Læknablaðið - 01.09.1920, Qupperneq 3

g. blað.
11111111119
6. árg. September, 1920.
Försters Operatio.
(Útdráttur úr erindi fluttu á fundi Læknafél. Reykjavíkur.)
Árið 1908 skýröi Alfred Förster frá því, aS sér hefði hugkvæmst
að ráöa mætti bót á sperrilömunum* og þá fyrst og fremst L i 111 e s-veiki,
metS þvi aS s k e r a s u n d u r e f t r i r æ t u r m æ n u, t a u g a, og" lýsti
]iá jafnframt góöum árangri af nokkrum operationum, sem T i e t z e hafði
gert að hans ráðum. SíSan er operationen kend viS Förster, enda þótt
búiS væri aS gera hana nokkrum sinnum áSur viS neuralgium (Tabes)
o. þ. h.
Sperri- (spastiskar) lamanir stafa af því, að einhver skemd er á leiSsl-
unni í pyramidastrengjum mænunnar, svo aS áhrifa heilans á líkamshreyf-
ingarnar gætir alls ekki, eSa minna. Þetta áhrifaleysi er tvenskonar, eins
og nafniS — sperri-lömun — bendir á; i fyrsta lagi erfiSleikarnir á, aS
koma til leiSar sjálfstæSum hreyfingum, og í öSru lagi erfiSleikarnir á, aS
stilla i hóf ósjálfráSar hreyfingar. Þessa síSara gætir öllu meira og verS-
ur sjúklingnum óbærilegra.
Nu kom Förster í hug, aS ráSiS til þess aS fosna viS sperruna og afleiS-
ingar hennar, væri aS varna utanaSkomandi áhrifum aS berast til motor-
isku tauganna, þ. e. a. s., þar sem ekki var hægt aS útrýma orsökinni, sem
olli skemdinni á leiSslunni i pyramidastrengjunum, (t. d. tumorum). Og
þetta varS ekki meS öSru móti gert, en aS skera sundur eftri mænuræt-
urnar áður en þær sameinast fremri rótunum.
Sperrunnar gætir altaf mest í útlimunum. í efri útlimina koma taugar
trá IV.—VIII. cervicalrót og I. dorsalrót og í neSri útlimina frá I.—V-.
lumbalrót og I. og II. sacralrót. Ef nú t. d. þessar firnrn eftri lumbal- og
tvær sacralrætur væru skornar sundur, þá mundi sperran í neSri
utlimunum aS vísu hverfa, en algert tilfinríingaleysi, ataxia og trofiskar
truflanir koma i staSinn, og er þá sjúklingurinn litlu bættari. RéSi Förster
því til, aS skera í sundur aSra hvora rót, eSa í hæsta lagi tvær í röS,
meS því móti yrSi enginn líkamshluti alveg sviftur tilfinningataugum, þvi
aS hver vöSvi eSa vöSvaflokkur fær taugar sínar frá tveim til þrem rót-
uui. Þetta má sjá á eftirfarandi yfirliti Försters yfir greiningu tauganna í
ueSri útlimina.
Flexores femoris : L. I, II, III, IV, V, S. I.
Extensores femoris: L. III, S. I, II.
* (Paralys. spastic.).