Dagfari - 01.12.1961, Page 13

STEFNA
HLUTLAUSU RÍKJANNA
Markmið lilutlausra þjóða er
ckki að berjast fyrir einhverri
sérstekri þjóðfélagsstefnu. Þær
eru yfirleitt ósammála um flest
það, er kalla má innanlandsmál
hverrar þjóðar. í fylkingu hlut-
lausra standa lilið við hlið
kommúnistísk ríki eins og Júgó-
slavía, hálf-sósialistisk riki eins
og Svíþjóð, kapítalísk ríki eins og
Sviss og jafnvel •afturhaldssöm
einræðisríki, þar sem lénsskipu-
lag og þrælaliald er enn við lýði,
cins og Saudi-Arabia.
Það sem tengir þessar ólíku
þjóðir saman er andúð þeirra
allra á herbandalögum austurs
og vestur. Þær vilja miðla mál-
um og koma á sáttum, vilja frið
og afvopnun með öllum þjóðum.
Þær neita að láta tortíma sér í
trylltri baráttu stórveldanna um
framtíðarskipan þjóðlífsins .á
jörðinni. Þær vita sem er að slík-
ar krossferðir „til frelsunar
mannkyninu“ geta aðeins leitt af
sér útrýmingu alls lífs.
VOPNAÐ
Því er oft haldið fram af
Nato-mönnum, að lilutleysi sé
því aðeins raunhæft nú á tímum,
að viðkomandi þjóð geri sjálf
ráðstafanir til að verja hlutleysi
sitt. Er þá talað um VOPNAÐ
HLUTLEYSI og bent á frænd-
Ur okkar Svía þvi til sönnunar.
Það er rétt, að Svíar liafa lengi
verið búnir góðum vopnum og
átt sterkan lier, jafnvel öflugri
en flestar aðrar smáþjóðir. En
tímarnir eru breyttir. STÓR-
kostlegar framfarih I
vígbCnaði hafa koli-
VARPAÐ ÖLLUM FYRRI VI»-
HORFUM. Sænskir hershöfð-
ingjar játa sjálfir, að Svíar geta
alls ekki varizt árás stórveldis.
Þetta liefur m. a. komið fram
í umræðum um atomvopn. Her-
stjórn Svía hefur krafizt þess,
að luifin verði framleiðsla á
kjarnasprengjum og bendir á, að
ella sé varnarkerfi þeirra lamað
I <jg einskis megnugt. Andstæð-
.'.ígar atomvopna vísa hins vegar
þessari kröfu á bug á þeirri fors-
endu. að Svíar verði hvort. eð
er alltaf á eftir í vígbúnaðar-
kapplilaupinu, og við það situr.
Báðir aðilar eru þó sammála um,
að Svíar geti ekki varizt eins
og á stendur.
Hvers vegna leggja þeir þá
ekki her sinn niður? spyr ef til
vill einhver. Já, livers vegna
ekki? spyrja einnig margir
Svíar, því að slíkar raddir heyr-
ast oft þar í landi. En þetta er
róttæk luigsun, og Svíar eru
varkárir. Hin nýju viðliorf hafa
skapazt á fáum árum, en þeir
hafa liervæðzt um aldir.
HVERS VIRÐI VAR HLUTLEYSI
I SIDASTA STRÍÐI?
Fyrir tuttugu árum var unnt að verjast árásum í stríði.
Nú á tímum eru alls engar varnir til. Af þessari ástæðu ei1
fráleitt að spyrja um reynslu smáþjóða í seinustu styrjöld.
Sú reynsla er einskis virði.
Það er að vísu rétt, sem Nató-
vinir halda fram, að hlutleysi
þjóða var oft lítils virt í styrj-
öldinni. Hlutleysi reyndist ekki
nein trygging fyrir því, að stór-
veldi réðist ekki á smáþjóð. Og
þannig er ástatt enn í dag. Hlut-
leysi er ekki vörn. — En lilutleysi
cr þó betri kosturinn, það er
varúðarráðstöfun smáþjóða, og
hyggilcgasta stefnan, þegar allt
annað þrýtur.
Við þau tímamót i mannkyns-
sögunni, er eldflaugar og vetnis-
sprengjur gerðu tendvarnir til-
gangslausar, fékk hlutleysis-
stefnan nýja merkingu. Stór-
þjóðir geta nú aðeins hótað
gagnárás, ef á þau verði ráðizt;
hötað að hefna sin grimmilega í
andarslitrunum. Smáþjóðir eiga
um tvo kosti að velja:
að hlaupa í fang annars hvors
aðiljans .og gangast undir þá
vernd, sem fólgin er í lögmálinu:
Ef þeir drepa okkur, þá drepum
við þá! eða
að taka upp hlutleysisstefnu
og freista þess að standa utan
við hernaðarátök.
Sjálfsbjargarviðleitnin hefur
kennt smáþjóðunum, hvor kost-
urinn sé hyggilegri. Flestar þjóð-
ir, sem gengu i hernaðarbandalög
fyrir áratug sitja að vísu enn þá
fastar þar. En engin hefur bætzt
i hópinn. Og sérhver þjóð,_ sem
lilotið hefur frelsi og sjálfstæði
undanfarinn áratug, hefur iiosið
sér hlutleysi.
Stefnir þá þróunin i rétta
átt? Svarið við þeirri spurningu
getur hver sem vill fengið með
þvi að spyrja á annan veg: Hvort
myndi æskilegra fyrir mannkyn,
-að þjóðir lieims skiptu sér upp
i tvær andstæðar fylkingar, ógn-
andi hvor annarri með vetnis-
sprengjum og eldflaugum, eða í
þess stað, að hlutlausum rikjum
fjölgaði, þriðja aflið i heiminum
styrktist í viðleitni sinni að
miðla málum og bera sáttarorð
milli stórveldanna? Hvor er frið-
vænlegri, stefna hlutleysis og
sátte eða aukins vígbúnaðar?
HLUTLEYSI
Aðrar hlutlausar þjóðir hal'a
l'lestar nokkurn lierafla, fyrst og'
fremst til öryg'gis innanlands, og
nokkrar þjóðir telja sig þurfa
her til að verjast ágenguni ná-
búum. En þær geta ekki varizt
sirás stórveldis. Nú eru nábúar
íslenilinga flestir í Atlantsliafs-
bandalaginii og geta kúgað okk-
ur, ef þeir vilja, hvort heldur
innan bandalag'sins eða utan, en
siðrir nágrannar okkar svo sem
Irar oa: Sviar erú taldir friðsam-
ir. Af þessu má draga þá rök-
réttu ályktun, að ENGU MÁLI
SKIPTIR, HVORT HLUTIEYSI
OKKAR ER VOPNAÐ EÐA Ó
VOPNAÐ.
— ÍSLAND HLUTLAUST?
Framhald af 12. síðu.
gagni mætti koma eða útbúa
kafbátalægi. Styrjöldinni yrði
lokið löngu áður en mannvirkin
væru fullsmíðuð.
Meðan herstöð er staðsett á
íslandi er landið mikilvægt í
stríði. En ísland er hernaðarlega
lítils eða einskis virði í nútíma-
stríði án herstöðva. Herstöð kall-
ar tortímingu yfir þjóðina án
herstöðva gæti verið að við
slyppum við árás. Er þá unnt að
halda því fram, að okkur sé bet-
ur borgið með herstöð í landinu?
Ef nokkur munur er á, þá erum
við að sjálfsögðu verr settir.
tbúahlutföll austurs, vesturs og hlutlausra (sjá Valdahlutföll s. 12.)
DAGFARI
13