Bæjarblaðið - 30.01.1991, Qupperneq 10

10 BÆJARBLAÐIÐ - Frjálst og óháð
Suðurlandsskjálfti árið2020?
Eigum við á suðvesturhorninu yfir
höfði okkar £að gífurlegar
náttúruhamfarir, að Reykjanes-
skaginn klofni frá landinu. ? Allir
hafa einhvern tímann heyrt
minnst á hinn svokallaða
Suðurlandsskjálfta; stóra
jarðskálftann, sem talið er að
snarpur og öflugur; að af hljótist
þær gífurlegu hamfarir sem að ofan greinir.
Og það sem meira er; stóri skjálftinn gæti
verið á næsta leiti.
Við skulum til fróðleiks líta örlítið á
jarðfræðilega gerð Reykjanesskagans
annarsvegar og hinsvegar á drauma og
fyrirboða um stóra skjáíftann.
Glöggt samband á
mllll sprungurelna og
jaröskjálfta
Sagt er að
hugsanlegur stór-
skjálfti muni kljúfa
Reykjanesskagann
austan frá Grinaavík
að Hafnarfirði en þar
liggur stór sprungu-
rein. Eins er líklegt að
skaginn klofni frá
Önglabrjótsnefi,
skammt norður af
Reykjanestánni, en
þar liggur sprungu-
rein í Norðaustur til
Suðvesturs, og glöggt
samband er á mifli
þessara sprungureina
og jarðskjálfta á
Reykjanesi. Þegar
skoðað er jarðfræði-
kort af s væði nu kemur
þetta betur í ljós. Telja
má líklegt að þessi
gliðnun muni frekar
gerast á löngum tíma
en í einu vettfangi.
Draumspaktfólk segir
hins vegar að þetta
geristíeinu vettvangi,
ryrirvaralaust, eins og
fram kemur á eftir.
Á Réykjanesi eru sex
aðskildar sprungu-
reinar, en ein þeirra
er hin svokallaða
Eldeyjarrein. Hún
liggur norðan Sand-
víkur og nær
norðaustur undir
Vogaheiði. Þetta er
norðurendi reinar sem
teygir sig suðvestur
fyrir Eldey. Miðja
hennareraðlíkindum
á Eldeyjarsvæðinu.
Engar gosmyndarnir
hafa fylgt þessari rein
uppi á landi, en oft
hefur gosið á henni
neðansjávar undir
Reykjanesi, nú síðast
í haust. í lok októ-
bermánaðar mældist
gífurleg jarðskjálfta-
hrina u.þ.b. 150
kílómetra suðvestur af
Reykjanestá. Stóð
hrinan yfir í sólar-
hring og mældust
skjálftarnir allt að 4,8
stigá Richterskvarða.
“Þetta er það mesta
sem við höfum sé í
áratugi”, sagði Ragnar
Stefánsson jarðeðlis-
fræðingur í samtali við
DV þann 2. nóvember
1990. Önnur óvenju-
lega kröftug jarð-
skjálftahrina á Rey-
kjaneshryggnum stóð
yfir dagana 8. - 9. sept-
ember síðastliðinn.
Þeir skjálftar áttu
upptök sín um 100
kfiómetra suðvestur af
Reykjanestá. Sterk-
ustu kippirnir mæld-
ust 5,5 - 6 stig. Svipað
gerðist í maí 1989 á
stað milli hinna
tveggja framan-
greindra eða á 900 -
1000 metra dýpi um
500 kílómetra frá
íslandi Þeir kippir
mældust 5 stig á
Richter. Þessar þrjár
ó ve nj uk röftugu
jarðskjálftahrinur
nafa því mældst í
beinni línu suðvestur
af landinu á rúmlega
800 kfiómetra belti út
frá Reykjanesskaga,
og þessi virkni færist
nær og nær landi.
Fjórða og síðasta
hrinan mældist síðan
um miðjan nóvember
í aðeins 50 kfiómetra
fiarlægð frá landi.
Sterkustu kippirnir í
»Mesta
°vetm,íi^5S
sern við höfl
umséa.'»
þeirri hrinu mældust
4,5 á Richter.
Samfelld sprungubeltl
Lítum aðeins á
sprungukerfin á
Reykianesskaganum.
Þar kemur ýmislegt
athyglisvert í ljós sem
styðurkenningunaum
gliðnunina. 1 skýrslu
eftir Hauk
Jóhannesson jarð-
fræðing segir: NA-SV
sprungureinarnar eru
mest áberandi á skag-
anum og ráða mestu
um jarðfræðilega gerð
hans. Þegar betur er
að gáð, koma í ljós aðrar
sprungur sem einnig
gegna þýð-ingarmiklu
hlutverki í sama tilliti.
Þetta eru sprungur
sem stefna norður -
suður og eru yfirleitt
lítið áberanai. Þær
raða sér saman í
stuttar reinar sem
ekki eru skýrt
afmarkaðar en skera
sig þó nokkuð úr NA-
SV sprungunum. Þær
eru tiltölulega stuttar
eins og áður er nefnt,
um 5 - 10 km. Þessar
N-S reinar virðast
vera fr amhald afþeim
sprungum sem
Suðurlandsskjálftamir
eiga upptök sín í og
má e.t.v. líta svo á að
þessar sprungur
myndi nær samrellt
belti frá Suðurlands-
undirlendi og út á
Reykjanes, þótt ekki