Fjarðarpósturinn - 29.03.2007, Blaðsíða 14

14 www.fjardarposturinn.is Fimmtudagur 29. mars 2007
Árið 2002 braut Samfylkingin
blað í sögu sveitarstjórnarmála á
Íslandi, þegar samþykkt var að
stór og þýðingarmikil mál skyldu
borin undir bæjarbúa í
atkvæða greiðslu eða
skoð ana könnun. Jafn -
framt var bæjarbúum
fært það vald, að 25%
atkvæðis bærra íbúa
gætu krafist slíkrar
atkvæða greiðslu.
Þetta var ekki út í blá -
inn gert. Kjörtíma bilið
1998-2002 hafði meiri -
hluti Sjálfstæðis flokks og Fram -
sóknar flokks geng ið fram af
bæjarbúum með margvíslegum
hætti, þrátt fyrir mikla andstöðu og
almenn mót mæli bæjarbúa. Nægir
þar að nefna mál eins og þær fram -
kvæmd ir sem fyrirhu gaðar voru á
Norðurbakkanum og Hörðu valla -
svæð inu. Í þessum mál um var ekki
hlustað á vilja íbúanna.
Sambærileg mál hafa ekki
komið upp frá því Samfylkingin
vann meirihluta í kosningunum
2002, enda hafa bæjarfulltrúar
flokks ins kappkostað að hlusta á
raddir íbúanna og ganga fram
með skipulag og framkvæmdir í
sátt og samráði. Þegar aftur á móti
hið stóra mál sem varðar stækkun
álversins í Straumsvík komst á
dagskrá, þá kom aldrei neitt ann -
að til greina af hálfu bæjar fulltrúa
Samfylkingarinnar en að láta íbú -
ana kveða upp úr. Ef þetta er ekki
stórt mál – hvað þá?
Mikill áhugi og almenn ánægja
Það liggur fyrir að 90% bæj ar -
búa eru ánægðir með að fá að
kjósa um málið og taka þannig
þátt í að móta fram -
tíðina. Það er líka ljóst
að sú ákvörð un Sam -
fylk ing arinnar að taka
ekki „flokks lega“ af -
stöðu til málsins og
bæja rfull trúanna að tjá
sig ekki opin berlega
um af stöðu sína mælist
mjög vel fyrir meðal
bæjar búa. Það væri í
meira lagi undar leg ráðstöfun að
leggja málið í dóm kjósenda, lýsa
því yfir að bæjar búar eigi að ráða
í öðru orð inu, en gefa þeim síðan
leið beiningar í hinu orðinu um
hvern ig þeir eiga að greiða
atkvæði. Það væri varla mjög
trúverðugt.
Með kosningunni á laugar -
daginn erum við að stíga ný skref
í lýðræðismálum. Næsti laugar -
dagur mun marka mikilvæg skref
í átt til framtíðar á Íslandi. Þá er ég
ekki að vísa til þess hver efnisleg
niðurstaða kosninganna verður,
heldur þess að íbúarnir fái að
kveða upp úr um það. Kosn ing -
arn ar sjálfar munu hafa miklu
meiri áhrif til framtíðar en það
hvort álverið í Straumsvík verður
stækk að eða ekki. Þess vegna
skulum við sameinast um að gera
kosninguna sem glæsilegasta.
Höfundur er bæjarfulltrúi í
Hafnarfirði.
Hafnfirðingar sigra
– hvernig sem fer
Guðmundur Rúnar
Árnason
Er það raunhæf hugmynd að
gera Reykjanesskagann að eld -
fjalla- og auðlindagarði frá
Reykja nestá að Þingvallavatni?
Hvern ig getur slíkur garður og
starf semi tengd honum
skap að mörg hundruð,
jafn vel þúsundir fjöl -
breyttra starfa?
Reykjanesskaginn býr
yfir einstökum mögu -
leikum. Jarð fræði leg
sérstaða á heims vísu,
frábær tæki færi til
útivistar, fræðslu og
heilsu eflingar, að
ógleymd um fjórum jarðvarma -
virkj unum og þekkingu sem af
þeim hefur hlotist. Að læra, nýta
og njóta væru réttmæt eink unnar -
orð Eldfjalla- og auðlindagarðs á
Reykja nesskaga.
Bestu aðstæður
Ísland liggur í alfaraleið, miðja
vegu milli Norður Ameríku og
Evrópu og stutt að skreppa hingað
með hópa námsmanna á öllum
skólastigum í flugi. Í aðeins fárra
mínútna fjarlægð frá alþjóða -
flugvelli er margt sem náttúru unn -
endur dreymir að sjá. Hér er gott
að gengi og hægt að upplifa
undramargt með því einu að stíga
út úr bílnum. Umhverfis Eld fjalla -
garðinn eru bæir sem bjóða upp á
gistingu, afþreyingu og þjónustu
fyrir ferðamenn en einnig háþró -
aða þekkingarþjónustu. Ein fald -
lega allt til alls.
Lifandi jörð
Jarðsagan er heillandi og á fáum
stöðum opnast jarðsögubókin
betur en hér á Reykja nes -
skaganum í fjölbreyttum jarð -
mynd unum. Hér má sjá
úthafshrygg koma á
land og á „Brúnni milli
heimsálfa“ er hægt að
ganga milli Ameríku
og Evrópu. Sjá hvernig
landið hefur gliðnað,
sprungur opnast, gígar
myndast og hraun
runn ið. Landið stækkar
sígandi, lúshægt mælt í
mannsævinni en á ægihraða í
saman burði við ævi Jarðar, að
meðal tali 2 sentimetra á ári.
Hér eru eldgígar af öllum gerð -
um og merkileg fjöll mynduð við
eldgos undir jökli, bólstraberg og
móberg, t.d. við Kleifarvatn þar
sem í kaupbæti býr skrímsli. Lit -
skrúðugt berg í Trölladyngju gefur
Landmannalaugum lítið eftir og
út sýnið af Keili er stórbrotið.
Dyngjur nefnast flatir hraunskildir
og móðir þeirra, Skjaldbreiður, rís
við endimörk garðsins í norðri en
litlar systur skreyta skagann,
sumar úr bergi svo djúpt úr iðrum
jarðar að það geymir jafnvel
lykilinn að uppruna vatnsins á
Jörðinni.
Á Reykjanesi brýtur úthafs -
aldan bergið af ógnarkröftum,
molar í spað og skolar upp í Sand -
víkina. Næsta land beint í suður er
Suðurskautslandið. Krýsu víkur -
berg og Festarfjall full af fugli,
súlur og lundar sveima um. Að
leggj ast í mjúkan mosa er vand -
fundin lífsreynsla í öðrum
löndum. Reykjanesskaginn er un -
aðs reitur náttúruskoðara og ljós -
myndara, hrein upplifun. Hér eru
háhitasvæði með litríkum ólgandi
leirhverum, öskrandi gufuaugum
og hæglátum vatnshverum. Hér
gengur sjórinn inn í bergið, mætir
orku úr iðrum jarðar, hitnar og
breytist í sjóðheitan jarðsjó sem
nýttur er í Bláa lóninu og geymir
lækningamátt. Jafnvel í fúlasta
sjóðandi leirpytti er líf, frum -
stæðar lífverur sem una sér við
öfga. Geymir Reykjanes lykil að
uppruna lífsins eða vísbend ingar
um mögulegt líf á öðrum hnött -
um?
Áhugaverð atvinnutækifæri
Tækifæri til nýtingar náttúr -
unnar til heilsubótar eru gríðarleg.
Ekki síðri möguleikar eru í
sérhæfðum þekkingarsetrum sem
selja vísindamönnum um víða
veröld aðgengi að einstakri
náttúru og þekkingu með aðstöðu
fyrir líf-, tækni- og jarð varma -
rannsóknir. Orkuverið jörð leikur
lykil hlutverk í fræðslu. Þá eru
ótal in ferðaþjónustan og ýmis
störf innan garðsins.
Eldfjalla- og auðlindagarður
getur skapað fjölmörg störf og
milljarðatekjur, ef við virðum
náttúruna og sýnum varfærni í
nýtingu hennar.
Höfundur er jarðfræðingur.
Eldfjalla- og auðlindagarður á Reykjanesskaga
Einstakt tækifæri fyrir útivist, fræðslu og atvinnusköpun
Ásta Þorleifsdóttir
Fái Alcan leyfi til að stækka
álbræðsluna í Straumsvík verður
það ein stærsta álbræðsla í Evr -
ópu. Samkvæmt tölum
byggð um á mats -
skýrslu Al cans kemur í
ljós að heim ilt verður
að auka los un á brenni -
steins díoxíði um rúm
280%. Heimildin í dag
er 6,57 tonn á dag en
verð ur 18,9 tonn á dag
eft ir stækk un.
Heim iluð losun á flú -
or eykst um 244% og
aukin losun á gróð ur húsa loft -
tegundum nem ur 240%. Ef við
sam þykkjum stækkunina verður
los un kol tví oxíðs (CO2) frá fyrir -
tækinu meiri en af allri umferð á
Íslandi á ári.
Ég er því hjartanlega sammála
orð um Vilhjálms Egilssonar,
fram kvæmdastjóra Samtaka iðn -
að arins, sem hann lét falla um Al -
can á kynningarfundi Hafnar -
fjarð arbæjar: „Þetta er engin smá
græja þessi verksmiðja sem við
erum að tala um“.
Alcan græðir mikið, Hafn firð -
ingar minna og Íslendingar tapa
Helstu rök þeirra sem ráða í
Hafn arfirði fyrir stækk un ál -
bræðsl unnar í Straumsvík er allt
það fjármagn sem bærinn fær fyr -
ir stækkun. Hver er þá þessi rosa -
legi gróði af stækkaðri ál bræðslu?
Í skýrslu Hagfræði stofn unar
Háskóla Ís lands segir að tekju -
auki Hafnfirðinga af stækk un
Alcan gæti orðið 6-8 þúsund
krón ur á hvern Hafnfirðing á ári.
Sam kvæmt hafnarlögum má að -
eins nota tekjur hafna til eigin
rekst urs og endurbóta á
þeim. Þá eru aðeins
eftir 4 þús und krónur
af tekju auka á hvern
Hafn firð ing á ári. Í
skýrslu Hagfræði -
stofnunar er ekk ert tillit
tekið til fórn ar kostn -
aðar vegna virkj ana,
há spennu lína, há -
spennu virkja, þrengsla
í mögu legri þróun
byggð ar, at vinnu uppbyggingar og
meng unar.
Samkvæmt greiningardeild
Kaup þings 26. mars, segir að „Ef
stækk unin verður samþykkt má
búast við áframhaldandi verð -
bólgu, háum stýrivöxtum og við -
varandi viðskiptahalla meðan á
framdæmdum stendur.“
Hver er það þá sem er að
græða? Ekki eru það Íslendingar
eða náttúran heldur Alcan því að
það verða engir smáaurar sem
fyritækið græðir á því að færast
yfir í íslenskt skattaumhverfi og
lækka skattgreiðslur sínar úr 33%
niður í 18%.
Hafnfirðingar, það getur ekki
verið umhverfisvænt að menga
meira. Komum í veg fyrir há -
spennuskóga, virkjanakraðak og
aukna mengun. Verum andvíg
stækk un Alcan í Straumsvík.
Höfundur er bæjarfulltrúi
Vinstri grænna í Hafnarfirði.
„Þetta er engin smá græja
þessi verksmiðja“
Guðrún Ágústa
Guðmundsdóttir
Landeigendur Óttarsstaða
hafa stefnt íslenska ríkinu,
Alcan og Hafnarfjarbæ. Farið er
fram á að dómurinn viðurkenni
að landeigendum beri bætur eða
að kaupa skuli af þeim það land
sem nemur um 400 til 500
hekturum sem liggur að landi
ál vers ins og nýtist ekki sem
skyldi þar sem þynningarsvæði
álversins nær inn á landið.
Landeigendur hafa haft
hugmyndir um allt að 16.000
manna byggð á svæðinu.
Landeigendur Óttarstaða vilja bætur
Hafa stefnt íslenska ríkinu, Alcan og Hafnarfjarðarbæ
Það er gott að vinna í Straums -
vík. Launin eru góð og algert jafn -
ræði milli kynja. Boðið er upp á
ferðir til og frá vinnu
og þar er fyrsta flokks
mötuneyti. Öll vinnu -
föt eru kostuð af fyrir -
tækinu og þvegin á
staðn um. Allir starfs -
menn hafa sér fataskáp
til fataskipta og bað að -
staða er fín.
Ófaglærðum starfs -
mönnum gefst kostur á
að sækja nám í Stór -
iðju skóla fyrirtækisins, sem er þrjár
annir og er nám ið algerlega á
kostn að Alcan. Ég er með 10 ára
starfs aldur hjá Alcan, sem þykir
nokkuð langur starfs aldur á sama
stað í dag. Það þykir ekki langur
starfs aldur í Straums vík. Reglu lega
kveðjum við starfs menn sem eru
að ljúka þátttöku á vinnu markaði
eftir áratuga farsælt starf. Sem segir
meira um staðinn en mörg orð.
Lög um fæðingarorlof sem eru í
gildi og gefa feðrum kost á að taka
allt að þriggja mánaða fæðingar -
orlof eru mis vel séð hjá atvinnu -
rekendum. Ég hef tvisvar á síðustu
þremur árum nýtt mér þennan rétt.
Ég hef ekki fundið neitt nema vel -
vilja og skilning á því í
minn garð.
Öryggismál eru í for -
gangi og slysum hefur
stórfækkað á síðustu ár -
um. Forvarnastarf er
mjög gott og þarf hver
nýr starfsmaður að ganga
í gegnum nýliða nám -
skeið og fær fóstra til að
hjálpa sér að fóta sig í
um hverfi stóriðjunnar.
Haldnir eru öryggisfundir í öll um
deildum a.m.k. einu sinni í mánuði.
Ágæti Hafnfirðingur 31. mars
gefst þér kostur á að kjósa um
fram tíð fyrirtækisins. Kynntu þér
málið. Láttu ekki glepj ast af fagur -
gala um að það sé allt í lagi þótt
ekki verði af stækkun í Straums vík,
því álverið verði bara áfram í þeirri
mynd sem það nú er.
Núverandi orku samn ing ur renn -
ur út árið 2014, eftir aðeins 7 ár, og
það er óljóst hversu lengi álverið
starf ar eftir það.
Það veit í raun eng inn. Ef ekki
verður hægt að fylgja tækniþróun
eftir sem hefur átt sér stað síðan
álverið í Straumsvík tók til starfa
fyrir nær fjörutíu árum liggur leið -
in niður á við.
Á því er enginn vafi. Nú stönd -
um við á tímamótum. Hvort vilj um
við horfa á álverið fjara út eins og
við höfum séð gerast með mörg
fyrirtæki í Hafnarfirði eða vilj um
við sjá hátækni álver í fremstu röð
á öllum sviðum, sem stenst allar
ströngustu kröfur um starfs leyfi til
stóriðju og skilar miklu til
samfélagsins?
Kæri Hafnfirðingur, ef af stækk -
un verður munu tekjur bæj ar ins
vegna álversins verða a.m.k.
250.000.- kr. á hverja fjögurra
manna fjölskyldu í bænum á hverju
ein asta ári næstu 40-50 árin.
Höfum við efni á að hafna því? Ef
þú kynnir þér málið er ég sann -
færður um að þú verðir „fylgjandi“
stækk un í Straumsvík þann 31.
mars næstkomandi.
Höfundur er starfsmaður í
Straumsvík.
Höfum við efni á að hafna stækkun?
Þórður Örn
Erlingsson