hendi daglega stjórnun toll-
mála, þar á meðal tollvarða. Toll-
gæsla íslands hefur sem sagt lagt
bæjarfógetaembættum til toll-
verði. Þetta fyrirkomulag hefur
reynst gallað. Állir tollverðir hafa
fyrst verið ráðnir í Reykjavík.
Síðan hafa bæjarfógetarnir þurft
að fara bónarveg að Reykjavíkur-
valdinu til þess að fá menn. Þeir
hafa oftast litlu eða engu um það
ráðið hverja þeir fengu. Tollverð-
irnir sjálfir hafa stundum litið á
það sem hálfgerða Síberíuvist að
fara í umdæmin utan Reykjavík-
ur. Þeir hafa til dæmis litið það
svipuðum augum að fara í Hafn-
arfjörð og Danir að vera sendir til
Grænlands.
Tollverðir hafa verið í þeirri
kostulegu aðstöðu að þurfa að
þjóna tveimur herrum. Tollgæsl-
an í Reykjavík hefur í vaxandi
mæli farið að gefa þeim bein fyrir-
mæli um dagleg störf, framhjá
bæjarfógetunum.
Þegar ég tók við, þá var það
orðið lítið annað en formsatriði
að stíga skrefið til fulls og færa
tollinn hér algjörlega undir
Reykjavík; gera tolladeild bæjar-
fógetaembættisins að útibúi frá
Reykjavík. Reykvíkingar vildu
sumir helst leggja tollinn hér alveg
niður.
Ég gerði því ráðuneytinu tvo
kosti. Annað hvort yrðu stöður
tollvarða færðar undir bæjar-
fógetaembættið, sem ég taldi for-
sendu þess að geta stjórnað þessu
af einhverju viti, eða að ég yrði
algjörlega losaður við tollinn.
Auðvitað vann ég að því með öll-
um ráðum að fá hina raunveru-
legu yfirstjórn hingað. Innflytj-
endurnir stóðu með okkur.
Bæjarstjórnin stóð með okkur
sem einn maður.
Nú hafa þau tíðindi gerst, að
þetta er komið í gegn eftir nær
tveggja ára þóf. Fyrir helgina fékk
ég bréflega staðfestingu ráðuneyt-
isins á þessari kerfisbreytingu.
Tvær stöður tollvarða hafa verið
fluttar hingað og tvær nýjar stofn-
aðar til viðbótar þannig að við
bæjarfógetaembættið munu starfa
fjórir tollverðir. Það er eftir að
ganga frá formsatriðum um það
hvernig staðið verður að því að
við yfirtökum skipavaktina, sem
var flutt algjörlega undir Reykja-
vík fyrir fjórum árum. En málið er
að öðru leyti í höfn.
„Hjálp frá
fjárveitinganefnd“
„Annað atriði sem ég fór fram
á, var að fá fjölgun stöðugilda toll-
endurskoðenda. Starfsskipting á
tolladeildinni er þannig, að toil-
verðirnir sjá um löggæsluþáttinn
og tolleftirlitið, og að rétt sé toll-
flokkað, en tollendurskoðend-
urnir yfirfara síðan skýrslurnar og
sjá um að gjöldin séu réttilega
útfærð og útreiknuð, bera farm-
bréfin saman við farmskrá og sjá
um bókhaldið, gjaldkerastörfin
og annað þess háttar. Þetta gekk
líka, að fá fjölgun tollendurskoð-
enda. Þegar ég gekk á fund fjár-
veitinganefndar í haust lagði ég
sérstaka áherslu á að fá þessi
stöðugildi. Þeir í fjárveitinga-
nefnd hjálpuðu mér og bættu
þessu inn í fjárlögin.
Pappírsflóðið rénar
Þriðja atriðið sem ég fór fljót-
lega að vinna að, var að tölvuvæða
tollinn. Skattstjórinn gerði okkur
þann greiða að leyfa okkur haust-
ið 1987 að stinga þremur skjám í
samband við Skýrsluvélar ríkisins
um tengibox skattstofunnar. Hjá
Skýrsluvélum er tollskráin, farm-
skrárnar og tölvuforritið fyrir toll-
akerfið. Það var byrjunin. Núna í
október settum við síðan upp full-
komið kerfi, höfum tíu skjái
tengda við Skýrsluvélar og þar að
auki sérstaka vél með eigin hug-
búnaði, sem tekur við disaim,
þannig að innflytjendur þurfa
ekki lengur að koma með papp-
íra. Þeir geta komið með tölvu-
diska og gera það margir, sérstak-
lega þeir sem eru með fjölbreytt-
an innflutning t.d. vörulistarnir.
Tölva með andúð
á eiturlyfjum
Þetta er þvílík gjörbylting í
vinnubrögðum að það er ótrúlegt,
ennfremur stórkostlegt öryggis-
atriði. Tölvan ber mörg atriði sjálf-
virkt saman við þau fyrirmæli sem
hún hefur í forritinu. Ef þú ætlaðir
t.d. að fara að flytja inn eiturefni
og hefðir ekki fyrirfram skráða
heimild, ég tala nú ekki um eitur-
Már Pétursson bœjarfógeti.
lyf, þá myndi hún segja nei, takk,
og spýta öllu út úr sér.
Breytingin gekk ótrúlega fljótt
og vel. Fólkið lærði á tölvurnar á
fáum dögum, enda úrvalsfólk á
tollinum eins og annars staðar hér
hjá embættinu. Valinn maður í
hverju rúmi.
Aðförin að Matthíasi
Þegar Reykvíkingar tóku sínar
tölvur í notkun hálfu ári fyrr en
við, þá varð vandræðagangurinn
landsfrægur. Innflutningurinn var
nánast stopp í Reykjavík vikum
saman eftir því sem blöðin sögðu.
Hér gekk allt smurt. Það er ekkert
vafamál, að hér er nú bæði fljót-
asta og öruggasta tollafgreiðsla á
öllu landinu. Þannig á það líka að
vera hér í Hafnarfirði. Þannig hef-
ur það verið. Gunnlaugur Guð-
mundson var hér tollvörður í 50
ár. Hann hafði hvers manns lof.
Matthías Andrésson kom hingað
um 1980. Hann er einhver færasti
tollvörður landsins og vann
tímunum saman margra manna
verk, þegar á þurfti að halda. f
fyrra, þegar Reykvíkingar gerðu
okkur það til bölvunar að neita
okkur um tvo tollverði, sem við
hefðum átt að fá, þá vann Matthí-
as einfaldlega þriggja manna
verk. Ég hélt um tíma að hann
myndi drepa sig á þrældómi.
Hann vann allar helgar og öll
kvöld. Það er enginn vafi á því, að
Matthías á stóran þátt í því,
hversu margir innflytendur fluttu
sig hingað. Þjónustan var einfald-
lega betri en í Reykjavík. Matt-
hías var ekkert að þegja yfir því
að svo væri. Það þoldu Reykvík-
ingarnir ekki, og mér er kunnugt
um að tilteknir menn heimtuðu
það af tollgæslustjóra, að Matthí-
as yrði rekinn.
Það var búið að koma okkur í
erfiða stöðu í fyrravor. Þá voru
þeir orðnir tveir einir, Matthías
og Jón Strandberg, og komust
ekki í sumarfrí. En þá fengust
loksins þrír menn innanað. Þeir
hafa verið síðan og eru úrvals-
menn. Friðjón Margeirsson og
Ásgeir Eyjólfsson eru með allra
færustu tollvörðum. Friðjón er til
dæmis einn aðalkennarinn við
Tollskóla ríksins og er mikið þar
núna, þessa tvo mánuði sem skól-
inn stendur.“
Honum til ævarandi
skammar
Þá kom Már að húsnæðismál-
unum og eins og heyra má er hon-
um nokkuð mikið niðri fyrir hvað
þann hluta málsins varðar:
„Fjórða atriðið, sem einnig hefur
þýðingu, er húsnæðið. f suður-
endanum á jarðhæðinni við
Suðurgötu 14, þar sem tolladeild-
in er með tíu starfsmenn í hundr-
að fermetra húsnæði, er við hlið-
ina á álíka stórt pláss. Ríkið leigði
það einkaaðilum, en það losnaði
nú um áramótin og stendur autt.
Ég bað strax í fyrravor um að fá
þetta húsnæði. Bæjarstjórinn fór
einar tvær eða þrjár ferðir til Jóns
Baldvins meðan hann var fjár-
málaráðherra, til þess að ýta á eft-
ir því að við fengjum leigusamn-
ing, en það dugði ekki.
Ég talaði strax við Ólaf Ragnar,
þegar hann tók við. Hann lét okk-
ur hafa 3,6 milljónir á fjárlögum
til þess að breyta húsnæðinu og
kaupa innréttingar og húsgögn.
En íeigusamninginn er hann ekki
búinn að undirrita enn, blessaður.
Hann verður að fara að gera það,
ef hann ætlar ekki að verða sér til
ævarandi skammar, - sem þing-
maður hér í kjördæminu, meira
að segja ráðherra, með sína menn
í bæjarstjórnarmeirihlutanum.
Ég minni hann á þetta næstum
vikulega. En það er kengur í mál-
inu. Skattstjórinn vill líka fá
plássið. Verkurinn er sá, að við
þurfum að losna við gjaldheimt-
una, sem er bæjarfyrirtæki, úr
húsnæðinu sem hún hefur í vest-
urendanum. Þá gæti skattstjórinn
fengið það pláss, sem liggur miklu
betur við samnýtingu frá efri hæð-
inni, þar sem skattstofan er. Ríkið
mundi spara fleiri milljónir með
þeirri lausn málsins.
Skákin stendur á
bæjarstjóra
Skákin stendur á bænum, hvort
tollurinn kemst í viðunandi hús-
næði. Nú reynir á, hvort þeir hafa
meint eitthvað með öllum álykt-
ununum. Þeir eru með leigusamn-
ing fyrir Gjaldheimtuna til árs-
loka 1990, sem ljóst er að verður
ekki endurnýjaður, en þyrfti að
semja um að yrði laus í síðasta lagi
í vor. Fjárlaga- og hagsýslustjóri
er fyrir mín orð búinn að lofa að
skrifa bænum og biðja þá um að
sleppa leigusamningnum og rýma
húsnæðið. Gjaldheimtunni stend-
ur til boða ágætishúsnæði uppi við
Bæjarhraun sem þeir gætu flutt í
strax á morgun. Ég vil ekki fyrir
nokkurn mun lenda í útistöðum
við skattstjórann.
Allir fá að flytja ávörp
Við Ólafur Ragnar ætlum að
bjóðaöllum stærri innflytjendum,
bæjarstjórninni, þingmönnunum,
prestunum og mörgum fleiri í eins
konar síðbúið Þorrablót í tollhús-
inu við Suðurgötu 14, þegar við
tökum viðbótarhúsnæðið í
notkun. Þá geta allir fengið að
flytja ávörp. Ég er búinn að
bjóða, eða ætla að bjóða, þeim
Ólafi Ragnari, Guðmundi Arna,
Mathiesen, Árna Grétari, og
kannski fleirum að ávarpa sam-
kunduna sérstaklega. Ætli ég
flytji ekki ávarp líka. Þá verður nú
gaman að vera tollstjóri í Hafnar-
firði og stjórna best búnu og best
reknu tollstöðinni á landinu",
sagði bæjarfógeti að lokum. Hann
bað að síðustu fyrir þau skilaboð,
að sig vantaði góða vélritara í
afleysingar á tölvurnar í sumar.
í myndlist
Hrafnhildur Schram listfræðingur flytur fyrirlestur í Hafnarborg
mánudaginn 27. febrúar n.k. kl. 20.30. Erindi Hrafnhildar fjallar um
aldamótakonur í íslenskri myndlist. Þá mun Edda María Guðbjörns-
dóttir opna málverkasýningu föstudaginn 24. febrúar n.k. kl. 17.
Um síðustu aldamót stunduðu um Qg hindranir sem komu í veg
nokkrar íslenskar konur mynd-
listamám í Kaupmannahöfn, þar
af nokkrar við Listaakademíuna*
Eftir þær liggja fá en athyglisverð
verk og bera mörg þeirra vitni urn
ótvíræða listræna hæfileika. Flest-
allar konurnar snéru heim aftur
að námi loknu, giftust, helguðu
sig fjölskyldunni og lögðu þar
með málaralistina á hilluna.
1 fyrirlestri Hrafnhildar mun
hún rekja sögu nokkurra þessara
kvenna og sýna litskyggnur af
verkum þeirra. Hún mun einnig
tala um möguleika kvenna til
myndlistarmenntunar fyrr á tím-
Fóstrur
Fóstrur óskast í eftirfarandi stöður:
1. Forstöðumaður á Leikskólann Álfaberg, frá
1. maí.
2. Forstöðumaður á Leikskólann v. Norðurberg
frá 1. maí.
Einnig óskast fóstrur strax eða eftir samkomu-
lagi á flest dagvistarheimili í Hafnarfirði, í heilar
eða hlutastöður. Upplýsingar gefur dagvistarfull-
trúi í síma 53444.
FÉLAGSMÁLASTJÓRI
fyrir að þær gætu stundað list sína.
Edda María Guðbjörnsdóttir
sýnir 28 olíumálverk, sem máluð
eru á síðustu árum, bæði hér
heima og erlendis. Edda María er
fædd og uppalin 1 Hafnarfirði,
dóttir hjónanna Juttu D. Guð-
bergssonar listmálara og Guð-
bjöms Guðbergssonar bygginga-
meistara. Hún stundaði myndlist-
arnám í Þýskalandi samfara öðru
námi á árununum 1970 til 1974.
Þetta er fyrsta einkasýning
Eddu Maríu.
Undír
gafli
Hafnfírðingum er ekki treyst til
að annast cigið bifreiðaeftirlit.
Tollgæslan er nú loksins komin í
bæinn á ný - eftir langvarandi
slagsmál við Reykjavíkurvaldið.-
Hafnfírðingum virðist þó treyst-
andi til að taka við sorppökkunar-
stöð.
Kannski er það bara gott á
Reykvíkinga að þurfa að aka með
ruslið sitt til Hafnarfjarðar,
a.m.k. á meðan Hafnfírðingar
þurfa að aka alla leið upp á
Ártúnsholt með bflana í skoðun.
Einhver er að tala um „ruslara-
Iýð“, og segir það nýjasta Hafn-
arfjaröarbrandarann. Því má
svara með sögunni af Litlu gulu
hænunni. Það var svínið sem
sagði „ekki ég“, þegar átti að
þreskja kornið. Kötturinn og hin
dýrin tóku undir. Litla gula hæn-
an tók það að sér og einnig aðra
umsjón brauðgerðarinnar. Sögu-
lokin eru best, eins og gengur í
góðum ævintýrum. Litla gula
hænan sat ein að því að borða
brauðið.
XbegdLMOM
Reykjavíkurvegi 68,S 52533
Afmælis- og
fermingar-
gjafir
KENNSLUTÖLVUR
Litli Prófessorinn og
ENSKU kennarinn.
Vorum að taka upp
mikið úrval af
„hrekkjusvína“-vörum.
Opið ki. 9-18
föstudaga kl. 9-19
laugardaga kl. 10-16
sunnudaga kl. 13-16
4