Verktækni - 01.08.2002, Blaðsíða 14

Umbunað eftir getu
Þarna úti fékk fólk laun, bónus eða aðrar
slíkar greiðslur, í takt við frammistöðuna.
Stefnan er sú að umbuna fólki eftir því
hverju það skilar, kann og getur. Hérna
heima finnst mér staðan vera önnur. Þó
maður leggi mikið á sig þá skilar sér það
ekki endilega í hærri launum, nema hvað
maður fær yfirvinnuna greidda.
Það sem mér finnst áberandi við FRV stof-
umar hér heima er að það er ekki mikil
samkeppni um fólk og ekki marktækur
launamunur á milli stofa. Byrjunarlaun verk-
fræðinga og tæknifræðinga og kjör almennt
eru mjög svipuð og fólk hækkar mjög ámóta
í launum. Það virðist vera að þó þú hafir sér-
fræðikunnáttu eða kunnir eitthvað betur þá
færð þú ekki endilega umbun fyrir það. Það
er mjög lítið um það að fólk færi sig á milli
verkfræðistofa og það er ekkert um það að
verkfræðistofur séu beinlínis að bjóða í
mannskap á öðmm stofum. Það virðist vera
óskrifuð regla hér á landi að bjóða ekki í
starfsfólk á öðmm stofum. Þetta er aftur á
móti mjög mikið tíðkað í Bandaríkjunum.
En þú vildir koma heim?
Já og nei, mér líkaði mjög vel í Seattle. Eg
horfði til þess árið 1997 að það vom að byrja
uppgangstímar á íslandi. Ef ég færi ekki heim
þá myndi ég líklega aldrei fara. Eg hugsaði
sem svo að ég gæti prófað að vera heima, ég
gæti þá alltaf flutt út aftur. Svo fékk ég tilboð
að heiman óumbeðið og sló til. Ég sé alls ekki
eftir því þó launin séu kannski ekki jafn góð.
Óhræddur að deila
minni sérþekkingu með öðrum
Hvar standa íslenskir verkfræðingar í sam-
anburði við bandaríska verkfræðinga?
íslenskir verkfræðingar em almennt mjög
vel menntaðir og langflestir hafa farið í
framhaldsnám. Þegar ég bjó í Bandarík-
junum, fór aðeins hluti bandarískra verk-
fræðinema í framhaldsnám. Þetta á þó án
efa eftir að breytast því þar, eins og reynd-
ar hér á landi núna, færðu ekki lengur að
kalla þig verkfræðing nema að vera með
M.S. gráðu. Einnig er viss kostur að ís-
lenskir verkfræðingar fara til margra landa
í framhaldsnám og koma oft heim með
nýjar og ferskar hugmyndir.
Því er þó ekki að neita að ég hef orðið fyr-
ir vissum vonbrigðum með íslenska verk- og
tæknifræðinga. Fljótlega eftir heimkomu
mína 1997, rak ég mig á að þeir vom ekki
mikið fyrir að bera saman bækur sínar. í
Seattle vom verkfræðingar miklu fúsari að
deila með sér dýrðinni ef svo má að orði
komast. Þegar ég var í stjóm BVH, þá tók-
um við undir okkar hatt vinnuhóp um burð-
arþolsforrit. Þessi hópur var opinn öllum
áhugasömum aðilum en vandamálið var að
mjög fáir vom reiðubúnir að tjá sig á þessum
vinnufundum. Þessi hópur missti því alger-
lega marks og leið fljótlega undir lok. Ég hef
ásamt þremur öðmm stofnað nýjan hóp sem
einbeitir sér að jarðskjálftamálum. Okkar
fyrsti fundur var í byrjun október og við ætl-
um ekki að hleypa fleirum inn í þennan hóp,
a.m.k. ekki til að byrja með, minnugir fyrri
reynslu. Þetta er hópur þar sem við fjór-
menningamir ætlum að skiptast á skoðun-
um óþvingað og óhindrað. Við verðum ör-
ugglega ekki sammála um allt sem við ræð-
um en það er bara hið besta mál.
Málið er að síðastliðin 10 - 15 ár hafa
orðið mjög miklar breytingar á því hvernig
mannvirki em greind og hönnuð gagnvart
jarðskjálftaálagi og hef ég alltaf reynt að
fylgjast vel með þróun í þessum fræðum
með því að sækja helstu ráðstefnur og lesa
tímaritsgreinar. Þegar ég flutti heim 1997,
þá byrjaði ég strax að kynna íslenskum
verk- og tæknifræðingum þessa nýju hug-
myndafræði og þær aðferðir sem voru í
gangi í Bandaríkjunum á þeim tíma. Þess-
ar aðferðir em töluvert frábmgðnar því
sem verk- og tæknifræðingar hafa stuðst
við hér á landi í gegnum árin og því var oft
á brattann að sækja að fá kollega mína til
að kynna sér og tileinka sér þessa hug-
myndafræði. Þeir litu stundum á mig með
spurnarsvip og hugsuðu án efa á hvaða
töflum þessi drengur væri eiginlega. Nú
fimm ámm síðar er ég enn að breiða út
boðskapinn ef svo má segja og nú em
margir famir átta sig á hvað þessar aðferðir
ganga út á. Það er mín skoðun að þessi
mál hafa verið í tómu tjóni hér á landi síð-
ustu ár en nú horfi ég upp á betri tíma með
bæði lögleiðingu evrópustaðlanna og út-
gáfu íslenskra þjóðarskjala og einnig með
mun meiri umræðu og skoðanaskiptum hjá
verk- og tæknifræðingum um þessi mál.
Ihaldssemi
Annað sem ég tek eftir hér á landi er hin
mikla íhaldssemi verkfræðinga og tækni-
fræðinga í vali á burðarkerfum fyrir mann-
virki. Nánast öll mannvirki em staðsteypt
með slakbentum plötum og oftast er mikið
af steyptum veggjum sem koma oft í veg fyr-
ir síðari tíma breytingar á stafsemi í mann-
virkinu. Eftirspenntar plötur, stálvirki og
burðarkerfi með samverkandi stáli og steypu
eru nánast ekkert notuð. Ég er ekki þar með
að segja að við eigum að leggja af hús með
staðsteyptar slakbentar plötur, þvert á móti,
ég er aðeins að benda á að til em mjög mörg
burðarkerfi og í sumum tilfellum passar eitt
kerfi best meðan í öðmm er það eitthvað
annað burðarkerfi sem passar betur. Dæmi
um ýmsar nýjungar er burðarkerfið í nýjum
höfuðstöðvum Orkuveitu Reykjavíkur. Þar
er farinn leið sem er mjög vel þekkt erlendis
en hefur nánast ekkert verið notuð hér á
landi. Þetta burðarkerfi reyndist ekki bara
vera ódýrast, heldur býður það líka upp á
mikla möguleika á breytingum á starfsemi í
húsinu og svo var það líka mjög fljótlegt í
byggingu. I Bandaríkjunum em notuð mjög
mörg mismunandi burðarkerfi og þar em
stöðugar framfarir. Einnig hafa komið fram
nokkrar athyglisverðar nýjungar í Evrópu en
þær hafa ekki náð að ryðja sér til rúms hér á
landi nema í mjög litlum mæli. Ég hef þó
fulla trú á að íslenskir verk- og tæknifræð-
ingar fari í auknum mæli að fyrirskrifa önnur
burðarkerfi en þeir hafa gert hingað til.
Ég hef stundum verið spurður af hverju
ég sé svo fús til að segja frá „leyndarmál-
unum" mínum. Ég svara því til að ég er
alveg óhræddur við að deila minni þekk-
ingu með öðrum og gildir einu hvort þeir
eru partur af „samkeppninni" eða ekki.
Með því fæ ég vonandi bæði jákvæða og
uppbyggilega gagnrýni sem nýtist mér svo
í öðrum verkum og gerir mig að betri
verkfræðingi. Þekking sem er aldrei
komið á framfæri nýtist engum.
Framtíðin björt fyrir tæknimenn
Hvemig sérðuframtíð íslenskra verkfræðinga?
Ég er nú bjartsýnismaður að eðlisfari. Það
eru margir uggandi um sinn hag ef ekki
verður af meiri framkvæmdum tengdum
stóriðju. Þetta hefur að sjálfsögðu áhrif á
eftirspurn eftir þjónustu tæknimanna en
við getum ekki alltaf horft til slíkra fram-
kvæmda sem einhverra allsherjarlausna
fyrir atvinnuástand stéttarinnar. Einnig
hafa heyrst þær raddir að með stækkun
ESB í austur, muni verkfræðingar frá Aust-
ur Evrópu undirbjóða þjónustu innlendra
verkfræðinga en ég óttast það ekki. Það
verða án efa einhver verk sem verða unnin
af erlendum verkfræðingum en ég efast
um að það verði í miklum mæli. Það er
ákveðinn kostur að fá hingað erlenda
verkfræðinga með nýjar hugmyndir og
það heldur okkur íslensku tæknimönnun-
um bara á tánum. Virk samkeppni er bara
holl fyrir okkur. Við megum heldur ekki
gleyma því að íslensk verkfræðifyrirtæki
vinna mörg verk út um allan heim og hafa
sýnt að þau eru meira en samkeppnishæf
við erlend fyrirtæki. Verkfræðingar eru
einnig mjög eftirsóttir í bæði fjármála- og
tölvugeirunum.
Með allt þetta til hliðsjónar held ég að
framtíðin geti ekki annað en verið mjög
björt fyrir okkar tæknimenn.