Fjarðarpósturinn - 05.10.1995, Qupperneq 7

FJARÐARPÓSTURINN 7
■ ■■
gjor-
>tefna
ar kveðjur sem þessir rúmlega 100
einstaklingar fá.
Klúður að mati STH
Það hefur alla tíð verið mat starfs-
mannafélagsins að þessar fjöldaupp-
sagnir séu algert frumhlaup. I fyrsta
lagi er ljóst að þessi margfræga bókun
sem kom allri þessari atburðarrás af
stað hefur ekki verið látin gilda eins
og hún er heldur hefur spamaðar- og
hagræðingarráð handplokkað út hóp
sem segja á upp og sleppt öðrum. Það
er Ijóst að málið er illa grundað frá
upphafi og ekkeil vitað hver hugsan-
leg útkoma er. Ut frá starfsmanna-
stjórnun eru aðgerðimar algert klúður
enda starfsandi með versta móti. Al-
menn óánægja og viðvarandi er meðal
starfsfólks. Það má geta þess að 1993
að mig minnir gerði þáverandi bæjar-
stjóri sambærilega úttekt án þess að
koma málum í þær ógöngur sem menn
hafa nú ratað í. Þá voru mál könnuð
og í framhaldi af því voru einhverjar
smávægilegar leiðréttingar gerðar
gagnvart starfskjörum en þess í stað
unnið að og komið í verk aðhaldi
varðandi yfirvinnu almennt. Það verk-
lag var að mörgu leyti til eftirbreytni
og kostaði ekki það geysilega rask
sem núverandi verkstjórar hafa komið
af stað.
Að lokum þetta
Ekki verður séð fyrir endann á
þessum málum. Það er hinsvegar ljóst
að það mun taka töluverðan tíma að
koma hlutum í samt lag. það hefur
alltaf legið ljóst fyrir frá hendi STH að
sú aðferð sem bæjaryfirvöld hafa beitt
í þessu máli er byggð á mikilli
skammsýni og hefur einkennst af
fljótfæmi. Það verður að gera kröfur
um mun vandaðri vinnubrögð þegar
að haft er í huga að aðgerðir þessar
snerta lífsafkomu fjölda fólks og fjöl-
skyldna þeirra hér í bæ.
f*

Ein af þeim verslunum, í Hafn-
arfirði, sem nær viðskiptavinum
langt út fyrir bæjarmörk Hafnar-
fjarðar er Skóhöllin í Bæjarhrauni
16, sem hjónin Svavar Júlíusson og
Helga Pórðardóttir, eiga og reka.
Við vissum að Svavar var alinn upp
við skóviðgerðir og hafði verið
kaupfélagstjóri á Vestfjörðum. Til
að kynnast manninum betur feng-
um við hann í kaffispjall einn dag-
inn.
Svavar fæddist og ólst upp í Laug-
arásnum í Reykjavík, sem þá var eins
konar sveit í úthverfi Reykjavíkur.
Faðir hans, sem var skósmiður með
skósmíðaverkstæði niður í Aðal-
stræti, var jafnframt með nokkurn bú-
skap aðallega hesta og hænsni.
Snemma byrjaði Svavar að hjálpa til
á verkstæðinu hjá pabba sínum og þar
kynntist hann mörgum mætum mann-
inum, því margir þekktir Reykvíking-
ar voru fastir viðskiptavinir hjá pabba
hans og menn settust gjarnan og
spjölluðu um leið og þeir sóttu skóna
sína. Var oft lífleg umræða um þjóð-
félagsmál, og hin ýmsu dægurmál og
ekki var minna rætt um hesta því Júl-
íus pabbi Svavars var áhugasamur
hestamaður og átti alltaf góða hesta.
Þegar Svavar hafði aldur til settist
hann í Búnaðarskólann á Hólum í
Hjaltadal, en atvikin höguðu því nú
þannig að Svavar varð ekki bóndi,
heldur fór að vinna við verslunar- og
sölustörf. Hann var lengi við sölu-
störf hjá Magnúsi Víglundsyni, sem
Hjónin Helga Þórðardóttir og Svavar Júlíusson í hinni björtu og fallegu
verslun sinni Skóhöllinni.
af skóm vítt og breytt frá í heiminum,
sem fagmenn frá EUROskóm hafa
valið. Þessum sýnishornum er komið
fyrir í stórum sýningarsal og síðan
göngum við um og skrifum niður
pantanirnar sjálf, því þarna eru engir
sölumenn. Síðan senda þeir hjá
EUROskóm pantanir okkar til við-
komandi skóverksmiðja, hvort sem
þær eru í Suður-Ameríku, Spáni, Ital-
íu eða Kína, svo einhver lönd séu
nefnd. Þó að við fáum betra verð með
þessum samkaupum, þá verðum við
að kaupa meira í einu og liggja því
með stærri lager.” Við Svavar fáum
okkur aftur í bollann. Eftir að við
höfum gleymt okkur aðeins við al-
mennt spjall spyr ég Svavar hvers
vegna hann hafi flutt verslunina hér
upp í Bæjarhraun, frá þekktri versl-
unargötu hingað í iðnaðarhverfi?
“Bæði var það nú til að fá stærra hús-
næði og svo er Bæjarhraunið hugsuð
þjónustugata, en ekki iðnaðargata, þó
að það virðist hafa gleymst í skipu-
laginu að fólk gæti komið hingað án
þess að vera akandi. Eg finn til með
þessum ungu konum sem eru að aka
hér barnavögnum eftir akbrautunum.
Það eru engar gangstéttir, eins og þú
veist. Þessu þarf að ráða bót á sem
allra fyrst, áður en hér verður stór-
slys. Nú er Sýslumannsembættið að
koma hér og þangað þurfa margir að
leggja leið sína og ekki allir á bílum.
Hér eru margar verslanir og margs
konar þjónustufyrirtæki, en ekki er
gert ráð fyrir gangandi fólki. Það er
Hef verið meira og
minna innan um
skó mestallt mitt líf
Viðtal við Svavar Júlíusson skókaupmann í Skóhöllinni
var með mikinn iðnrekstur í Reykja-
vík á sjötta áratugnum. Þaðan lá leið-
in vestur á firði, þar sem Svavar var
verslunarstjóri og kaupfélagsstjóri í
tuttugu ár eða frá 1963 til 1983. Hann
fór fyrst sem verslunarstjóri til Kaup-
félags Tálknafjarðar og síðan þegar
kaupfélagsstjórinn lést 1967 tók
Svavar við því starfi og var þar til
1971 er hann tók við starfi kaupfé-
lagstjóra hjá Kaupfélagi Patreksfjarð-
ar. A þessum árum var mikil upp-
bygging á Tálknarfirði og Patreks-
firði bæði til lands og sjávar. “Já,”
segir Svavar, “á þessum árum var
lögð mikil áhersla á að byggja upp,
enda mikill afli og næg vinna. Þá
komu á land 9 þúsund tonn af fiski en
nú er landað þarna 3-4 þúsund tonn-
um. Við byggðum gott frystihús og
nýtt sláturhús, en því miður var mið-
stýringin, bæði til sjávar og sveita
alltof mikil, sem leiddi til þess að
alltof seint var brugðist við þeim
breytingum sem voru að verða.”
Maður þarf ekki að tala lengi við
Svavar til að komast að raun um að
þarna fer maður sem hefur myndað
sér ákveðnar skoðanir á hlutunum,
enda hefur hann sennilega snemma
byrjað á því þegar, hann ungur að
árum, heyrði þjóðfélagsumræðurnar
á skóverkstæðinu hjá pabba sínum.
En hann segist ekki vilja ræða þetta í
svona blaðaviðtali, því til þess verði
hann að nafngreina menn sem ekki
séu til staðar til að svara fyrir sig.
Skóhöílin keypt
Á meðan Svavar bjó vestur á fjörð-
um höfðu þau Svavar og Helga fjár-
fest í íbúð á Álfaskeiðinu. Það lá því
beint við að þegar þau 'fluttu suður að
setjast þar að. Fyrstu tvö árin var
Svavar að vinna við bókhald, en 1986
keyptu þau Skóhöllina, sem var til
húsa á Reykjavíkurvegi 50.
Ég spurði Svavar hvort það hafi
blundað í honum frá bamæsku að
fara að fást við skó aftur? “Já, það má
vera,” segir Svavar og svo bætir hann
brosandi við, “ég hef nú beint eða
óbeint verið að selja skó frá því ég
byrjaði sem sölumaður hjá Magnúsi
Víglundssyni, sem átti og rak Nýju
Skóverksmiðjuna og ég var í því að
selja skó sem þar voru framleiddir.
Til gamans má segja frá því að þeir
skór voru hannaðir af Eiríki Ferdin-
andsyni, sem rak hér skóvinnustofu í
Hafnarfirði. Nú alltaf vom seldir skór
í kaupfélögunum sem ég vann við,
svo segja má að ég hafi verið meira
eða minna innan um skó mest allt
mitt líf.” Við fáum okkur meira kaffi
og spjöllum örlítið um veðrið, en síð-
an spyr ég Svavar hvernig það sé að
reka skóverslun í dag? Hann hlær en
segir síðan, “auðvitað er þetta basl.
Þetta er ekkert öðruvísi en í bátaút-
gerð, fjölskyldufyrirtækin, sem
blómstruðu hér áður fyrr, eru að hver-
fa og stórfyrirtæki að koma í staðinn.
Skóverslun er dálítið öðruvísi en
flestar aðrar verslanir, því við þurfum
að spá svo langt fram í tímann. Við
þurfum að panta í mars það sem við
ætlum að selja um haustið og vetur-
inn á eftir og í september kaupum við
inn fyrir sumarið. Hér á landi eru
ekki heildsalar sem eiga lagerinn og
fylla á eftir þörfum. Þetta byggist því
nokkuð á spá okkar um tísku, veður-
far og efnahagsástand. Það er oft
erfitt að spá um það í mars hvernig
veðurfar verði næsta vetur á eftir, eða
í september hvort aftur verði rign-
ingasumar næsta ár. Að þessu leiti
skera viðskipti með skó sig nokkuð
úr öðru. Tískuna getur maður nokkuð
séð fyrir, en hitt er erfiðara,” og eftir
nokkra umhugsun heldur hann áfram,
“árið 1988 urðu þáttaskil í þessu hjá
okkur, þá gengum við ásamt fimm
öðrum skókaupmönnum hér á landi
inn í norskt skófyrirtæki, EUROskó,
sem er samkaupafyrirtæki 200
norskra skóverslana og okkar þessara
fimm íslensku. Eins og ég sagði áðan
þá förum við út tvisvar á ári, í sept-
ember og mars og skoðum sýnishom
sama hvað skipuleggjendur reyna,
þeir búa ekki til miðbæ. Það hefur
hvergi tekist. Það eru þær aðstæður
sem skapast sem ráða því hvar mið-
bær verður til frambúðar. Skipulags-
nefnd er til að setja niður deiliskipu-
lag, en hún á ekki að vera með ein-
hverja Rúmenska miðstýringu. Við
verðum að vara okkur á þessari bless-
aðri pólitísku forsjárhyggju,” segir
Svavar og honum er mikið niðri fyrir
og talið berst í framhaldi af þessu að
framtíðinni og hvað sveitarfélag get-
ur gert til auka að atvinnulífið í bæn-
um. "Það á nú fyrst og fremst að vera
ekki að vasast í atvinnurekstri,” segir
Svavar. “Það á að skapa viðunandi
grunn til að atvinnufyrirtækin geti
gengi það vel að þau skili arði og geti
því greitt til bæjarfélagsins. En það á
ekki að leggja skatt á skrifstofu og
verslunarhúsnæði, skatt sem senni-
lega stenst ekki gagnvart EES. Ef fyr-
irtækjum eru sköpuð betri starfsskil-
yrði hér en í nágrannasveitarfélögun-
um, þá koma þau hingað. Þegar
Reykjavík úthlutaði ekki lóðum fyrir
smáiðnað, þá kom hann hingað og í
Kópavog. Aðalatriðið er að skapa
þann grunn að fyrirtækin geti dafnað
og vaxið, þá skapa þau atvinnu og
aukna veltu inn í bæjarfélagið,” segir
Svavar Júlíusson, skókaupmaður í
Skóhöllinni, að lokum.