Læknablaðið - 01.06.1948, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ
,‘39
sem ekki var talið að <iáið hefðu
úr berklaveiki.
A fyrstu árum spítalans dóu
13 úr degeneratio amyloidea og
15 úr marasmus. Þetta verður
eflaust að setjast í samband við
holdsveikina. 6 <ieyja úr sten-
osis laryngis leprosa, þeir kafna,
en voru ófáanlegir til að láta
gera á sér tracheotomi. Seinna
breyttist það og úr því hlaut
enginn þennan dauðdaga.
Holdsveikin varð beinlínis
þeirra banamein. 14 liafa <iáið
úr nephritis chronica. Langvinn
nýrnabólga (nephritis paren-
chymatosa chron.) er fremur
tíður fylgikvilli holdsveikinnar
og stafar að líkindum af eitri
gerlanna, þó þeir finnist sjal<l-
an í nýrunum. Þeir 48 sjúkling-
ar, sem nú voru taldir, geta
talizt hafa <láið beint eða óbeint
úr holdsveiki. En þar með er
líka upptalið. Ilvað hina
sjúklingana, 149, áhrærir, þá er
dánarskýrslan alveg eins og hún
kæmi úr héraði eða almennum
spítala: t.d. cancer (5; dysenteri
8; Mb. cordis 5; pneumonia 10
o. s. frv.
Holdveikraspítalinn hefur
samkvæmt tilgangi sínum frá
upphafi verið einangrunarhæli
og liknarstofnun, en fvrst og
fremst rekinn sem sjúkrahús.
Sæmundur Bjarnliéðinsson var
læknir spítalans í þrjátíu og sex
ár. Hann gerði holdsveikisrann-
sóknir og holdsveikralækningar
að æfistarfi sínu og varð hinn
mætasti sérfræðingur í þeirri
grein. Það má gera ráð fyrir að
það hafi ekki verið skemmlilegt
verk, sem læknirinn tók að sér.
Aðeins einn sjúkdómur við að
fást, og hann þar á ofan ólækn-
andi. Margir eða flestir sjúkl-
inganna komu úr örhyrgð og
volæði og algerðu hirðuleysi,
enda almennt litið svo á, að
sama væri hvernig með þá aum-
ingja væri farið; þeir væru
<irottins vesalingar og mættu
þakka fyrir að fá að fara sem
fyrst. Hjúkrun var engin, varla
bundið um sár. Þeir lágu um-
hirðulausir í rúmbælunum ef
þeir gátu ekki staðið á fótunum.
En þeir sem rólfærir voru, fóru
allra sinna ferða og skildu el'tir
vilsuna úr opnum sárunum,
hvar sem að kom. Framan af
voru sumir þeirra sjúklinga,
sem til Laugarness komu, þann-
ig útlítandi, að „auðséð var á
þeim, að þeir áttu ekki annað
eftir, en að déyja“, segir Sæ-
mundur í fyrstu skýrslu sinni
um heilbrigðisástandið á h.olds-
veikraspítalanum í Laugarnesi
(1900).
En starf læknisins reyndist
ekki eins einhæft og það virtist
vera, fljótt á litið. Bæði kemur
hoídsveikin fram í ákaflega fjöl-
breytilegum myndum, því fá
eru líffæri, sem hún lætur ó-
snert, og þar að auki átti það
fyrir flestum sjúklingunum að
liggja, að dvelja áratugum sam-
an á spítalanum og hlaut þá svo