Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 01.01.1933, Blaðsíða 18

Læknablaðið - 01.01.1933, Blaðsíða 18
12 LÆKNABLAÐIÐ: Havre streymdi gas út eftir að rotturnar höfðu nagað í sundur blýpípu, og í öðru húsi eyðilögðu þær skólppípu úr blýi, svo að flóð varð í húsinu. Hættu- legast er þó þegar þær komast í blýlagið, sm notað er til að einangra raf- leiðslur, svo að skammhleyping hlýtst af, sem getur þá valdið ikveikju. Rúm tuttugu ár eru siðan komið var upp i Havre sérstöku liði til að út- rýma rottum. Það hefir neytt allra ráða sem menn þekkja, og drepið ógrynn- in öll af rottum. En þrátt fyrir allar aðgerðir virðist rottunum frekar fjölga en fækka. Dr. Loir athugar nú hvernig á þessu standi, þrátt fyrir alt sem gert hefir verið. Hann segir, að þegar mikið sé drepið af rottum á einum stað og þær fari að verða varar við hættuna, þá flýi þær og setjist að á öðrum stað, þar sem þær finna nau'ðsynlega næringu, en eftir nokkrar vikur fari nokkrar af þeim aftur að leita til hinna fyrri átthaga. Árangurinn af öllu saman verður ekki annar en sá, að útbreiðsla rottanna hefir aukist. Því meiri nær- ingu sem þær finna, þvi betur tímgast þær. En með því að drepa rotturnar með einu eða öðru móti, þá komum við öðru til leiðar: Dr. Loir hefir látið setja upp gildrur í einum bæjarhluta í Havre, þar sem mikið var um rottur, og skoðaði 145 rottur sem veiddust. Af þeim reyndust að eins 9 kvendýr, en hitt alt karlar. Það eru þá karldýrin sem eru veidd og drepin. Þau eru forvitin og æfintýrafíkin, en kvendýrin halda sig hjá ungunum. En þeir sem ala upp nautgripi og sauðfé i Ástralíu í stórum hjörðum, gelda 97% af karldýrunum til þess að kvendýrin hafi frið fyrir körlunum, því þannig verður tímgunin meiri heldur en þegar þau verða fyrir stöðugri áleitni. Með því að eyða svo að segja eingöngu karldýrunum gefum við rottu- kyninu betri skilyrði til að tímgast. Eftir þessu verður því að skifta algerlega um bardagaaðferð i viðureign- inni við rotturnar. Við eigum ekki að gera tilraun til að drepa þær, heldur gera þeim ómögulegt að lifa og tímgast. I Havre hefir tekist að fækka rottunum til muna, þannig að þær sjást ekki lengur á götunum að næturlagi eins og áður. Þetta þakkar dr. Loir hreinlæti, sem upp hefir verið tekið í bænum, án þess að það væri gert í því skyni að útrýma rottunum. Lokuðum járnkössum hefir verið komið upp víðsvegar á götum borginnar og ákveðnum mönnum falið að safna saman ruslinu, sem safnast yfir daginn á götunum og dregur meira en nokkuð ann- að rotturnar að sér á næturnar. Þetta bendir á hvert stefna beri í viðureigninni við rotturnar. Til þess að unt sé að vinna á móti rottunum þarf að ala fólkið upp, kenna þvi að venja sig á að fleygja engu rusli úr húsunum nema í lokuð járnilát, sem rottur komast ekki í. Og vitanlega gæta þess, að öll matvæli sé geymd í blikk-kössum vel lokuðum, svo að rottur nái ekki til þeirra. Ávaxtahýði og hverskyns leifar verka á rotturnar eins og mykja á mý. Ennfremur má minnast þess, að rotturnar þurfa vatn til að svala þorsta sínum. I skóla- garði nokkrum, sem var skamt frá kornhlöðu, flyktust rotturnar að til að drekka drykkjarvatnið sem leitt var þangað, en eítir að gengið var svo vel frá vatninu, að ekkert var af því að hafa fyrir rotturnar, hurfu þær úr

x

Læknablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.