Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.2007, Síða 39

launin sín í, var farið af grunninum
og lá í sjónum. Lengra var ekki hægt
að komast. Ég vissi ekkert hvar Högni
var á þessari stundu, hvort hann
hefði verið kominn inn í bræðsluna
þegar flóðið féll.”
Við tók margra klukkustunda bið.
Anna Margrét segist ekki geta lýst
sálarástandi sínu þann tíma; aðal-
lega hafi hún verið dofin.
”Lík þeirra sem voru í húsinu sem
hafði farið af grunninum fundust
fljótt. Það voru tvær konur og tvö lít-
il börn. Ég lokaði mig af í svefnher-
berginu og bað til Guðs af lífs og sál-
ar kröftum. Það var held ég í fyrsta
skipti sem ég sagði af hjartans sann-
færingu: “verði ÞINN vilji...” Innst
inni vissi ég að Högni væri dáinn...”
Gat ekki grátið
Lík Högna fannst síðdegis næsta
dag. Ungi presturinn í Neskaup-
stað, séra Páll Þórðarson, sem nú er
látinn,bauðst til að færa börnunum
fréttirnar. Móðirin kaus að taka það
erfiða hlutskipti að sér.
”Mér fannst að það yrði að vera ég
sem segði þeim frá láti föður þeirra.
Ég settist niður með þeim í stofunni
og sagði þeim fréttirnar á eins var-
færinn hátt og mér var unnt. Síð-
an lokaði ég mig af í svefnherberg-
inu. Þá fannst mér loksins að ég gæti
grátið. En það kom ekki grátur, held-
ur öskur, eins og maður getur ímynd-
að sér að komi frá særðu dýri. Mér
fannst ég ekki geta boðið nokkrum
manni að hlusta á þessi hljóð, svo ég
kæfði þau.”
Anna Margrét man lítið eftir
dögunum fram að jólum. Hún tók
ákvörðun um að láta lífið ganga sinn
vanagang, fór og keypti gjafirnar
handa börnunum og jólamatinn og
á jóladag var Sigríður skírð í fullset-
inni kirkjunni.
”Mér var ráðlagt að vera ekki við
kistulagningu Högna, heldur muna
hann eins og hann var í lifanda lífi.
Ég bað séra Pál að setja sálmabók í
fang hans frá mér. Sálmabókin opn-
aðist sjálfkrafa við sálm númer 197,
“Þú einn sem leystir eymdabönd”.
Útför þeirra sem létust fór fram 28.
desember frá Félagsheimilinu. Á
sviðinu stóðu tíu líkkistur og tveir
fánar fyrir þá tvo sem ekki fundust.
Í minningu minni er athöfnin óljós,
en það truflar mig enn hversu ágeng-
ir fjölmiðlamenn voru við þessa út-
för. Það er ekki hægt að gera fréttir úr
öllu. Fólki verður að fá að eiga sorgir
sínar í einrúmi.”
Ný ást
Ekkjan með átta börn ákvað að
gera það besta úr lífinu. Hún réði sig
í vinnu og tók þátt í starfi leikfélags-
ins. Tveimur árum síðar fann hún
nýja ást. Það er sá sem hún stígur
nú dans við á sjötugsafmælinu sínu,
Gísli Sævar Hafliðason.
”Það var eiginlega Anna Sigur-
borg dóttir mín sem valdi Gísla fyrir
mig,” segir Anna og er ekkert að fela
það að nú, 31 ári síðar, er hún enn-
þá bálskotin í þessum manni. “Gísli
kom austur til að vinna og við urð-
um góðir vinir. Einhverju sinni þeg-
ar hann kom heim í kaffi horfði Anna
Sigurborg á hann með sínum stóru
augum og spurði: “Vilt þú verða
pabbi minn?” Hún var þá fimm ára
og Gísli svaraði henni með jái – “ef
mamma þín vill það.” Við segjum að
þar með hafi málið verið afgreitt!”
Anna segir Gísla alltaf hafa reynst
börnunum sínum góður vinur og
gengið þeim í föðurstað.
”Hann hefur alltaf virt líf mitt og
minningar um Högna,” segir hún og
bendir á að þegar Högni lést hafi hún
látið taka frá fyrir sig legstað við hans
hlið í kirkjugarðinum í Neskaupstað.
“Gísli minn ætlar að láta brenna sig,
svo hann tekur ekki mikið pláss,”
segir hún stríðnislega.
Sorgina má ekki byrgja inni
Hún viðurkennir að snjóflóð sem
hafa fallið á þessum rúmu þrjátíu
árum hafi fengið mikið á hana
”Það ýfði upp sárin,” segir hún.
“Það reyndist mér líka afar erfitt
þegar snjóflóð féll á Ísafjörð tuttugu
árum eftir snjóflóðið í Neskaupstað.
Á Ísafirði fórst eini albróðir Högna,
Kristján. Það myndi enginn trúa því
í skáldsögu að tveir bræður létu líf-
ið í snjóflóði, á sitthvorum staðnum
á landinu, með tuttugu ára millibili,
hvað þá að hvorugur þeirra hefði
verið jarðsunginn frá kirkju. Nýja
kirkjan á Ísafirði var ekki tilbúin þeg-
ar Kristján var jarðsunginn og því var
fór athöfnin fram frá Íþróttahúsinu
þar...”
Þegar hún missti Högna og marga
vina sinna í Neskaupstað, var ekkert
til sem heitir áfallahjálp.
”Mín hjálp fólst í því að tala frá
mér sorgina,” segir hún. “Við fjöl-
skyldan höfum mikið rætt þetta síð-
ustu árin og erum þeirrar skoðunar
að íslenska leiðin sé engum holl. Ís-
lenska leiðin hefur verið sú að bíta
á jaxlinn og halda áfram. Það gerir
engum gott að byrgja sorgina inni.”
”Þetta er fjörðurinn minn”
Anna Margrét Jónsdóttir er kona
sem stendur við orð sín. Þegar hún
bjó í Reykjavík sagðist hún alltaf ætla
að flytja aftur heim á Norðfjörð. Það
gerði hún í fyrra. En hafði vit á að
hafa sama símanúmer, enda ætlar
hún aldrei að týna vinum sínum.
”Ég óttast ekki að týna vinum
mínum,” segir hún hlæjandi. “Það sá
ég í sjötugsafmælinu mínu. Fólk kom
alls staðar að af landinu til að vera
með mér á þeim degi. Ég á heima á
fallegasta stað á Íslandi, á hól sem
heitir Þórhóll. Þar sé ég út fjörðinn,
inn í sveitina og það er ekkert sem
skyggir á. Það er bara yndislegt að
vera komin aftur heim. Ég óttast ekki
fjallið heima á Norðfirði þrátt fyrir
að það hafi tekið mörg mannslíf. Ég
fæddist undir þessu fjalli; þetta er
fjallið mitt. Norðfjörður er fjörðurinn
minn. Og nú skaltu bara taka loka-
orðin sem ég sagði við þig í bókinni
fyrir mörgum árum og skella þeim
inn hér. Ég held það sé ágætur end-
ir á viðtalinu í þetta skipti!” segir hún
og skellihlær, enda veit hún sem er,
að það eru aldrei tekin bara tvö, þrjú
viðtöl við stórstjörnur:
“Þegar sólin er að rísa í stillu og
litar fjöllin rauð og trillurnar sigla úr
rennisléttan fjörðinn er enginn stað-
ur fegurri í veröldinni en Norðfjörð-
ur. Og það væri yndislegt að fá að
verða gömul kona heima í Neskaup-
stað.”
DV Helgarblað föstudagur 9. mars 2007 39
band. Brúðurin var átján ára og hafði
fjárfest í reyklituðum nælonsokkum
með svörtum hæl og saumi. Á tíu
sentimetra háum hælum gekk hún
heim til prestins í kafasnjó. Sannköll-
uð pjattrófa.
”Pjattrófa sem eignaðist ekki
þvottavél fyrr en börnin voru orðin
fjögur!” segir hún og brosir. “Á eftir
Jóni Rafni kom Jóna Rebekka, síð-
an Pétur Hafsteinn og þá Katrín Sól.
Þegar þvottavélin kom fannst mér ég
hafa eignast tryllitæki!”
Tvær jarðarfarir í fjölskyldunni
í sömu vikunni
Og ekki varð gleðin minni þeg-
ar fyrsti ísskápurinn kom á heimilið,
árið 1963, árið milli fæðingana barn-
anna Kristjáns Tryggva og Margrétar.
Um páskana 1966 hélt fjölskyldan öll
suður til Reykjavíkur til að vera við-
stödd fermingu elstu systurdóttur
Högna.
”Þá kvaddi sorgin dyra í fyrsta
skipti í okkar litlu fjölskyldu,” seg-
ir Anna. “Rafn, mágur Högna, fað-
ir fermingarstúlkunnar drukknaði
á páskadag. Rafn var albróðir Sig-
urðar A. Magnússonar rithöfundar.
Móðir Högna kom vestan af Ísafirði
til að kveðja tengdason sinn og vera
hjá elstu dóttur hans á fermingar-
degi hennar. Tengdamamma lagði
sig til svefns og vaknaði aldrei aftur.
Við fylgdum því tveimur ættingjum
til grafar á örfáum dögum.”
Snjóflóðið í Neskaupstað
Þegar fylgst er með Önnu Mar-
gréti daglangt, er ótrúlegt að sjá þá
ljósgeisla sem hún sendir frá sér
með fallegu brosi sínu. Það er ótrú-
legt að hugsa til þess að hún skuli
aldrei hafa misst lífslöngun og von.
Sjöunda barn Önnu og Högna, Anna
fæddist árið 1971 og það yngsta Sig-
ríður 20.júní 1974. Sigríði átti að skí-
ra á jóladag. Eins og alkunna er, féll
snjóflóð á Neskaupstað fjórum dög-
um fyrir jól. Þar lét Högni Jónasson
lífið, 41 árs að aldri.
”Það sá vart út úr augum þenn-
an dag, svo mikið hafði snjóað,” segir
Anna Margrét hæglátlega þegar hún
rifjar upp þennan örlagaríka dag.
“Högni hafði tekið sér frí, því við ætl-
uðum að kaupa jólagjafirnar handa
börnunum. Launin hans voru ekki
tilbúin þegar hann fór að sækja þau,
svo hann kom heim í hádegisverð. Þá
sagði hann mér af draumi sem hann
hafði dreymt um nóttina. Hann hafði
dreymt móður sína og í kringum
hana var mikill söngur. “Það er skrýt-
ið að það hafi ekki komið snjóflóð,”
sagði hann og leit til fjallsins. Þegar
Högni fór að sækja launin ákvað ég
að skreppa í Kaupfélagið og kaupa
gjöfina handa honum, kuldaskó sem
ég hafði valið, svo ég væri búin að
fela pakkann áður en hann kæmi að
sækja mig. Þar sem ég stóð á tali við
vinkonu mína í Kaupfélaginu kom
inn maður, mjög æstur og sagði: “Þið
standið bara hér og talið og ströndin
er öll í snjóflóði.”
Beðið til Guðs af lífs og sálar
kröftum
”Ég ákvað að ganga sjálf inn með
firðinum til að athuga hvað hann
væri að tala um. Við mér blasti skelfi-
leg sjón. Hús, sem stóð nær bænum
en Bræðslan sem Högni fór að sækja
DV mynD GúnDi
Pjattrófa og töffari anna margrét stendur við orð
sín. Hún sagðist ætla að flytja heim á Norðfjörð og
verða gömul þar. Hún er komin heim.
Blómadrottning maður getur
alltaf á sig blómum bætt segir í
vísunni. anna margrét bar sig eins
og drottning á sjötugsafmælinu.
annakristine@dv.is
Sjötugsafmæli Önnu Margrétar 18.ágúst 2006
Ennþá ástfangin af gísla sínum. fimm ára dóttir
hennar bað gísla um að verða pabba sinn.